معاون تنوع زیستی سازمان حفاظت محیطزیست از شرایط پیروز میگوید
«پیروز» در پارک پردیسان هنوز برای زنده ماندن میجنگد. آن طور که کارشناسان میگویند این توله یوزپلنگ به شرایط با ثبات نرسیده است. به همین دلیل فعلا نباید آن را به توران منتقل کرد. این درحالی است از محیط زیست نیز خبر میرسد که مدیران این سازمان تصمیم دارند هزینههای نگهداری از «پیروز» را کاهش دهند، زیرا معتقدند پیروز از نظر حفاظتی ارزشی ندارد و اولویت آنها حفظ یوزپلنگها در طبیعت است در ادامه درباره این مسائل با حسن اکبری، معاون محیطزیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیطزیست به گفتوگو پرداختهایم.
آیا قرار است به دلیل نبود اعتبار پیروز را از پارک پردیسان به توران منتقل کنید؟
ما ظرفیت و اعتبار مشخصی داریم و باید براساس اولویتهای مشخص شده تصمیمگیری کنیم. ما هرچه بیشتر برای حیوانی مانند پیروز که از نظر حفاظتی ارزشی برای ما ندارد، هزینه کنیم در اولویتهای دیگر دچار مشکل خواهیم شد. برای ما حفظ یوزپلنگها در طبیعت در اولویت قرار دارد. به همین دلیل تمایل داریم هرچه اعتبار میگیریم صرف حفاظت از این یوزپلنگها شود، چون آنها برای ما ارزشمندتر هستند. در مرحله بعد مساله تکثیر در اسارت مطرح است. به عبارت دیگر هرچه برای پیروز یا تکثیر در اسارت هزینه کنیم طبیعتا باید از اعتبارت بخش حفاظت برداشت کنیم. به همین دلیل تلاش میکنیم تا جایی که میتوانیم هزینه پیروز و تکثیر را کم کنیم تا بیشتر بتوانیم به حفاظت از یوزپلنگها در طبیعت بپردازیم.
هزینه نگهداری از پیروز چقدر است؟ چون مردم میخواهند کمک کنند.
مساله فقط پول نیست؛ بحث انرژی و زمان نیز مطرح است. در حالی که این مسائل در توران وجود ندارد. آنجا فضا طبیعی و تحت کنترل است. البته یوزهای دیگری نیز در توران نگهدار می شوند. در واقع سازمان برای این مهم در توران هزینه میکند. اما در پردیسان علاوه بر اعتبار مسائل دیگری نیز مطرح است.
نگفتید، هزینه نگهداری از پیروز چقدر است؟
فرض کنیم ده ریال است و عدد قابل توجهی نیست. اما با توجه به اینکه این پول از بودجه حفاظت برداشت میشود، خیلی مهم است.
اما برخی مردم میخواهند کمک کنند.
اگر مردم بخواهند کمک کنند باید از طریق صندوق ملی محیط زیست اقدام شود. ما نمیتوانیم همین طوری کمک مردمی بپذیریم. البته این کمکها هم اگر صرف حفاظت از یوزپلنگ در طبیعت شود برای کشور و آینده سرزمین موثرتر و ماندگارتر است و میتوان به این شکل حقوق نسلهای آینده را حفظ کرد. پیروز ارزش حفاظتی لازم را برای اینکه ما بخواهیم آنقدر برایش هزینه کنیم، ندارد.
با این حال نمیتوان گفت که نگهداری از پیروز مهم نیست؟
ای کاش ما به مسائل دیگر تنوع زیستی نیز میپرداختیم، خیلی مسائل مهمتری در خصوص یوزپلنگ و یا گونههای دیگر وجود دارد. اگر بخواهم خلاصه بگویم؛ اولویت ما حفظ یوزپلنگ در طبیعت است. اما مدتی پیش ظرفیتی ناخواسته به نام ایران (مادر پیروز) در اختیار محیط زیست قرار گرفت که قادر به بازگشت به طبیعت نبود. بنابراین بهتر است ما از آن ظرفیت استفاده کنیم یعنی جمعیت پایهای از یوز در اسارت داشته باشیم، چون به حفظ ژنوم این گونه ارزشمند کمک میکند.
برخی کارشناسان نگران هستند که پیروز در توران تلف شود. به نظرتان خطری پیروز را در توران تهدید نمیکند؟
ما براساس نظر تخصصی دامپزشکان و کارشناسان در این خصوص تصمیم گیری میکنیم. برنامه ما این بود که در اولین فرصت پیروز را به توران منتقل کنیم، زیرا شرایط زیستی آنجا نسبت به پردیسان مناسبتر است. اما با توجه به اینکه کارشناسان معتقدند پیروز از نظر جسمی ضعیف است، فعلا برنامهای برای انتقال نداریم. فراموش نکنیم که پیروز از همان ابتدا تغذیه مناسبی نداشت و شیرخشک مناسبی برای او در دسترس نبود. به این شکل با حداقل تغذیه از شیرخشک بزرگ شد. به همین دلیل اکنون در مرحله جبران کمبود وزن قرار دارد و دامپزشکان معتقدند شرایط پیروز به ثبات نرسیده که بتواند خودش غذایش را مصرف کند و نیاز به دارو و درمان نداشته باشد. در چنین شرایطی کارشناسان معتقدند باید دستکم تا پایان امسال از انتقال پیروز خودداری کرد تا او بتواند از نظر جسمی کمبودهایش را جبران کند.
بنابراین فعلا برنامهای برای انتقال پیروز به توران ندارید؟
طبیعتا ما هم براساس نظر تخصصی کارشناسان اقدام خواهیم کرد و اگر در پایان سال نیز کارشناسان مخالف انتقال پیروز باشند، این کار را انجام نمیدهیم. هنوز تصمیم قطعی در این خصوص گرفته نشده است. اما در این حال که کمترین هزینه را برای پیروز انجام میدهیم، حفظ سلامتیاش هم برای ما مهم است.
آیا شرایط لازم برای نگهداری از پیروز در توران فراهم است؟
یوزپلنگها در یک مجموعه نگهداری میشوند. اما در فضاهای جدا از هم هستند. اکنون پدر و مادر پیروز در فضای جدا از هم نگهداری میشوند. پیروز نیز در فضای فنسکشی شده کوچکی در مجاورت پدر و مادرش زندگی خواهد کرد.
آیا امسال یوزپلنگهای بیشتری در توران دیده شدهاند؟
امسال زایمان یوز و پویایی جمعیت آن در توران خوب است و از این بابت خوشحال هستیم. اما امیدواریم حوادث جادهای برای این گونه پیش نیاید. در این منطقه دو یوز مادر داریم که هر کدام چهار توله دارند. علاوه براین دو یوز جوان دیگر نیز در توران دیده شده است. به همین دلیل میتوان گفت وضعیت کلی یوزهای توران به نسبت آنچه انتظار داشتیم خوب است. اما مهم این است که بتوانیم مشکل جاده را در این منطقه برطرف کرده و حفاظت را در توران تقویت کنیم. یعنی امکانات حفاظتی و تعداد محیطبان را منطقه را افزایش دهیم، زیرا با چنین اقداماتی میتوان به نجات این گونه ارزشمند امیدوار بود.