ماموران پليس راهور ديروز توسط سخنگوي کميسيون قضايي و حقوقي مجلس به رشوه خواري متهم شدند، محمدعلي اسفناني با انتقاد از افزايش جرايم راهنمايي و رانندگي تصريح کرد اين رويکرد در بعضي موارد سبب سوءاستفاده برخي ماموران راهنمايي و رانندگي و اخذ رشوه به جاي جريمه مي شود، اين درحالي است که رئيس اداره حقوقي پليس راهنمايي و رانندگي اين موضوع را رد و تاکيد دارد کاهش آمار تلفات حوادث ترافيکي گواهي است بر عملکرد درست پليس در سال هاي گذشته.
براساس پيشنهاد افزايش جريمه هاي رانندگي قرار است جرايم حادثه ساز صددرصد و ديگر جرايم راهنمايي و رانندگي 50 درصد افزايش يابد، اما هنوز کميسيون اجتماعي دولت در اين باره تصميم نگرفته و شهروندان زيادي در انتظار سرنوشت اين تصميم گيري هستند.
در اين ميان روز گذشته محمدعلي اسفناني، سخنگوي کميسيون قضايي و حقوقي مجلس به اين موضوع پرداخت و با بيان اين که طي سال هاي گذشته جريمه تخلفات رانندگي تا ده برابر افزايش يافته در گفت وگو با خانه ملت عنوان کرد: افزايش جريمه هاي تخلفات رانندگي تنها در شرايطي قابل قبول است که نظارت بر اجراي قانون به خصوص در جاده هاي برون شهري و معابر درون شهري به درستي اعمال شود، چون در برخي محل ها و معابر برخي ماموران برخلاف ضوابط قانوني کمين کرده و منتظر تخلف راننده براي اخذ جريمه مي شوند، اين درحالي است که در هيچ نقطه از دنيا چنين برخوردي مرسوم نيست.
البته اين بار اولي نيست که نمايندگان مجلس يا کارشناسان حوزه ترافيک از عملکرد ماموران پليس راهور گله مي کنند، ولي به اعتقاد کارشناسان قبل از هر انتقادي بايد امکانات پليس و نقاط قوت عملکرد ماموران راهور را نيز در نظر داشت.
کارشناسان پليس راهور از عملکرد اين مجموعه دفاع مي کنند و تاکيد دارند کاهش حوادث ترافيکي و بهبود فرهنگ ترافيک ناشي از عملکرد مثبت پليس و گواهي بر پاکدستي پليس است. سرهنگ محمد ترحمي، رئيس اداره حقوقي پليس راهور ناجا نيز به جام جم مي گويد: از سال 91 تا 93 براي استانداردسازي رفتار پليس تلاش شده و سال 94 نيز اين تلاش به شکل متمرکز ادامه يافت و از منشور حقوق شهروندي پليس راهور نيز رونمايي شد.
اگر رشوه خواستند به 197 زنگ بزنيد
علاوه بر اين شهروندان چنانچه از عملکرد پليس گلايه اي داشته باشند، مي توانند با سامانه 197
تماس بگيرند.
رئيس اداره حقوقي پليس راهور ناجا با بيان اين که پليس راهور سالانه به حدود 53 ميليون ماموريت در حوزه رسيدگي به تصادفات و اعمال قانون مي پردازد، يادآور مي شود: آمار هاي به دست آمده از بررسي تماس هاي مردمي با سامانه 197 نيز نتايج قابل توجهي دارد.
براي نمونه 4260 مورد اعلام شکايت داشته ايم که به آنها رسيدگي شده، 49 هزار و 791 مورد نيز پيام انتقادي داشته ايم، اما 18 هزار و 381 پيام قدرداني نيز داشته ايم که نسبت به 9 ماهه سال گذشته 37 درصد رشد داشته است.
توجه به شرايط کار پليس
بايد يادآور شد برخي کارشناسان اين حوزه معتقدند براي کاهش نارضايتي مردم از پليس بايد شرايط کار ماموران پليس نيز بهبود پيدا کند. دکتر عليرضا اسماعيلي، عضو هيات علمي دانشگاه پليس در گفت وگو با جام جم عنوان مي کند: در هر فعاليتي که در تعامل مستقيم با مردم ميداني باشد، امکان وقوع رفتار غيرمتعارف وجود دارد. براي نمونه پليس در کنار آلودگي صوتي، بصري و شرايط نامناسب آب و هوايي و دوري از خانواده بايد به وظيفه خود عمل کند. البته اين سبب نمي شود ماموران پليس وظيفه خود را به درستي انجام ندهند. نکته اينجاست که جبران خدمات آنها نيز بايد به درستي صورت گيرد.
به نظر مي رسد براي کاهش گلايه شهروندان از ماموران پليس مي توان از فناوري بهره گرفت و تلاش کرد مواجهه پليس و شهروندان به حداقل برسد.
براي نمونه در کشورهاي توسعه يافته بيشتر جريمه ها توسط دوربين به ثبت مي رسد به همين دليل بروز خطاي انساني به شکل چشمگيري کاهش پيدا مي کند.
اسماعيلي بيان مي کند: راهکار ديگر جايگزين شدن محدوديت هاي اجتماعي به جاي جريمه هاي ريالي است، زيرا محدوديت هاي اجتماعي تاثيرگذارتر است، براي نمونه اکنون که زمان انتخابات مجلس نزديک است مي توان با بررسي سابقه تخلفات رانندگي نامزدها، اين مهم را در تائيد يا رد صلاحيت آنها لحاظ کرد.
ريشه کني رشوه
به نظر برخي کارشناسان، براي کاهش پرداخت و دريافت رشوه بايد در جامعه فرهنگ سازي کرد و به شهروندان از پيامدهاي پرداخت رشوه آگاهي داد.
دکتر رضا غني لو، عضو هيات علمي دانشگاه پليس نيز در گفت وگو با جاجم مي گويد: اثبات هر ادعايي به دليل و برهان قاطع نياز دارد، اما از عمده ترين دلايل رشوه مي توان به تفاوت هزينه هاي جاري در يک زندگي معمولي با سطح درآمد هاي افراد جامعه اشاره کرد. افزون بر اين نهادينه شدن فرهنگي مشهور به زيرميزي در ميان مردم نيز تاثيرگذار است، چون به اين شکل مردم مي پذيرند رشوه حق فرد درخواست کننده است و براي انجام سريع امور يا دور زدن قانون بهتر است رشوه پرداخت کنند.
وي خاطرنشان مي کند: عامل موثر ديگر در اين بين ضعف نظارت هاي سيستمي و فقدان اراده اي قاطع براي مبارزه با اين پديده شوم است.
عباس صلاحي، عضو کميسيون اجتماعي مجلس نيز در گفت وگو با جام جم مي افزايد: براي کاهش پرداخت رشوه بايد شهروندان نيز به اين باور برسند که اين کار مناسب نيست؛ زيرا برخي مواقع افراد به پليس پيشنهاد دريافت رشوه مي دهند.
وي تصريح مي کند: براي بهبود شرايط در نهادهايي مانند شهرداري، نيروي انتظامي و دفاتر ثبت اسناد که مردم از اين موضوع بيشتر گلايه دارند، بايد نظارت قوي تري اعمال شود.
ميرهادي قره سيدرومياني، عضو کميسيون قضايي و حقوقي مجلس نيز در گفت وگو با جام جم توضيح مي دهد: گرفتن رشوه را نمي توان به تمامي ماموران پليس تعميم داد؛ زيرا افزايش رسيدگي به پرونده نيروهاي مسلح گواهي است بر عملکرد مناسب پليس و کاهش چنين رفتار نامناسبي بين نيروهاي پليس راهور.
کارشناسان معتقدند براي بهبود شرايط دستگاه هاي نظارتي بايد جدي تر به وظيفه خود عمل کنند و براي آگاهي شهروندان نيز تلاش کرد؛ زيرا تازماني که عموم مردم پرداخت رشوه را به عنوان ميانبر و اهرمي براي دور زدن قانون بدانند، نمي توان به کاهش فساد اميدوار بود.
پليس دستاوردهايش را رو کرد
سرهنگ محمد ترحمي، رئيس اداره حقوقي پليس راهور ناجا در گفت وگو با جام جم مي افزايد: در کشورمان در حوادث ترافيکي سالانه حدود 16 هزار نفر مي ميرند و 304 هزار نفر نيز مجروح مي شوند، بنابراين بايد جرايم بازدارنده اي براي کاهش اين آمار در نظر گرفت.
وي درباره ادعاي سخنگوي کميسيون قضايي و حقوقي مجلس مبني بر دريافت رشوه توسط ماموران پليس نيز يادآور مي شود: دستاوردهاي مثبت راهور، گواهي بر پاکدستي آنهاست. اين که بگوييم ماموران پليس به شکل فراگير در انجام وظيفه خود اهمال مي کنند، درست نيست؛ زيرا براساس آمار، عملکرد پليس در اعمال قانون بهتر شده و علاوه بر اين بهبود فرهنگ ترافيک و کاهش تلفات حوادث ترافيکي به شکل متوالي از سال 84 تا 94 نيز گواه اين ادعاست.