ریزگردهای بيامان جولان میدهند، براساس آخرین خبرها امیدی به کاهش آنها تا آخر تابستان نیست، اما از جلسه اضطراری که برای برسی وضع گرد و غبار برگزار شد خبر رسیده که وزارت امور خارجه برای کنترل پدیده گرد و غبار که بخش قابل توجهی از آن منشا خارجی دارد، ماموریت یافته است.
ریزگردها ریز ریز جان میگیرند؛ براساس آمارهایی که برخی استانها منتشر کردهاند آمار مراجعه به مراکز درمانی افزایش قابلتوجهی داشته است. برای نمونه فقط جمعه و شنبه گذشته 325 نفر به دلیل طغیان ریزگردها به بیمارستانهای استان کرمانشاه مراجعه کردهاند و ده نفر به دلیل شرایط بد تنفسی بستری شدهاند. البته این آمار به کرمانشاه محدود نمیشود، زیرا در همدان نیز ریزگردها زمینه بستری شدن 150 نفر را فراهم کرد.
با توجه به این شرایط و تلاش برای مدیریت آن، یکشنبه گذشته جلسهای در وزارت کشور برگزار شد. آن طور که ایرنا از این جلسه گزارش داده اسماعیل نجار، رئیس سازمان مدیریت بحران کشور در این جلسه با بیان این که منشأ حداقل 80 درصد ریزگردها در خارج از کشور است، از تاکید رئیسجمهور بر حل این موضوع و پیگیری آن از سوی وزارت امور خارجه خبر داد.
به گفته نجار، استانهای ایلام، کردستان، خوزستان، کرمانشاه، همدان، لرستان، قم و تهران درگیر موضوع ریزگردها هستند. در این جلسه روی ورود سازمانهای بینالمللی برای مهار ریزگردها پافشاری شد و رئیس سازمان مدیریت بحران کشور یادآور شد، سه کشور عراق، سوریه و عربستان منشأ ریزگردهایی هستند که وارد کشور ما میشود که هرکدام از این کشورها مشکلات خاص خود را دارند و کشور عربستان نیز اهتمام جدی در مقابله با ریزگردها ندارد.
بنابراین تصمیم بر این شد که با پیگیریهای وزارت امور خارجه و همراهی سازمانهای بینالمللی برای مهار ریزگردها تلاش شود.
ریزگردها، داخلی و خارجی
این درحالی است که از سازمان هواشناسی کشور نیز خبر میرسد که براساس اطلاعات و بررسیهای انجام شده پدیده ریزگردها دستکم تا پایان تابستان برای شهروندان دردسرساز میشود.
آن طور که ایسنا از سازمان هواشناسی گزارش داده تولید گرد و غبار و انتقال آن به کشور ما در فصول گرم سال و معمولا از اردیبهشت تا پایان تابستان به علت خشک شدن سطح زمین و بادهای شمالی تداوم دارد و از اوایل پاییز رو به کاهش میگذارد.
علی عابدینی، معاون سازمان هواشناسی در این باره گفته تودههای گرد و غبار در این مقطع زمانی استانهایی مثل بوشهر، خوزستان، ایلام، کردستان، آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی تا حدی استانهای لرستان، چهارمحال و بختیاری، فارس و کهگیلویه و بویراحمد و حتی برخی اوقات تهران را تحت تاثیر قرار میدهد.
معاون سازمان هواشناسی درباره منشأ ریزگردها نیز یادآور شده همه گرد و غبارهای کشور منشأ خارجی ندارد، برای مثال گرد وغبار هفته جاری در استانهایی مثل قم و اصفهان منشا داخلی داشت و علت آن مناطق بیابانی اطراف بود، بنابراین باید کانونهای داخلی و خارجی به طور همزمان پیگیری شود.
پیشنهاد 10 هزار میلیارد ریالی
یکی از موانع کنترل پدیده ریزگردها مساله نبود اعتبار است؛ زیرا سازمانی مانند جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور همواره برای نهالکاری و مقابله با پدیده بیابانزایی از نبود اعتبار و نیروی متخصص رنج برده است، دیروز ضیاءالدین شعاعی، مدیر طرح مقابله با پدیده گرد و غبار نیز درباره اعتبار مورد نیاز برای مقابله با ریزگردها اظهار نظر کرد و گفت: مبلغ ده هزار میلیارد ریال برای مقابله با پدیده گرد و غبار را به دولت پیشنهاد دادهایم که در قالب اعتباری یکساله است.
آن طور که ایرنا روایت کرده سازمان حفاظت محیط زیست پس از دریافت و جمعبندی پیشنهادهای تمام دستگاهها برای مقابله با پدیده گرد و غبار، در نهایت پیشنهاد تخصیص ده هزار میلیارد ریال را به دولت ارائه کرد. مدیر طرح مقابله با پدیده گرد و غبار یادآور شد: بعد از تصویب، این بودجه از محل اعتبارات تخصصی تهیه میشود و براساس آن هر دستگاهی با اولویتبندی اقدامات خود برای مقابله با گرد و غبار، کارهای اجرایی را آغاز میکند.
با توجه به این که پدیده ریزگردها سالهاست در کشور بحرانساز میشود باید از مسئولان خواست رسیدگی به این مشکل را در اولویت برنامههای خود قرار داده و پرداختن به این پدیده را محدود به زمانهای طغیان آن نکنند. افزون براین چون بخشی از پدیده ریزگردها خاستگاهی فرامرزی دارد، راهکار حل و فصل آن نیز به ارادهای بینالمللی نیاز دارد که فقط از عهده دستگاه دیپلماسی کشور برمیآید، البته نباید از منشأهای داخلی گرد و غبار نیز غافل شد، چراکه مدیریت اشتباه منابع آب سبب شده بسیاری از تلابهای کشور خشک شده و به کانونی برای ریزگردها بدل شود؛ بنابراین باید با در نظر گرفتن اعتبار مناسب، برای کنترل پدیده بیابانزایی در کشور نیز تلاش کرد.
مهدی آیینی