آخرین خبرها
خانه / بایگانی/آرشیو برچسب ها : فرهنگ

بایگانی/آرشیو برچسب ها : فرهنگ

اشتراک به خبردهی

فرهنگ‌های فراموش‌شده زیست‌محیطی را زنده‌کنیم

مهدی آیینی

مهدی آیینی

براساس آمار منتشر شده سهم سالانه کشورمان از تولید پلاستیک حدود 177 هزار تن برآورد می‌شود در نتیجه روزانه حدود 500 تن وسایل پلاستیکی وارد زندگی ایرانی‌ها می‌شود. این درحالی است که بخش قابل توجهی از این تولیدات پلاستیکی خیلی زود و بدون هیچ تفکیکی درون سطل زباله انداخته می‌شود.تفکیک نشدن زباله در کشورمان خطر زباله های پلاستیکی را برای محیط زیست چند برابر می کند، چون حجم و تولید زباله های پلاستیکی به دلیل ارزان بودن این مواد بالاست و وقتی تلاشی برای تفکیک و بازیافت آنها صورت نگیرد خیلی زود بخش زیادی از طبیعت را اشغال می کنند. برای نمونه مدتی پیش مدیرعامل سازمان میادین میوه و تره بار تهران درباره میزان استفاده ساکنان تهران از کیسه های نایلونی گفته بود روزانه 500 هزار عدد کیسه نایلونی در میادین میوه و تره بار مصرف می شود.

تاکنون هشدارهای زیادی درباره استفاده بیش از حد پلاستیک در کشورمان مطرح شده، اما به نظر می رسد هیچ کدام از آنها آن طور که باید و شاید کارگر نبوده، زیرا هنوز شهروندان به این باور نرسیده اند که باید زباله کمتری تولید کنند.

کمپین هایی مانند «خرید سبز» یا «به کیسه های پلاستیکی نه بگوییم» نیز شروع به کار کرده اند، اما فعالیت آنها در برابر وسعت مشکلات این حوزه نتوانسته راه به جایی ببرد، به همین دلیل مسئولان نیز باید وارد این عرصه شده و با حمایت از این کارزارها و سرمایه گذاری در اجرای برنامه های فرهنگی به محیط زیست کشور بیشتر توجه کنند.

یکی از کارهایی که مسئولان می توانند در این حوزه انجام دهند زنده کردن فرهنگ های زیست محیطی پدران و مادران ماست که این روزها به فراموشی سپرده شده است، برای نمونه آنها هنگام رفتن به میدان تره بار با خود سبد و زنبیل می برند، اما بی توجهی به این رفتارهای سنجیده، سبب شده نسل جدید به نوعی این رفتار را ارزش محسوب نکرده و آن را از یاد ببرند. افزون بر این می توان به استفاده از پاکت های کاغذی و جدا کردن زباله های تر و خشک اشاره کرد،چون در گذشته دست کم برای نان احترام بیشتری قائل بوده و آن را با دیگر دورریزها درون سطل زباله نمی انداختند، اما این روزها نان نیز روانه سطل آشغال می شود. اگر مسئولان برای حفظ این ارزش ها برنامه ای داشتند، اکنون راحت تر می توانستند اهمیت حفظ محیط زیست را به نسل جدید آموزش دهند. باید از مسئولان خواست تا زمانی که این فرهنگ های محیط زیستی به طور کامل از یاد نسل جدید نرفته برای احیای آنها اقدام کنند.

عذرخواهی، فرهنگ و مهارت فراموش شده

مهدی آیینی

مهدی آیینی

یاد گرفته‌ایم به چندین و چند هزار سال تاریخمان افتخار کنیم، اما یاد نگرفته‌ایم یا دست‌کم از یاد برده‌ایم طوری رفتار کنیم که آیندگان نیز بتوانند حداقل از فرهنگ و نحوه برخورد ما با طبیعت و همنوعانمان به نیکی یاد کنند؛ نمونه‌اش بهره‌برداری‌های بی‌حساب و کتاب ما از منابعی مانند آب، سوخت و جنگل یا این‌که هر ایرانی روزانه حدود 750 گرم زباله تولید می‌کند.از نحوه برخورد با محیط زیست که بگذریم، رفتارمان با اطرافیان نیز چنگی به دل نمی زند؛ چون براساس گزارش پزشکی قانونی روزانه فقط 1600 پرونده نزاع در این سازمان تشکیل می شود، این در حالی است که باید هزاران پرونده دیگر مانند خیانت در امانت، سرقت و تجاوز را نیز به این آمار اضافه کرد که تمامشان به دلیل زیر پا گذاشتن حقوق انسان توسط همنوعش در دادسراها تشکیل می شود.

بیشتر افرادی که یک پای چنین پرونده هایی هستند ادعا می کنند حقشان پایمال شده، اما واقعیت این است که دلیل بالا رفتن آمار این پرونده ها در کشور چیزی نیست جز این که فراموش کرده ایم به اندازه حق خود برای دیگران احترام قائل شویم.

باید اعتراف کرد هزار و یک دلیل برای از کوره در رفتن انسان ها وجود دارد؛ از نبود شغل، بالابودن هزینه ها و ترافیک گرفته تا دیگر مشکلات اجتماعی و اقتصادی که نمی توان آنها را انکار کرد.

این در حالی است که شرایط اقلیمی نیز این روزها فشار بیشتری به شهروندان وارد می کند، به همین دلیل در روزهای داغ تابستان که گرمای سوزان و آلودگی هوا در قالب گرد و غبار بر زندگی انسان سایه بیشتری می اندازد، نزاع های بیشتری در کوچه و معابر شهر اتفاق می افتد.

درست است که بخش عمده علت پایین آمدن آستانه تحمل، به مسائل اجتماعی و اقتصادی مربوط می شود و مسئولان باید برای رفع آنها بیشتر تلاش کنند؛ اما نباید از یاد برد که ارزش های انسانی نیز در چند سال اخیر دستخوش تغییر شده است.

برای نمونه دیگر کمتر شخصی را می توان پیدا کرد که در عذرخواهی از دیگران پیشقدم شود، باید تاکید کرد یکی از دلایل اصلی بالا رفتن آمار نزاع ها کمرنگ شدن فرهنگ عذرخواهی در کشور است؛ زیرا دیگر کمتر والدین، معلم و آموزگاری را می توان یافت که برای آموختن این مهارت به کودکان، نوجوانان و جوانان وقت بگذارد.

 

بنده‌های قرن 21، اسیر گوشی‌های هوشمند

فرقی نمی‌کند کجا باشند یا با چه شخصی در حال گفت‌وگو هستند، اگر پدر و مادر هم روبه‌رویشان ایستاده باشد و با آنها در حال مکالمه باشند، همین که زنگ تلفن همراه به صدا درآید اولویت اول و آخرشان پاسخ دادن به این وسیله است.

این روزها روابط اجتماعی همه انسان ها از سوی این وسیله دستخوش تغییر و سبب شده انسان ها چشمان خود را روی خیلی از روابط حیاتی خود ببندند؛ زوج های جوان از یکدیگر غافل شده و به گوشی موبایلشان دل بسته اند، پدر و مادرهای زیادی فرزندان خود را ندیده می گیرند تا پیغام های شبکه های اجتماعی را ببینند، فرزندان زیادی مشکلات والدین سالخورده خود را نمی بینند، چون شمردن تعداد لایک های عکس یا نوشته ای که در فضای مجازی منتشر کرده اند، برایشان جذاب تر است.

حکمرانی گوشی های هوشمند به همین جا ختم نمی شود، این روزها کارمندان و مدیران زیادی نیز در محل کار خود اولویت را به این ابزار داده و از وظیفه شان غافل شده اند.

امروزه در جلسات رسمی بسیاری از ارگان های دولتی و خصوصی مشغول شدن با تلفن های هوشمند یا تبلت مشکلی جدی است و معمولا جلسات با تذکر به حاضران درباره خاموش کردن تلفن های همراهشان شروع می شود.

در واقع دل بستن به این وسیله و مشغول شدن به آن کارایی کارمندان و مدیران را تا حد قابل توجهی کاهش داده است.

نکته اینجاست که این مشغول شدن ها و اولویت دادن به گوشی تلفن های هوشمند و تبلت ها سودی برای افراد ندارد؛ جز این که روابط اجتماعی آنها را تحت تاثیر قرار داده و هر روز آنها را از دنیای واقعی دورتر کند.

مشکل اینجاست که همیشه سرعت فناوری بیشتر از رشد فرهنگ است، متاسفانه هیچ نهاد و ارگانی برای ارتقای فرهنگ افراد جامعه قدم برنمی دارد، برای نمونه این روزها بیشتر شرکت ها به دنبال این هستند که برای کارمندان و کارکنانشان تبلت های قسطی جور کنند، اما هیچ کدام از آنها اصلا به این فکر نبوده و نیستند که برای کارمندان خود اشتراک نشریه ای تهیه کرده یا حداقل بودجه ای را برای خرید روزنامه و کتاب اختصاص دهند.

این بی توجهی ها سبب شده افرادی که تمایلی به قبول مسئولیت رفتارشان ندارند، هر روز بیشتر از قبل به گوشی های هوشمند و دنیای مجازی دل ببندند، نکته اینجاست که این افراد فقط به خودشان آسیب نمی زنند، زیرا تاثیر رفتار آنها روی اعضای خانواده، دوستان و همکاران غیرقابل انکار است، به همین دلیل باید از مسئولان خواست با اختصاص بودجه به فعالیت های فرهنگی مانع شیوع بیشتر این رفتار در جامعه شوند.

 

فرهنگ، جا مانده از فناوري

فناوري با سرعت سرسام آوري پيشرفت مي کند، روزي نيست که برنامه هايي جديد براي استفاده بهتر از اين دنياي جذاب منتشر نشود.
در اين که اين شرايط سبب بهبود کيفيت زندگي انسان ها شده هيچ شکي نيست، اما نکته اينجاست که در کشورهايي که لقب جهان سوم را يدک مي کشند، استفاده از فناوري حکم شمشيري دولبه را پيدا کرده، براين اساس مي توان گفت بهره گيري از دنياي مجازي و امکانات آن در بين بيشتر خانواده هاي ايراني راه و رسم ديگري دارد. براي نمونه اگر سايت هايي را که برنامه هاي خاص گوشي هاي تلفن همراه يا تبلت ها را ارائه مي کنند، مرور کنيد، متوجه مي شويد در کنار صدها برنامه علمي يا کاربردي ديگر برنامه هايي مانند «وايبر»، «لاين»، «واتس آپ» و«تانگو» آمار بيشترين دانلود را داشته و دارند؛ نکته اينجاست که اين برنامه ها امکان گفت وگو و به اشتراک گذاشتن عکس، ويدئو و نوشته را به کاربرانشان مي دهند.
بايد تاکيد کرد که موضوع اين نوشته به هيچ وجه انتقاد از به کارگيري اين برنامه ها نيست، بلکه موضوع نحوه استفاده از آنهاست که کار را به جايي رسانده که برخلاف گذشته و هدف از توليد اين برنامه ها اعضاي خانواده هاي ايراني از يکديگر دورتر شده اند.
افزون براين فقر فرهنگي سبب شده استفاده از چنين برنامه هايي به قول معروف پرده حجب و حيا را براي خيلي ها کنار بزند، زيرا آنها براحتي حرف هايي را که تا پيش از اين قادر به بر زبان آوردنشان نبودند، به صورت نوشته يا عکس با ديگران به اشتراک بگذارند. براي نمونه اين روزها افرادي که از اپليکيشن هايي مانند وايبر استفاده مي کنند، براي خود گروه هايي تشکيل داده و سعي مي کنند با استفاده از دنياي مجازي بيشتر از احوال يکديگر باخبر باشند، اما نکته اينجاست که در بيشتر مواقع به دليل فرهنگ اشتباهي که اين روزها همه گير شده، اين فضا فقط به محلي براي رد و بدل کردن نوشته هاي بي محتوا و عکس هايي تبديل مي شود که هيچ منفعتي براي آنها ندارد؛ جز اين که در خوشبينانه ترين حالت وقت آنها را گرفته و اعضاي خانواده را از يکديگر دور کند.

دليل اين معضل نيز که مي توان از آن به عنوان آسيب اجتماعي جديد ياد کرد، چيزي نيست جز فقر فرهنگي که اين روزها در سايه رشد فناوري بيشتر از هر زماني به چشم مي آيد، نکته اينجاست که راه مقابله با اين آسيب به هيچ وجه پاک کردن صورت مساله و محدود کردن دسترسي به آنها نيست بلکه رفع اين مشکل نياز به برنامه ريزي دقيق مسئولان براي پيشرفت فرهنگي شهروندان دارد.

مهدي آييني/گروه جامعه

فرهنگ سفر؛ حلقه گمشده گردشگري ايران

در تعطیلات نوروزی خیلی‌ها به سفر رفتند و خیلی‌ها نیز در خانه‌هایشان ماندند؛ در این میان برخی از بالا بودن هزینه‌ها گله دارند و برخی نیز می‌گویند زیرساخت‌های گردشگری در کشورمان مناسب نیست؛ یعنی تعداد هتل‌ها یا رستوران‌های مناسب در کشور کم است.

افزون بر این در کشورمان همه طرفدار گردشگری هستند، از مردم گرفته تا مسئولان، اما هیچ گروه از این افراد از شرایط صنعت گردشگری رضایت ندارد؛ دست اندرکاران صنعت گردشگری به همخوانی نداشتن درآمدها با خدماتی که ارائه می شود اشاره و ادعا می کنند حاکمیت باید زیرساخت ها را برای رونق گرفتن این صنعت آماده کند.

نکته اینجاست که فرهنگ سفر نیز در کشورمان آن طور که باید و شاید مناسب نیست، زیرا بیشتر مردم بی برنامه سفر می کنند و به جای بازدید از اماکن دیدنی به محیط زیست کشور آسیب می زنند، به همین دلیل کارشناسان تاکید می کنند تا زمانی که زیرساخت های ذهنی در کشور اصلاح و آماده نشود نباید انتظار داشت گردشگری داخلی و خارجی در کشور رونق بگیرد.

اولین برنامه مناظره در سال 93، روز گذشته با موضوع گردشگری روی آنتن رفت. مسئولان این برنامه پرسش نظرسنجی برنامه را به گونه ای طرح کرده بودند تا شرکت کنندگان مهم ترین وظیفه دولت در صنعت گردشگری را از بین دو گزینه «توسعه زیرساخت ها و شفاف سازی نرخ ها» و «قیمت گذاری و نظارت بر نرخ خدمات گردشگری» انتخاب کنند. در پایان برنامه نیز بیش از 70 درصد شرکت کنندگان به توسعه زیرساخت ها و شفاف سازی نرخ ها رای دادند.

شاخص های گردشگری یکی از شاخصه های توسعه یافتگی در هر کشور است، اما نکته مهم کیفیت و چگونگی سفر است، زیرا سفر و گردشگری در ایران گران است و مردم ناچار باید از کیفیت آن کم کنند. شرکت هایی که در این زمینه خدمات می دهند می گویند با هزینه های موجود امکان کاهش قیمت ها وجود ندارد. این شرایط سبب شد تا در تعطیلات نوروزی امسال از 55 میلیون شب اقامت در کشور، کمتر از 5 درصد آنها در هتل ها ثبت شود، یعنی بیش از 95 درصد مسافران ترجیح دادند در کمپ ها، منازل استیجاری و مدارس ساکن شوند. این در حالی است که مسئولان از یک هفته قبل از تعطیلات اعلام کرده بودند چادر زدن ممنوع است، اما این تصمیم مسئولان با اعتراض مردم تغییر کرد.

برخی از کارشناسان بر این باورند که راهکار حل این مشکل، نظارت و قیمت گذاری از سوی دولت است، اما برخی دیگر ادعا می کنند قیمت گذاری از سوی دولت، انگیزه ساخت مراکز اقامتی را کاهش می دهد. آنها معتقدند دولت باید به جای نرخ گذاری در زمینه کیفیت خدمات و قیمت ها شفاف سازی کند تا در این بخش رقابت ایجاد شود. علاوه بر این به نظر می رسد یکی از مشکلات دیگر در این میان بی ثباتی شدید در سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور است، زیرا در پنج سال گذشته این سازمان هفت و در یک سال اخیر سه تغییر ریاست را تجربه کرده است.

مهمان برنامه مناظره روز گذشته را محمد بهشتی مشاور رییس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، امیرحسین جعفری استاد دانشگاه جهانگردی، جمشید حمزه زاده رییس جامعه هتلداران ایران، احمدرضا عامری مدیرعامل اتحادیه شرکت های تعاونی مسافربری کشور و محمدحسن کرمانی رییس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی تشکیل می دادند.

سفرهای ماجراجویانه

در ابتدای این برنامه، محمد بهشتی، مشاور رییس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری با این که در این عرصه در هیچ زمینه ای وضع مطلوب نداریم، گفت: در آسیب شناسی نظری باید گفت مشکل اصلی ما مشکلات زیرساخت های ذهنی است؛ زیرا ما فراموش کردیم که چرا سفر می کنیم؛ به همین دلیل دچار مشکل می شویم و کار به جایی رسیده که بیشتر سفرهای ما ماجراجویانه است.

به گفته وی، مسافران ما از قبل برنامه ای برای محل اقامت و نحوه سفر خود ندارند، به همین دلیل با آرامش خاطر سفر نمی کنند.

بهشتی تاکید کرد: حاکمیت باید مشکلات زیرساخت های ذهنی را برطرف کند. گردشگر خارجی در کشور به این دلیل رونق نمی گیرد که برخی ها تصور می کنند امنیت ملی و اخلاقیت به خطر می افتد. این سوءتفاهم بزرگی است که باید برطرف شود و تا زمانی که این مشکل برطرف نشود، ما هرچه آژانس یا هتل بسازیم، کاری درست نمی شود.

او ادامه داد: سفرهای نوروزی کیفیت مطلوبی در کشور ندارد، برای نمونه خیلی ها برای سفر به شمال می روند، اما آنها هدف مشخصی از سفر ندارند تا آنجا که می توان گفت، این مسافران به دیدار جوجه کباب می روند. چنین سفرهایی فقط برای استان های مقصد مشکل ایجاد می کند و نمی توان از چنین سفرهایی توقع اشتغالزایی یا درآمد داشت. به عنوان مثال کلاردشت قطعه ای از بهشت بود، اما به دلیل رفتارهای نامناسب برخی از مسافران اکنون دارد به جهنم تبدیل می شود. به همین دلیل چنانچه چنین سفرهایی در کشور رونق بگیرد، جز زیان چیزی برای کشور به همراه ندارد.

مشاور رییس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری درباره هزینه های بالای سفر در ایران یادآور شد: معدل هزینه های سفر در کشورمان خیلی بالا نیست، البته کشورهایی هستندکه از ما ارزان تر یا گران تر است.

گردشگری در تمام طول سال

امیرحسین جعفری، استاد دانشگاه جهانگردی نیز در این برنامه اظهار کرد: نمی توان شرایط کشورمان را با دیگر کشورها مقایسه کرد، زیرا با توجه به نوع درآمد شهروندان باید بین آنها تفاوت قائل شد. بیشتر سفرهای ما در نوروز و تعطیلات تابستانی اتفاق می افتد به همین دلیل در مواقع دیگر صنعت گردشگری رونقی ندارد، بنابراین نمی توان توقع داشت سرمایه گذار ها در ایام شلوغ قیمت را پایین نگه دارند. نکته دیگر این است که تورها در زمان غیر از تعطیلات قیمت کمتری دارند، اما از آنها استقبال نمی شود.

جعفری تصریح کرد: زیرساخت ها در کشور باید آماده شود، برای نمونه باید با ایجاد جشنواره در دیگر فصل ها نیز گردشگری را رونق داد.

جمشید حمزه زاده، رییس جامعه هتلداران ایران یکی دیگر از مهمانان برنامه مناظره بود. وی با بیان این که وضع گردشگری در ایران از استراتژی و برنامه کاملی برخوردار نیست، ابراز کرد: نگاه های سلیقه ای و جزیره ای سبب شده، تلاش مدیران متحمل سختی زیادی شود.

به گفته وی چنانچه بخواهیم نرخ سفر در کشور واقعی شود باید ابتدا برنامه جامع کاربردی و بلندمدتی تهیه کنیم.

حمزه زاده یادآور شد: دخالت های غیرکارشناسی برخی از ارگان های دولت سبب شده قیمت تمام شده در این حوزه به صورت میانگین 35 درصد افزایش پیدا کند، اما در این میان دولت می تواند با معاف کردن هتلداران از مالیات و گمرگ، زمینه را برای فعالیت سرمایه گذاران آماده کند. به گفته وی دولت باید تسهیلاتی برای سفر قائل شود.

سفر جایی در سبد خانوار ندارد

احمدرضا عامری، مدیرعامل اتحادیه شرکت های تعاونی مسافربری کشور نیز با اشاره به این که یکی از شاخص های کشور رشد حمل و نقل است، خاطرنشان کرد: در کشور 2000 شرکت حمل و نقل داریم که سال گذشته 450 میلیون مسافر از خدمات آنها استفاده کردند. خوشبختانه در حوادث جاده ای نیز کاهش زیادی داشتیم تا آنجا که نسبت به سال گذشته بیش از 50 درصد کاهش داشته ایم.وی عنوان کرد: سفر و تفریح جزو هزینه های اضافه خانواده است، یعنی در سبد خانواده چنین هزینه ای نیست، بخشی از آن به این دلیل است که زیرساخت ها در کشور جوابگوی نیاز ها نیست.

به گفته وی، سفرهای تفریحی در کشورمان کم است و بیشتر سفرها اجباری است تا آنجا که اگر دانشگاه آزاد تعطیل شود، روی کار ما اثر می گذارد.

محمدحسن کرمانی، رییس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی هوایی و جهانگردی نیز با تاکید بر این که مشکل عمده این است که دولت برای حل مشکلات این حوزه برنامه ای ندارد، تصریح کرد: در ایام خاصی مانند نوروز نباید به این موضوع پرداخت، چون سفر باید برنامه ریزی داشته و در طول سال توزیع شود. در برخی فصول بلیت ها با قمیت های خیلی پایین تر به فروش می رود. دولت باید آمادگی بالانس کردن این ماجرا را داشته باشد تا در دوره ارزانی سرمایه گذار ها را حمایت کند.کرمانی ابراز کرد: اشتغال موجود در این صنعت نیز خوب نیست، دولت باید صنعت گردشگری را نیز مانند دیگر صنایع جدی بگیرد.

به گفته وی، استراتژی و تاکتیک دولت برای ورود گردشگر خارجی باید مشخص باشد.

 

بالا