گزارشگران سبز خبر اینجا سبز می‌شود

در حالی خبر بازگشت امید به ایران خیلی ها را سر ذوق آورده که هنوز بستر حفاظت از این گونه و دیگر پرندگان در معرض خطر انقراض در کشورمان فراهم نیست و چنانچه مسئولان چاره ای برای حفظ این گونه در خطر انقراض نیندیشند، هیچ بعید نیست امسال سال آخری باشد که امید در کشورمان دیده می شود، چون سه سال پیش یک شکارچی لوله اسلحه اش را به سمت این پرنده نشانه رفت، اما تیرش به خطا رفت.

نکته اینجاست که تکرار چنین رفتاری دور از انتظار نیست، چون با گذشت چند سال هنوز دام های هوایی در فریدونکنار هر جنبده ای را به دام انداخته و سودجوها با فروش زنده و مرده پرندگان مهاجر کسب و کار ناجوانمردانه، اما پررونقی را به راه انداخته اند.

این افراد هر روز لاشه پرندگان در خطر انقراض را در بازار اصلی این منطقه چوب حراج می زنند تا کشورمان در مجامع بین المللی به نقض قوانین کنوانسیون حفاظت از گونه های وحشی مهاجر متهم شود.

تجارت غیرقانونی پرندگان مهاجر در فریدونکنار آن قدر عادی شده که شکارچیان برای خود حق قائل می شوند که در برابر قانون و محیط بانان قدعلم کرده و مانع فعالیت آنها شوند.

امید، آخرین بازمانده از جمعیت غربی درناهای سیبری است،زیرا سال ها پیش مسیر مهاجرت جمعیت شرقی و غربی درناها از هم جدا شده، به این شکل که کمتر از 3000 قطعه از این پرنده برای زمستان گذرانی به شرق آسیا مهاجرت می کنند، اما جمعیت غربی که دیگر نمی توان نام آن را جمعیت گذاشت و امید آخرین بازمانده آنهاست تالاب های شمالی کشور را برای مهاجرت انتخاب می کند.

نکته اینجاست که اواخر دهه 70 حدود 11 قطعه درنای سیبری به کشورمان مهاجرت می کرد، سال 81 نیز با کمک مجامع بین المللی طرح حفاظت از درنای سیبری در کشورمان اجرا شد، اما با توجه به کاهش شدید این پرندگان در کشور این طرح سال 87 به کار خود پایان داد.

نکته اینجاست که مسئولان شاهد کاهش جمعیت گونه در خطر انقراضی مانند درنای سیبری در کشور هستند، اما هنوز نتوانسته اند اوضاع نابسامان صید و شکار را در فریدونکنار مدیریت کنند، بنابر این هیچ بعید نیست تا چند سال آینده پرندگان در خطر انقراض دیگری مانند خروس کولی دشتی، دال پشت سفید و گیلان شاه خالدار نیز سرنوشتی مشابه امید پیدا کنند.

مهدی آیینی – گروه جامعه

رشد اعتیاد بین افرادی که هنوز به مرحله جوانی نرسیده‌اند، زنگ خطری است برای جامعه چون اگر جدی گرفته نشده و برای مقابله با آن برنامه‌ریزی نشود، می‌تواند در آینده نزدیک کشور را با بحران‌های زیادی روبه‌رو کند.

دلایل زیادی سبب شیوع مصرف مواد مخدر بین افراد زیر 18 سال شده از نحوه برخورد با مساله اعتیاد و ضعف در اطلاع‌رسانی گرفته تا ناآگاهی خانواده‌ها و ضعف در برنامه‌های آموزشی آموزش و پرورش. برای نمونه اکنون بیشتر والدین اطلاع دقیقی از مواد مخدر جدید، نحوه توزیع و استعمال آن ندارد به همین دلیل اگر این مواد را بین وسایل نوجوان خود نیز ببینند نمی‌توانند بموقع با آن برخورد کنند.

افزون بر این باید یادآور شد بجز آموزش و پرورش هیچ وزارتخانه یا سازمانی نیز برای برطرف شدن نیاز‌های این گروه از جامعه احساس مسئولیت نمی‌کند.

این درحالی است که باید تاکید کرد برنامه‌های آموزش و پرورش نیز از حد کتاب‌های درسی فراتر نمی‌رود.

به همین دلیل پرداختن به مشکلات نوجوانان در رقابت مسئولان مدارس برای به‌دست آوردن رتبه‌های برتر گم شده.

باید هشدار داد در چنین سیستم آموزشی شاید نوجوانان با حفظ کردن دروس به‌عنوان فرد ممتاز شناخته شوند، اما این افراد ممتاز قادر نیستند در برابر آسیب‌های اجتماعی از خود مقاومت نشان دهند.

این درحالی است که دست‌کم اولیای مدارس می‌توانند در کنار ده‌ها کلاس فوق‌برنامه با ایجاد کلاس‌های ویژه، نوجوانان را نسبت به مسائل اجتماعی مانند اعتیاد آگاه کنند یا از پلیس و کارشناسان سازمان نظام روان​شناسی و مشاوره کمک بگیرند.

نکته اینجاست که تاکنون مسائل اجتماعی در حوزه نوجوانان جدی گرفته نشده و چنانچه مسئولان آن را در اولویت برنامه‌های خود قرار ندهند، باید منتظر رشد صددرصدی دیگر آسیب‌های اجتماعی نیز بین این گروه از افراد جامعه بود.

فردا روز جهانی عصای سفید است؛ معلولانی که دنیای تاریکشان در انتظار فانوس حمایت‌های مسئولان و شهروندان است، چون این گروه از معلولان با مشکلات زیادی در جامعه روبه‌رو هستند، از بیکاری و ضعف در برنامه‌های آموزش بگیرید تا تردد در شهر و رفع نیاز‌های اولیه.

جمعیت نابینایان و کم بینایان کشور حدود یک میلیون نفر برآورد می شود، اما از این تعداد کمتر از 120 هزار نفر تحت پوشش سازمان بهزیستی قرار دارند.

نکته اینجاست که این سازمان برای رفع نیاز های معلولان آن طور که باید و شاید تلاش نمی کند، زیرا کمک هزینه ای که به این افراد پرداخت می شود ماهانه حدود 40 هزار تومان است.

باید یادآور شد در شرایطی که حدود 70 درصد از نابینایان و کم بینایان کشور بیکارند، این کمک هزینه ناچیز نمی تواند گرهی از مشکلات نابینایان باز کند.

افزون بر این باید تاکید کرد وعده های مسئولان برای تهیه شغل این افراد نیز هنوز از مقام وعده فراتر نرفته، برای نمونه شش سال پیش رئیس دولت وقت وعده استخدام 2000 نابینا را داد، اما با گذشت چند سال تاکنون اقدامی برای مشغول به کار شدن این افراد در کشور انجام نشده؛ علاوه بر این براساس قانون جامع حمایت از حقوق معلولان 3 درصد از استخدام های دستگاه های دولتی باید به معلولان اختصاص یابد، اما با توجه به بیکاری اغلب معلولان در کشور می توان نتیجه گرفت مسئولان کشور حتی تمایلی به اجرای این قانون ندارند.

به همین علت شرایط اکنون به گونه ای است که برخی از نابینایان به دلیل نبود حمایت های اجتماعی و قانونی شغل خود را از دست می دهند. این درحالی است که مسئولان آموزشی کشور نیز برای آموزش این افراد تمام تلاش خود را به کار نگرفته اند، زیرا برنامه سازمان آموزش و پرورش استثنایی و فنی و حرفه ای کشور کمتر توجهی به توانمندسازی نابینایان ندارد.

باید خاطرنشان کرد که تعداد نابینایان تحصیلکرده نیز در کشور قابل توجه است، اما اعتماد نکردن کارفرمایان به این افراد سبب شده داشتن شغل برای آنها همچنان در حد رویا باقی بماند.

نکته دیگری که می توان به آن اشاره کرد کمبود وسایل آموزشی و کمک آموزشی ویژه نابینایان است، زیرا تعداد کتابخانه های گویا و ویژه این افراد در کشور انگشت شمار است.

در شرایطی که مسئولان سازمانی مانند بهزیستی که متولی اصلی رسیدگی به مشکلات این افراد هستند، کمبود اعتبار را عمده دلیل ناتوانی در رفع مشکلات معلولان کشور می دانند باید یادآور شد کمبود اعتبار تنها مشکل این سازمان نیست، زیرا در برخی مواقع آگاهی نداشتن مدیران سبب شده نیازهای اولیه معلولان نیز بموقع و بدرستی تامین نشود.

مهدی آیینی – گروه جامعه

شهرنشینان در هیاهوی کلانشهرها گم شده‌اند، آن‌قدر گم که دیگر معنی زندگی برایشان تغییر کرده و حاضرند برای بیشتر‌کردن دغدغه‌هایشان از جان نیز مایه بگذارند. در واقع می‌توان گفت آنها گرفتار مسابقه‌ای شده‌اند که علاوه براین‌که خط پایانی ندارد ،آنها را هر روز از مسیر اصلی زندگی دورتر می‌کند.

گم شدن هدف در زندگی ماشینی و دلمشغول شدن به زرق و برق های شهرنشینی هر روز قربانیان بیشتری می گیرد، قربانیانی که منشا آسیب را باید در خود آنها جستجو کرد.

اکنون شرایط به گونه ای شده که برخی از شهروندان برای به دست آوردن وسایلی تلاش می کنند که در نهایت سلامت آنها را نشانه رفته و محیط زیستشان را نابود می کند.

برای نمونه این روزها کمتر شهرنشینی برای تولید کمتر زباله تلاش کرده یا به لزوم صرفه جویی در مصرف آب و انرژی توجه می کند، علاوه بر این استفاده بیش از حد از وسایل نقلیه شخصی مانند موتورسیکلت و اتومبیل علاوه بر تشدید آلودگی هوا، سبب شده آلودگی صوتی در کلانشهر تهران 28 دسی بل بیشتر از حد استاندارد باشد، زیرا براساس استاندارد ها آلودگی صوتی در مراکز مسکونی باید حدود 55 دسی بل باشد، اما در پایتخت این آلودگی بیش از 83 دسی بل است.

این شرایط سبب شده بیش از یک چهارم افراد بالای شصت و پنج سال به پیرگوشی مبتلا شوند یا فشارخون ساکنان کلانشهرها به میزان 5 تا 10 میلی متر جیوه بالا برود.

این درحالی است که علاوه بر مشکلات شنوایی، آلودگی صوتی زمینه ابتلای شهروندان به بیماری های عصبی و روانی را نیز مهیا کرده یا فراموشی و نبود تمرکز را نیز باید از عوارض آن به حساب آورد.

این درحالی است که عامل اصلی مرگ و میر در کشور همچنان بیماری های قلبی و عروقی است که به اعتقاد کارشناسان، تغییر سبک زندگی و توجه نکردن شهرنشینان به نیازهای اصلی خود زمینه رکورد دار بودن آن را فراهم کرده است.

هرچند که بی برنامه بودن مسئولان در بروز چنین شرایطی نقش مهمی دارد و باید به ضعف در برنامه های فرهنگی یا خدمات شهری مانند حمل و نقل عمومی اشاره کرد، اما نکته اینجاست که شهروندان نیز آن طور که باید و شاید اهمیتی به سلامت خود و اطرافیانشان نمی دهند، شاید به همین علت است که مسئولان نیز تمام تلاش خود را برای رفع این گونه مشکلات به کار نمی گیرند، زیرا تا تقاضایی برای بهبود این شرایط نباشد، هیچ مسئولی اولویت های کاری اش را به نفع شهروندان تغییر نمی دهد.

برای رسیدن به این هدف نیز ابتدا باید هر شهروندی به این باور برسد که سلامت و محیط زیست اطرافیان و کشورش را قربانی زندگی ماشینی نکند.

 

برای نمونه در روزهایی که لباس و دفتر بیشتر دانش آموزان از نو بودن برق می زند، دانش آموزان نیازمند باید با لباس های نیم دار و نوشت افزار نامناسبی به مدرسه رفته و درس هایشان را در برگه های چرکنویس باقی مانده از سال گذشته یادداشت کنند به این امید که روزی دفتر نو به دستشان می رسد.

این درحالی است که تعداد کودکان نیازمند کشور نیز قابل توجه است، زیرا براساس آماری که سال گذشته کمیته امداد امام خمینی منتشر کرد بیش از یک میلیون و400 هزار دانش آموز نیازمند در کشور شناسایی شده اند، نکته اینجاست که فقط نیمی از آنها تحت پوشش کمیته امداد قرار دارند و می توانند از کمک های این سازمان بهره ببرند، از وضع کودکان نیازمندی که تاکنون شناسایی نشده اند و دلایل آن که بگذریم باید گفت سیاست های وزارتخانه هایی مانند آموزش و پرورش نیز در قبال کودکان نیازمند آنقدر جدی نیست که آنها بتوانند بموقع از کمک های نیکوکاران استفاده کنند،زیرا برخلاف سال های گذشته که جشن عاطفه ها تا دهم مهرماه برگزار می شد، امسال تاکنون این جشن برگزار نشده و مسئولان کمیته امداد علت به تاخیر افتادن آن را آماده نبودن آموزش و پرورش اعلام کرده و خبر داده اند که این جشن در شانزدهم و هجدهم مهر در سراسر کشور برگزار می شود.

نکته اینجاست که آمادگی برای جشنی که صدها هزار نفر از نیازمندان به آن چشم امید دوخته اند، باید از اولویت های وزارت آموزش و پرورش و کمیته امداد امام خمینی باشد، زیرا زمانی که این جشن اواخر مهرماه به پایان برسد در خوشبینانه ترین حالت کمک های مردمی زمانی به دست کودکان نیازمند می رسد که یک ماه از شروع سال تحصیلی گذشته است، این درحالی است که چنانچه مسئولان نمی توانند این جشن را قبل از سال تحصیلی برگزار کنند، دست کم با برنامه ریزی دقیق و بهره بردن از توان سازمان های مردم نهاد می توانند آن را همزمان با آغاز سال تحصیلی برگزار کرده و از شور و حال خانواده ها نیز برای کمک به افراد نیازمند بیشترین بهره را ببرند.

مهدی آیینی – گروه جامعه

هر سال با پایان یافتن نیمه نخست سال، کوچ پرندگان مهاجر به کشورمان آغاز شده و هزاران پرنده رنج کیلومترها سفر را پشت سر می گذارند تا در تالاب ها و زیستگاه های استان های شمالی کشور برای مدتی ساکن شوند، اما چند سالی است که شکار افراطی پرندگان مهاجر خطر انقراض برخی گونه ها مانند درنای سیبری، قوی فریادکش، قوی گنگ، عروس غاز، اردک بلوطی، اردک سرسفید و خروس کولی دم سفید را افزایش داده است.

در این میان حدود 90 درصد از دو میلیون قطعه پرنده ای که هر سال به کشورمان مهاجرت می کنند در تالاب ها و زیستگاه های استان های گیلان، مازندران، خوزستان، هرمزگان، سیستان و بلوچستان و فارس ساکن می شوند، اما نکته اینجاست که شکارچیان و صیادان با شکار افراطی تهدیدی برای آنها به حساب می آیند.

برای نمونه بسیاری از صیادان دام های هوایی بزرگی برپا می کنند که آن قدر وسیع است که هر پرنده ای در آنها به دام می افتد.

با آغاز مهاجرت پرندگان مهاجر به کشورمان تعدادی از سازمان های مردم نهاد نامه ای به رییس سازمان محیط زیست نوشته و خواستار جلوگیری از نسل کشی پرندگان مهاجر در فریدونکنار شده اند.

در بخشی از این نامه آمده است: بحث صید پرندگان و دامگاه های منطقه فریدونکنار سال هاست در فهرست مشکلات محیط زیست کشور قرار گرفته و به نظر می رسد برخلاف همه تلاش های مردمی و دولتی، معضل کماکان برقرار است.

این در حالی است که تجربه ثابت کرده برخورد های قهری با صیادان و شکارچیان نمی تواند مانع کشتار پرندگان مهاجر شود، زیرا بسیاری از آنها ادعا می کنند دامگاه ها به آنها به ارث رسیده و منبع اصلی درآمدشان است به همین علت باید جایگزین هایی برای این افراد در نظر گرفته شود.

برای نمونه با ایجاد سایت های پرنده نگری و جلب توریست می توان مشکل اشتغال و درآمد این اشخاص را جبران کرد.

افزون بر این سازمان حفاظت محیط زیست باید با کمک استانداری های استان های شمالی کشور نظارت دقیقی بر بازارهای محلی و رستوران ها داشته باشد تا خرید و فروش گونه های در خطر انقراض به آسانی امکان پذیر نباشد.

علاوه بر این با توجه به کمبود نیرو در یگان حفاظت محیط زیست مسئولان این سازمان باید از توانایی سازمان های مردم نهاد نیز برای آموزش بومیان منطقه استفاده کنند.