بر خلاف کارشناسانی که فرسایش خاک، از بین رفتن پوشش گیاهی و تخریب بخشی از جنگلها و مراتع مناطق بالادست را از نتایج اصلی وقوع سیلاب سهمگین هفتههای گذشته عنوان میکنند، برخی فعالان محیط زیست، سیل را حاوی آثار مثبتی برای طبیعت میدانند و بعضی هم آثار مثبت این سیل را به معجزه الهی تعبیر میکنند.
محمد درویش، یکی از همین افراد است که در گفتوگو با ما تاکید دارد که در مجموع نه تنها این سیل به محیط زیست خسارتی وارد نکرده، بلکه منافع بسیار زیادی را نیز برای آن به همراه داشته است، چراکه سیلابها میتوانند مواد مغذی درون خاک را از کوهستانها به سمت دشتهای سیلابی و آبرفتی سرازیر کنند و در سیل اخیر نیز این منابع غنی تغذیه گیاهان به دشتهای استان خوزستان، فارس، هرمزگان و سیستان و بلوچستان راه پیدا کردهاند. این در حالی است که حاصلخیزی بیشتر این دشتها در سالهای اخیر به دلیل خشکسالی و شور شدن خاک کم شده بود و در اثر این سیل، تا حدودی حاصلخیزی آنها احیا شده است.
از سوی دیگر به گفته این فعال محیط زیست، این سیلاب تالابهای بسیاری را پرآب کرده و در نتیجه، چشمههای داخلی تولید ریزگردها تا زمانی که این تالابها پر آب خواهند بود، به صورت طبیعی مهار میشود. اما حتی اگر این اتفاق هم نیفتد، پر آب بودن تالابها، افزایش جمعیت پرندگان در زیستگاههای تالابی را به همراه دارد، که خود این اتفاق کاهش آفات را در اراضی کشاورزی مجاور تالابها در پی خواهد داشت.
درویش توضیح میدهد سیل اخیر تا حدودی در بهبود شرایط اکوسیستم خلیج فارس، دریای عمان و دریاچه ارومیه موثر بوده و باعث بازگشت بعضی از جانوران آبزی و افزایش تخمریزی ماهیها در این پهنههای آبی شده، که این موضوع را نیز میتوان به عنوان یکی از موهبتهای این سیل در نظر گرفت.
او افزایش ظرفیت گرمایی بهخصوص در استان خوزستان را نیز به عنوان یکی از آثار مثبت سیل هفتههای گذشته معرفی میکند و میگوید: اکنون هر پنج تالاب اصلی خوزستان با ظرفیت نزدیک به صد در صد پر از آب هستند که این موضوع در دهههای گذشته بیسابقه بوده است. اتفاقی که میتواند باعث شود تفاوت دمای شب و روز در این استان کاهش یابد و درجه حرارت هوا نیز در فصل تابستان به اندازه سالهای قبل بالا نرود.
این فعال محیط زیست از کاهش بیابانزایی، رونق صیادی و افزایش سطح آب سفرههای آب زیرزمینی به عنوان بخشی از برکتهای سیل اخیر یاد میکند و ادامه میدهد: از معدود خسارتهایی که این سیلاب بر محیط زیست وارد کرده، شسته شدن سطح قابل توجهی از خاک دامنههای زاگرس به دلیل پوشش گیاهی کم این دامنهها در زمان وقوع سیل بود و چون، تولید هر سانتی متر خاک حدود ۸۰۰ سال زمان میبرد، به هر حال این فرسایش خاک، سبب آسیب به آن بخش از اندوخته غذایی ما که مرتبط با حجم خاک موجود در دامنههای زاگرس است، میشود.
بایگانی/آرشیو برچسب ها : محمد درویش
اشتراک به خبردهیپویش میانرودان را فراموش نکنیم
«پویش نجات میانرودان» از ابتدای سال گذشته، با هدف معطوف ساختن افکار عمومی جهان نسبت به سدسازیهای بیرویه دولت ترکیه روی دو رود دجله و فرات آغاز به کار کرد. هدف از این پویش، جمع کردن بیش از یک میلیون امضا بود تا از این طریق بتوان آن را در مجامع بینالمللی مطرح و سازمان ملل را متقاعد کرد برای جلوگیری از این سدسازیها، اقدام کند. زیرا تبعات جلوگیری از تامین حقابه رودهای دجله و فرات به صدها میلیون نفر از مردم کشورهای عراق، سوریه و ایران وارد میشود.
اما تاکنون برای پویش نجات میانرودان فقط حدود ۱۷۰ هزار امضا جمع شده است، البته فعالان این پویش فقط توانستند در شش ماه نخست به طور جدی آن را تبلیغ کنند، زیرا بعد از گذشت این مدت، بسیاری از رسانهها دیگر اخبار مربوط به پویش نجات میانرودان را پوشش ندادند و در نتیجه مردم نتوانستند آن چنان که باید و شاید در جریان این طرح قرار گیرند.
اما علاوه بر همکاری نکردن رسانهها، عقیم ماندن این پویش دلایل دیگری نیز دارد، از جمله لابی دولت ترکیه در داخل و خارج از ایران و حمایت نشدن این طرح از سوی وزارت خارجه کشور. این در حالی است که وزارت خارجه ما میتواند از این پویش و اصولا هر طرح دیگری که هدف آن، جلوگیری از سدسازیهای بیرویه ترکیه روی رودهای دجله و فرات است، در مذاکرات خود با این دولت استفاده کند؛ زیرا اگر پویش نجات میانرودان با حمایت وزارت خارجه و رسانههای داخلی و خارجی مواجه شود، میتوان از طریق افکار عمومی دنیا به دولت ترکیه فشار آورد تا از اقدامات ضد محیط زیستی خود دست بردارد.
اما حالا که این اتفاق نیفتاده است، روزبهروز بر نگرانی فعالان محیطزیست درباره آینده اقلیم سه کشور ایران، عراق و سوریه افزوده میشود. باید توجه داشت اکنون، گنجایش مخازن سدهایی که ترکیه روی دو رود دجله و فرات بنا کرده، بیش از ۱۲۰ میلیارد مترمکعب برآورد میشود، که این مقدار، بیش از ۵/۲ برابر ظرفیت کل سدهایی است که در ۵۰ سال اخیر در ایران ساخته شده است.
همچنین اگر دولت ترکیه یکهتازی خود در زمینه سدسازی را ادامه دهد، روزی به این قدرت میرسد که در صورت تمایل اجازه ندهد حتی یک قطره از آب دجله و فرات راهی سوریه و عراق شود و همین موضوع قدرت چانهزنی این کشور را در معادلات بینالمللی به شدت افزایش خواهد داد. البته هنوز هم دیر نشده است و همچنان میتوان با فشار افکار عمومی جهان و با حمایت نهادها و رسانههای بینالمللی، جلوی این مساله را گرفت.