پسماندهای عفونی منابع آب و خاک کشور را آلوده میکند، زیرا نهادهای مسئول به درستی بر پروسه تفکیک از مبدا زبالههای عفونی و بیخطرسازی آنها نظارت ندارند. این بیتوجهی سبب شده است که پسماندهای عفونی براحتی وارد چرخه مدیریت پسماندهای عادی شوند و سلامت شهروندان را بیش از گذشته به خطر بیندازند.
تورج فتحی، کارشناس محیط زیست درباره تعداد مراکز درمانی که پسماندهای عفونی تولید میکنند، عنوان کرد: اطلاعات دقیقی در این خصوص در دست نیست. برای نمونه برآورد میشود که در کلانشهر تهران حدود۵۰۰۰ تا ۷۰۰۰ واحد درمانی فعال است که انواع و اقسام پسماندهای عفونی را تولید میکنند.
وی درباره اینکه آیا در این مراکز تفکیک از مبدا به درستی انجام میشود؟ به ما گفت: در بیشتر مراکز درمانی تفکیک از مبدا به درستی انجام نمیشود. در واقع در بیشتر درمانگاههایی که جراحیهای سرپایی انجام میشود، تکفیک پسماند انجام نمیشود.
این کارشناسان محیط زیست در پاسخ به این پرسش که نظارت بر عملکرد مراکز درمانی بر عهده کدام سازمان است؟ بیان کرد: براساس ضوابطی که در نظر گرفته شده تفکیک از مبدا باید در مراکز درمانی انجام شود. اما این اتفاق نمیافتد و نظارت مناسبی هم روی عملکرد مراکز درمانی انجام نمیشود.
فتحی ادامه داد: براساس ضوابط در نظر گرفته شده مسئولیت حسن انجام قانون بر عهده سازمان حفاظت محیط است و شهرداریها و وزارت بهداشت نیز در این بین نقش دارند.
وی درباره اینکه چرا نظارت در این حوزه به درستی انجام نمیشود؟ افزود: نهادهای مسئول در این حوزه برای اجرای ضوابط با یکدیگر هماهنگی مناسبی ندارد.
این کارشناسان محیط زیست درباره پیامدهای بیتوجهی به مدیریت پسماندهای عفونی تاکید کرد: این بیتوجهی آلودگی منابع آب و خاک را به دنبال دارد، زیرا وقتی تفکیک از مبدا انجام نشود، شهرداری پسماندهای عفونی را وارد چرخه پسماندهای عادی میکند که پیامدهای ناگواری را به دنبال دارد.
فتحی در پاسخ به این پرسش که آیا بیخطرسازی پسماندهای عفونی در بیمارستانهای کشور به درستی انجام میشود؟ گفت: براساس ضوابط وزارت بهداشت و درمان واحد درمانی داری پسماند عفونی باید پسماندهای ویژه خود را بیخطر سازی کنند. به این منظور پسماند عفونی برای مدتی مشخص در دستگاههای مخصوص قرار میگیرد تا ویروس و باکترهای آن از بین برود.
وی ادامه داد: پسماند در لحظهای که از دستگاه خارج میشود، بیخطر شده است. اما اگر این پسماند به محض خروج از دستگاه وارد دستگاه زباله سوز نشود، دوباره شرایط پسماند خطرناک را پیدا میکند، زیرا با پسماندهای عادی مخلوط میشود و به پسماند ویژه بدل میشود.
این کارشناسان محیط زیست تاکید کرد: این رویکرد اشتباه سبب شده است که بخش عمدهای از پسماندهای عفونی بیخطرسازی شده در مراکز درمانی به محض اینکه از دستگاه بیخطر سازی خارج میشود، دوباره به پسماند خطرناک تبدیل شوند.