گزارشگران سبز خبر اینجا سبز می‌شود

تهران بی‌هواست، تهران پرنده ندارد، تهران جای زندگی نیست و… تهران به اینجا رسیده چون تا به حال قربانی ایده و طرح‌های خام شده، طرح‌هایی که نوشته می‌شوند تا برخی مدیران خودی نشان دهند.طرح‌هایی که برای تهران حکم دوربرگردان‌های نامناسبی را دارند که در کوتاه مدت اندکی از بار مشکلاتش می‌کاهند، اما خیلی زود به گره تازه‌ای بدل می‌شوند که باید با دندان بازشان کرد.

طرح ترافیک تازه تهران نمونه‌ای از این طرح هاست، طرحی که سال گذشته به استرس و دغدغه شهروندان دامن زد و با شروع فصل خاکستری تهران ثابت شد باری از روی دوش مشکلات زیست محیطی این کلانشهر برنداشته است. هنوز مشکلات اجرای طرح ترافیک جدید تهران حل نشده که از مدیریت شهری خبر رسیده قرار است سال آینده طرح ترافیک تا مرزهای محدوده طرح زوج و فرد گسترش پیدا کند. این‌که مدیران شهری تهران چطور به این نتیجه رسیده اند که باید طرحی را که هنوز دغدغه بسیاری از شهروندان است، فراگیرتر کنند جای سوال است؛ سوالی که خبرنگار ما برای رسیدن به پاسخ آن سعی کرد با مدیران شهری تماس بگیرد، اما موفق نشد.

به نظر می‌رسد مدیران شهری کاهش ترافیک، کاهش آلودگی هوا و کسب درآمد برای شهر را جزو اهداف این طرح بدانند، اما در شرایط کنونی هیچ کدام از این نکات نمی‌تواند دلیل مناسبی باشد، زیرا طرح جدید نه فقط منجر به کاهش آلودگی هوا و ترافیک نشده بلکه به مشکلات شهروندان برای تردد نیز دامن زده است.

نمونه‌اش گزارشی که دهم آبان گذشته با عنوان معاینه فنی اجاره‌ای در همین صفحه منتشر شد و از این حکایت داشت که بسیاری از شهروندان به‌دلیل مشکلات اقتصادی و افزایش هزینه‌های لوازم یدکی و تعمیرات برای تامین قطعاتی مانند کاتالیست یا حتی لاستیک خودرو با مشکل رو به رو هستند و برای گرفتن معاینه فنی ناچارند این لوازم را اجاره کنند. این رفتار برخی شهروندان قابل توجیه نیست، اما پیامی واضح برای مدیران شهری دارد و آن چیزی نیست جز این‌که آنها تاب فشار بیشتر را ندارند.

یک روز پیش از صدور حکم شهردار تازه نفس تهران، تصاویری از او منتشر شد که نشان می‌داد او در حال استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی است، حمل ونقلی که توسعه اش کلید قفل مشکلات تهران است و اگر به سرانجام برسد می‌توان به ایده‌هایی مانند گسترش محدوده طرح ترافیک مثل بسیاری از کلانشهرهای موفق دنیا فکر کرد، اما این ایده زمانی شدنی است که آقای شهردار و همکارانش نه فقط یک روز در سال بلکه در بیشتر روزهای تقویم، رغبت کنند از حمل و نقل عمومی استفاده کنند.

مهدی آیینی
روزنامه نگار

واگذاری پارک های جنگلی به شهرداری، استانداری‌ و بخش خصوصی آسیب  جبران ناپذیری به محیط زیست کشور تحمیل می‌کند‌

مسئولان شهرداری خبر داده‌اند که به زودی مدیریت پارک سرخه‌حصار به آنها واگذار می‌شود. چندی پیش بود که مدیریت پارک پردیسان هم به این مجموعه واگذار شد و پارکی که قرار بود محل رشد و نمو گونه‌های بومی باشد، با رویکرد تفرجی شهرداری و به کار افتادن علف تراش‌ها، بخش زیادی از گونه‌های بومی   خود را از دست داد تا به یک پارک تفریحی تمام‌ عیار تبدیل شود، اما بسیاری شهروندان این روزها از رها شدن این پارک گلایه دارند،‌زیرا جز بلاتکلیفی تاکنون چیزی عاید این پارک نشده است.

این روزها محیط زیست به جای مدیریت عرصه‌های طبیعی، واگذاری‌ آنها را مدیریت می‌کند اما مسئولان سازمان جنگل‌ها که مالکیت این عرصه‌های طبیعی را در اختیار دارند، می‌گویند که قضیه به همین سادگی‌ها هم نیست و باید سازمان حفاظت محیط زیست برای هر گونه واگذاری از آنها اجازه بگیرد و با این سازمان هماهنگ شود.

ماجرای واگذاری پارک های جنگلی به نهادهایی مانند شهرداری و استانداری هنوز تکرار می شود زخم تخریب دره ارغوان ایلام هنوز بهبود پیدا نکرده، پارک پردیسان هنوز بلاتکلیف است که زمزمه هایی واگذاری پارک سرخه حصار دوستداران محیط زیست را نگران کرده است.

معاون فرهنگی اجتماعی شهرداری منطقه ۱۳ در جمع خبرنگاران اعلام کرد که به زودی بهره‌برداری سرخه حصار به شهرداری واگذار می‌شود. این نخستین توافق عیسی کلانتری به عنوان سکاندار سازمان حفاظت محیط زیست کشور با شهرداری نیست. سال گذشته مدیریت پارک پردیسان هم به شهرداری واگذار شد. پس از این واگذاری از افزایش تعداد نگهبان‌ها و ساماندهی فضای سبز این پارک به‌عنوان نکات مثبت تفاهم بین دو مجموعه یاد شد در حالی که به کار افتادن علف‌تراش‌های شهرداری، بسیاری از گونه‌های علفی بومی تهران را از بستر پردیسان حذف کرد و صدای فعالان محیط زیست و گیاهشناسان را درآورد. حتی فعالان محیط زیست تجمعی اعتراضی برای واگذاری پارک پردیسان به شهرداری و رفتار مسئولان این مجموعه در مدیریت پردیسان برگزار کردند که صدای این اعتراض هم چندان هم شنیده نشد. حالا نوبت به پارک سرخه حصار رسیده است. پارکی که زیستگاه همان اندک موجودات زنده باقی مانده در فضای دود گرفته تهران است، زیر تیغ واگذاری به شهرداری قرار گرفته است. این پارک همواره در معرض تهاجم و تصرف دستگاه‌های مختلف بود.

سرخه حصار نه تنها با دملی به نام تعاونی زیتون مواجه است که بخشی از عرصه آن را میان کارمندان وزارت جهاد کشاورزی تقسیم کرده‌اند ‌ و مدتی پیش نیز با ساخت اتوبان شهید شوشتری ‌ به محل مناقشه بین شهرداری و محیط زیست تبدیل شد. حالا هم با اعلام یک مقام مسئول در شهرداری، گویا این دو مجموعه برای مدیریت سرخه حصار به تفاهم رسیده‌اند!

  پارک شهری، پارک جنگلی

پارک جنگلی سرخه‌حصار تنها پارکی نبوده است که به شهرداری برای مدیریت واگذار شده است. پارک‌های دیگری در شهرهای دیگر هم هستند که در اختیار شهرداری قرار گرفته‌اند، اما این واگذاری‌ها منجر به نتیجه مطلوب برای کشور نشده است. مرتضی شریفی، عضو پیشین شورایعالی جنگل در گفت‌وگو با ما نخستین تجربه مربوط به واگذاری پارک جنگلی به شهرداری را مربوط به دوران ریاست کرباسچی می‌داند که به محض تفاهم بین سازمان جنگل‌ها و شهرداری، در دل پارک جنگلی ویلایی برای اهداف شهرداری شهرداری ساخته می‌شود.

او ادامه می‌دهد: بارها این مساله را مطرح کردیم که مقوله پارک‌های شهری از پارک‌های طبیعی جدا است. پارک‌هایی که شهرداری دارد در ارتباط با بحث فراغت شهروندان برنامه‌ریزی می‌شود و اولویت اول پارک‌های شهری در زمان انتخاب درخت و گل و بوته، خدمت به اوقات فراغت شهروندان است و تا ۹۰ درصد فضای این پارک‌ها را هم می‌توان به تفرج اختصاص داد.

به گفته شریفی پارک‌های طبیعی از پارک جنگلی گرفته تا مناطق چهارگانه تحت مدیریت محیط زیست، در ارتباط با حفظ طبیعت شکل می‌گیرند. در حاشیه این هدف، در حد پتانسیل پارک، برنامه تفرج هم می‌توان داشت‌ اما هدف اصلی پارک‌های جنگلی حفظ طبیعت است.

او عنوان می‌کند: هدف پارک جنگلی دست کاشتی نظیر سرخه‌ حصار این است که یکسری گونه‌های بومی درآنجا جمع‌آوری   و یک محیط شبه جنگلی تدارک دیده شود.

این درحالی است که در پارک‌های جنگلی دست کاشت آلودگی صدا باید کمتر از پارک‌های تفرجی باشد.

گم شدن اهداف پارک جنگلی  

عضو پیشین شورایعالی جنگل معتقد است که وقتی پارک‌ها در اختیار شهرداری ها قرار می گیرند این محیط‌ها از هدف اصلی خود دور می‌شوند. در پارک‌های جنگلی هدف ‌ این است که یکسری گونه پیشگام پرورش داده شود تا زمینه برای استقرار گونه‌های طبیعی و بومی منطقه فراهم شود.

کارشناسان تاکید دارند این روزها بسیاری از پارک‌های جنگلی کشور به مفهوم واقعی کلمه محیط شبه جنگلی ندارند و نیازمند اقدامات مدیریتی زیادی برای بهبود شرایط آنها هستیم. این درحالی است که وقتی‌ این پارک‌ها ‌به شهرداری واگذار شود حفظ تنوع گونه‌ای ‌ در حاشیه قرار می‌گیرد.

آن طور که شریفی می گوید واگذاری جنگل در قالب مدیریت امتیازی به شهرداری یا بخش خصوصی انجام می‌شود اما پس از واگذاری، مدیریت پارک صرفا به سمت استقرار رستوران و بوفه هدایت خواهد شد. در حالی که مناطق حفاظتی پارک‌های جنگلی که ۹۰ درصد عرصه را شامل می‌شوند از اهمیت ویژه‌ای برخوردار هستند.

بی خبری سازمان جنگل‌ها  

از جزییات تفاهم شهرداری و سازمان حفاظت محیط زیست برای مدیریت سرخه حصار اطلاعات کافی در دست نیست و تلاش‌های خبرنگار ما برای دریافت نظرات مسئولان سازمان حفاظت محیط زیست و اداره کل محیط زیست استان تهران راه به جایی نمی برد.

‌ کامران پور مقدم، رئیس شورایعالی جنگل هم که از بحث واگذاری مدیریت سرخه حصار به شهرداری بی اطلاع است، با ارائه توضیحات تکمیلی، هر گونه واگذاری پارک‌های جنگلی تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست به دیگر نهادها را بدون مجوز سازمان جنگل‌ها، غیر قانونی اعلام می‌کند.

او به ما می‌گوید: مدیریت برخی عرصه‌های طبیعی شامل پارک‌های جنگلی یا مناطق چهارگانه به محیط زیست واگذار شده است و این سازمان به عنوان قائم مقام سازمان جنگل‌ها، چنین عرصه‌هایی را مدیریت می‌کند اما هرگونه تغییر در مدیریت عرصه باید با اجازه ما باشد.

پورمقدم ادامه می‌دهد: اگر قرار باشد سازمان حفاظت محیط زیست برای عرصه‌های طبیعی که مدیریت آنها از سوی ما به این سازمان تفویض شده است، مجری انتخاب کند،‌ به دلیل اینکه مالکیت این عرصه‌ها متعلق به منابع طبیعی است، باید طرح مورد نظر ابتدا در سازمان جنگل‌ها مورد بررسی قرار گیرد و چارچوب‌های آن به تایید ما برسد.

به گفته او طبق قانون مالک عرصه‌های طبیعی کشور به نمایندگی از دولت، سازمان جنگل‌ها است و این سازمان نماینده دولت در عرصه‌های طبیعی به حساب می‌آید. به همین دلیل هر نوع قراردادی که با مجری جدید بسته می‌شود، نیاز به تعیین تکلیف از سازمان جنگل‌ها دارد.

رئیس شورایعالی جنگل عنوان می‌کند که از زمان ورود او به این شورا، بحث واگذاری مدیریت سرخه حصار به شهرداری به این نهاد تصمیم‌گیر ارجاع نشده است.

حفاظت از پارک‌های جنگلی وظیفه شهرداری نیست

بیشتر کارشناسان می گویند شهرداری وظیفه ندارد پارک‌ها را بارویکرد حفاظت عرصه مدیریت کند. در واقع اگر جنگلکاری‌‌ به شهرداری واگذار  نشود این مجموعه بالاجبار به دنبال اجرای پارک‌های شهری خواد رفت و به این شکل دست کم ‌شرایط فضای سبز شهری بهبود می‌یابد.

عضو پیشین شورایعالی جنگل  تاکید می کند:‌اگر وظیفه شهرداری مدیریت پارک طبیعی است، سازمان جنگل‌ها و سازمان حفاظت محیط زیست با این ساختار عریض و طویل چه کاری انجام می‌دهند؟ اکوتوریسم یک مقوله جدا است. در اکوتوریسم اگر بازدید کننده سبب شود که یک پرنده از درخت بپرد یعنی برنامه‌ریز به وظیفه‌اش درست عمل نکرده است.

کم نیستند کارشناسانی که این پرسش را مطرح می کنند؛ شهرداری با آن همه گرفتاری‌های شهری چگونه می‌خواهد وظایف دستگاه‌های عریض و طویلی مثل محیط زیست و سازمان جنگل‌ها را به عهده بگیرد. آنها نگران این هستند که شهرداری فقط روی مناطق تفرجی پارک سرمایه گذاری کند و به این شکل در قبال سودی که به دست می آورد دیگر نقش های اصلی پارک های جنگلی به فراموشی سپرده شود‌.

لازم به یاد آوری است که‌ همیشه بهانه سازمان جنگل‌ها برای واگذاری پارک‌های جنگلی این بوده است که اعتبار ندارد. در حالی که تجربه واگذاری پارک‌ها نشان می‌دهد که هیچ‌گاه این واگذاری‌ها موفق نبوده است.

لیلا مرگن

 بعید نیست تا مدتی دیگر فرو نشست دشت‌های تهران از زلزله‌ای که همه انتظارش ‌را دارند،‌پیشی بگیرد

بحران آب جدی است؛ کم نیستند مسئولانی که این جمله را چاشنی سخنرانی‌ها و بخشنامه‌هاشان می کنند تا شهروندان را نسبت به بحران آبی که کشور با آن رو به رو است آگاه کنند، اما شرایط منابع آب کشور هر روز نگران کننده‌تر می شود، چراکه تاکنون عملکرد بسیاری از مسئولان دراین حوزه از مقام هشدار فراتر نرفته است.

عملکرد ضعیف مدیران در برخورد با فرصت طلبانی که منابع آب کشور را به تاراج می برند سبب شده بسیاری از شهروندان انگیزه لازم برای صرفه جویی  را از دست بدهند. برای نمونه آشفته بازار ‌آبیاری فضای سبز این روزها وارد فاز تازه ای شده و دیگر محدود به آبیاری چمن نمی‌شود؛ سودجویان ‌با فروش تانکری ‌آبی که باید برای حفظ محیط زیست کشور ‌ هزینه شود جیب هایشان را پر می کنند. وقتی این ماجرا  وسوژه گزارش امروز را با یکی از مدیران ‌ شهرداری درمیان گذاشتیم. او گفت شماره پلاک راننده متخلف را بدهید تا با او برخورد کنیم!

همین پاسخ گواهی است بر اینکه برخی مدیران دست روی دست گذاشته اند تا دیگران وظیفه آنها را انجام دهند یا اینکه چشم روی هم گذاشته‌اند تا منابع آب کشور چوب حراج بخورد، چون این تخلف محدود به یک رانند و یک شهر نمی شود؛خبرنگار ما با چند‌ راننده  صحبت کرد، رانندگانی که هیچ کدام به فروش تانکری آب نه نگفتند.

تاراج منابع آب کشور محدود به این فرصت طلبان نمی شود، کم نیستند کارواش‌هایی که از آب شرب استفاده می‌کنند و یا ‌هنوز بسیاری از مجتمع های مسکونی فقط یک کنتور آب دارند و  خیلی  از همسایه ها در رقابت برای مصرف آب سنگ تمام می‌گذارند. علاوه براین در بخش کشاورزی نیز هنوز بهره وری آب تاسف بار است، آنقدر که برای به دست آوردن یک کیلو محصول خشک هزار لیتر آب مصرف می شود. آمارهای تلخ در حوزه آب کم نیست؛‌ براساس آمارهای وزارت نیرو قدرت تجدید‌پذیری آب‌های زیر زمینی کشور حدود ۳۳ میلیارد مترمکعب است، این درحالی است که هر سال ‌ حدود ۶۰ میلیارد مترمکعب از این آب‌ها برداشت می‌شود. از شرایط آب های فسیلی کشور نیز باید ترسید،‌ آب‌هایی که در گذر ‌میلیون‌ها سال جمع‌ شده‌اند و ‌‌ حجم شان‌ در کشور‌ حدود ۵۰۰ میلیارد متر برآورد شده‌.اما فقط ‌ حدود ۲۰۰ میلیارد مترمکعب  این آب‌ها‌ ‌شیرین است و نگران کننده تر اینکه ‌۱۷۰ میلیارد‌ ‌مترمکعب از این منابع آب نیز برداشت شده است.

در این آشفته بازار هر روز ‌برچسب بحرانی و فوق بحرانی به دشت های بیشتری در ‌کشور سنجاق شود. برای نمونه هر  ده‌ دشت ‌استان تهران وضعیت بحرانی دارند و برداشت از آنها چند‌ برابر تغذیه شان است‌. به همین خاطر هیچ بعید نیست تا مدتی دیگر فرو نشست دشت های تهران از زلزله‌ای که همه انتظارش ‌را دارند، پیشی بگیرد و آب پاکی را   روی دست آنهایی  بریزد که ادعا مدیریت منابع آب یا مدیریت بحران دارند. ‌

مهدی آیینی

روزنامه نگار

متخلفان هر تانکر۱۲هزار لیتری آب را حدود ۲۰۰هزار تومان می‌فروشند

کامیونی وارد خیابان می‌شود و کامیون دیگری پشت سرش. بالای هر دو یک تانکر ۱۲ هزار لیتری آب قرار دارد. روی یکی از آنها نشان شهرداری نقش بسته و دیگری نشانی از هیچ سازمانی ندارد. یکی‌شان زیر علمک کنار خیابان پارک می‌کند و دیگری کمی عقب‌تر از آن. رانندگان هر دو کامیون پیاده می‌شوند. آنها از تاخیر مسئول علمک ناراحتند؛ چراکه می‌خواهند تا شخصی به آنها مشکوک نشده‌ قفل شیر فلکه ‌باز شده تانکرشان از آب چاهی پر شود که متعلق به سازمان بوستان‌ها و فضای سبز شهرداری است‌، آبی که در این تابستان داغ باید ‌درختان شهر را سیرآب کند.

رانندگان این کامیون‌ها اما کاری به این کارها ندارند، آنها فقط می‌خواهند هرچه زودتر تانکرهایشان را پر کنند و آب را به دست مشتریانشان برسانند؛ مشتریانی که آنها هم غم آب ندارند و برایشان مهم نیست که این آب، سهم فضای سبز است و روا نیست که در این گرما و خشکسالی، این سهم را از گیاهان بگیرند و آن را در استخرهای شخصی‌شان بریزند.

بعد از گذشت یک ساعت، مسئول علمک بالاخره می‌رسد و شیر را باز می‌کند. کامیونی که زیر علمک است، سریع تانکرش را پر می‌کند و به سمت مقصد رهسپار می‌شود. وقتی که او رفت، در نقش یک خریدار آب نزدیک راننده دیگر می‌شوم‌ و می‌پرسم که آیا می‌تواند برای استخر  یک مجتمع مسکونی آب بیاورد؟ چون ناشناس هستم دیر اعتماد می‌کند، اما بعد از چند دقیقه اصرار، بالاخره راضی می‌شود، نشانی می‌گیرد و قیمت می‌دهد. می‌گوید قیمت آب یک تانکر ۱۲ هزارلیتری می‌شود ۲۵۰ هزار تومان. اما وقتی به او می‌گویم که استخر   بزرگ است و برای پر شدن به شش تانکر آب نیاز دارد، تخفیف می‌دهد و قیمت را پایین می‌آورد. وقتی هم می‌گویم اولین بار نیست که برای استخر  آب می‌خرم و دیگران خیلی پایین‌تر از این قیمت‌ها برایم آب  ‌آورده‌اند، قیمت را پایین تر می آورد و در نهایت، به ۱۸۰ هزار تومان برای هر تانکر راضی می‌شود.

توافق که کردیم، او هم تانکر خود را پر می‌کند و می‌رود. بعد هم مسئول علمک دوباره شیر فلکه را قفل می‌کند، سوار خودرویش می‌شود و راه خود را در پیش می‌گیرد.

این حکایت هر روز در این خیابان تکرار می‌شود. البته نه فقط در این خیابان، بلکه هر کجای این شهر که یک علمک آب متصل به چاهی عمیق وجود دارد، می‌توان ماجرا را از نزدیک مشاهده کرد. ماجرای برداشت غیرقانونی از چاه‌های عمیق تهران که زیر نظر شرکت آب یا شهرداری حفر شده‌اند و آب آنها باید با حساب و کتابی مشخص برای مصارف عمومی مصرف شود. اما به نظر می‌رسد که همه این آب برای موارد تعیین‌شده مصرف نمی‌شود و بخش زیادی از آن به استخرهای مجتمع‌های مسکونی و ویلاهای شخصی قشر مرفه تهران راه پیدا می‌کند.

از آب سکه می‌گیرند

براساس بررسی های میدانی خبرنگار ما سارقان آب کلید بسیاری از چاه های آب کشور را در دست دارند‌ و  روزانه صدها هزار لیتر آب سفره‌های زیرزمینی شهرهای کوچک و بزرگ و حتی پایتخت کم‌آب ایران مورد دستبرد قرار می گیرد در تهران از چاه‌های‌ محله‌هایی مانند لواسان، حکیمه، رسالت وبزرگراه آزادگان و امام علی و بسیاری دیگر از مناطق داخل یا حاشیه شهر، به صورت غیرمجاز برداشت می‌شود. این در حالی است که طبق گفته چند روز پیش مدیر دفتر حفاظت منابع آب شرکت آب منطقه‌ای تهران، مخازن سالانه آب زیرزمینی پایتخت با کسری ۱۵۰ میلیون متر مکعبی مواجه شده‌اند و وضعیت آبخوان‌های همه دشت‌های استان تهران، بحرانی و فوق بحرانی است.

سهم فروشندگان غیرقانونی آب در کسری مخازن آب‌های زیرزمینی تهران مشخص نیست، چراکه حجم برداشت‌های غیرمجاز آنها در طول شبانه‌روز نامعلوم است، اما هرچه که هست، به نظر می‌رسد کسب و کار این دزدان آب ، حتی در بحران کنونی آب کشور، حسابی سکه باشد. چراکه این روزها تبلیغات این افراد با عناوینی مثل «آبرسانی با تانکر» یا «فروش آب تانکری»، حتی در شبکه‌های اجتماعی و نرم‌افزارهای خرید و فروش اینترنتی کالا نیز به وفور دیده می‌شود. تبلیغاتی که البته فقط منحصر به تهران نیست و کلانشهرهایی مثل مشهد و کرج را نیز در بر می‌گیرد. البته باید گفت فروش آب تانکری، اگر زیرنظر شرکت آب و با مقررات و محاسبات معین این شرکت باشد و پول آن راهی بیت‌المال شود، غیرقانونی نیست، اما این که عده‌ای بدون هیچ نظارت مشخصی، تنها با پرداخت حق حساب پیمانکار خصوصی مسئول یک چاه، آب آن را تخلیه کنند و پولش را در جیب خود بگذارند، هیچ نامی جز آب‌دزدی ندارد.

آب به شرط آزمایش

صحبت‌های این آب‌دزدهای اینترنتی برای تبلیغ کیفیت و سلامت محصولشان در نوع خود جالب و شنیدنی است. زمانی که یک مشتری با آنها تماس می‌گیرد، سعی می‌کنند هر جور که شده، او را راضی کنند تا آب را از او بخرد و سراغ دیگران نرود. وقتی هم که ما در نقش یک مشتری با بعضی از این آب‌‌دزدهای سیار تماس می‌گیریم، قضیه به همین شکل پیش می‌رود و هرکدامشان تلاش می‌کنند به گونه‌ای دلمان را به دست آورند و به ما اطمینان دهند که آبی که می‌فروشند، بهترین آب تهران است.

مثلا یکی از آنها به ما توضیح می‌دهد که در اصل برای شرکت‌های داروسازی آب می‌برد و آنها همیشه از آن نمونه‌برداری می‌کنند و سلامت این آب مورد تاییدشان است. او تاکید می‌کند که در قبال سلامت مشتریانش مسئول است و به همین خاطر، وظیفه خود می‌داند که آب بهداشتی و قابل خوردن به دست مردم برساند.

اما وقتی از او می‌پرسیم که مگر از شرکت آب، بار می‌زند که مدعی است آبش قابل شرب است، پاسخ منفی می‌دهد و می‌گوید: من از شرکت آب بار نمی‌زنم، بلکه از یک چاه در تهراندشت بار می‌زنم که بیش از ۱۵۰ متر عمق دارد. اتفاقا یکی از کارکنان شرکت آب به من پیشنهاد داد که آب را با قیمت پایین‌تری از او بخرم، ولی چون کیفیت آب آنها خوب نیست، پیشنهادش را قبول نکردم. زیرا حاضرم آب را به دو برابر قیمت بخرم، اما آب سالم تحویل مشتری بدهم. من آنقدر به این آب اطمینان دارم که اگر بخواهید یک پارچ از آن را جلوی شما می‌خورم.

شنا در سهم مناطق محروم

اما این آب‌دزد تنها شخصی در بین هم‌صنفانش نیست که ادعا دارد آبی که به مشتری می‌دهد، آب شرب است. یکی دیگر از آنها می‌گوید که کارش فقط آب خوردن است و به خاطر همین نرخش بالاتر از دیگران است. او توضیح می‌‎دهد که تانکرش را با نامه بارگیری که در آن ساعت و شماره ماشین مشخص است، داخل یکی از ادارات منطقه‌ای سازمان آب پر می‌کند و قیمت آب هر تانکر ۲۰ هزار لیتری‌اش، ۵۰۰ هزار تومان است. این فروشنده غیرقانونی آب البته تاکید می‌کند که این موضوع سری است و نباید جایی درز کند، چون وظیفه اصلی او بردن این آب برای مناطق محروم است، اما اگر گاهی هم باری برای استخرهای شخصی افراد به او بخورد، قشر مرفه را هم از این آب بی‌نصیب نمی‌گذارد.

سال‌های آب دزدی

«۱۸ سال است که من این آب را برای مشتری‌هایم می‌برم.» این حرف یکی دیگر از آب‌دزدهای سیار است که روی آب هر تانکر ۱۲ هزارتایی‌اش، ۲۱۰ هزار تومان قیمت می‌گذارد. او البته می‌گوید که پارسال نرخ آب هر تانکر ۱۶۰ هزار تومان بوده است، اما امسال هم به خاطر کمبود آب و هم به دلیل بالا رفتن قیمت دلار، ناچار شده نرخش را افزایش دهد.

این راننده تانکر که کمی دندان‌گرد به نظر می‌رسد، در جواب حرف ما که می‌گوییم همکارانش در میرداماد آب را ارزان‌تر می‌فروشند، توضیح می‌دهد: «من از چاهی در پاسداران آب می‌آورم که کیفیتش بسیار بهتر از چاه میرداماد است. چراکه این چاه ۱۸۰ متر عمق دارد و اطراف آن، هیچ انشعاب فاضلابی نیست، اما کنار چاه میرداماد، چند چاه فاضلاب قرار دارد که بعد از زلزله پارسال به این چاه وصل شده و آب میرداماد در اثر این اتفاق کدر شده است و به نظر من، دیگر قابل استفاده نیست.»

با توجه به حرف های این قاچاقچیان آب باید گفت در شهری که تعرفه آب‌بهای آن هر سال گران و گران‌تر می‌شود یا سازنده ساختمانی در حال ساخت، باید برای گرفتن یک انشعاب آب شهری بارها طبقات ادارات مربوطه را بالا و پایین کند، چطور کسی حواسش به این دزدان آب نیست و آنها بدون هیچ دردسری، تانکر تانکر آب سفره‌های زیرزمینی را غارت می‌کنند.

احتمال تخلف صفر نیست

خبرنگار ما ماجرای آبدزدی را از مسئولان پیگیری کرد و در نهایت به شهرداری رسید، شهرداری تهران نیز رئیس فضای سبز شهرداری منطقه ۳ را به عنوان شخصی مطلع در این خصوص معرفی کرد.

خلاف به عرضتان رسانده اند! این اولین جمله ای است که  در گفت و گو با رئیس فضای سبز منطقه ۳ شهرداری تهران می شنویم، وقتی برای که پیگیری خبر فروش  آب تانکرهای آبیاری فضای سبز منطقه اش با او تماس می گیریم. رضا اعلابیگی سفت و سخت این موضوع را تکذیب می کند و می گوید: شماره تانکر را به من بدهید تا با این راننده و پیمانکارش برخورد کنیم!

صحبت مان طولانی تر که می شود، برایش از جزئیات ماجرای خرید آب یکی از تانکرها به قیمت ۲۰۰ هزارتومان که می گوییم، اعلابیگی کمی از موضع قبلی اش کوتاه می آید و می گوید: البته ما نمی توانیم بگوییم که احتمال تخلف در این سیستم صفر است، در هیچ جای دنیا اطمینان صددرصدی وجود ندارد و نمی توان آن را تضمین کرد اما ما شبانه روزی بر کار این تانکرها نظارت می کنیم، مسیرهای هر کدام ،  تعداد سرویس هایشان و مبدا و مقصد آبی که حمل می کنند، کنترل می شود.

او در توضیح بیشتر می گوید : شب ها به این دلیل تعداد تانکرها در سطح  شهر زیاد است که بخشنامه شده آبیاری فقط در شب انجام شود و بالاجبار شب ها تانکرها زیر علمک آبیاری صف می کشند ، البته در طول روز به خاطر ترافیک امکان تردد آسان در سطح شهر را ندارند و این هم مزید برعلت است. اما بجز تانکرهای خود شهرداری که برای آبیاری و آب شویی پیش بینی شده اند، تعدادی تانکر دیگر هم بعضا با نامه ای که از ارگان ذیربط می دهد و از شهرداری منطقه  تقاضا می کند می توانند از علم آبیاری استفاده کنند. مثلا اگر مدیریت تونل نیایش برای کار عمرانی اش احتیاج به آب داشته باشد ، به ما نامه می زند و دو تا تانکر را معرفی می کند تا از آب علم های آبیاری استفاده کند، که اینها دیگر جزو نیروهای ما نیستند.

محمد حسین خودکار

گزارشگران سبز در گفت‌وگو با شهروندان از شرایط نامناسب خیابان ولیعصر گزارش می دهد

خیابان ولیعصر که روزگاری نماد زیبایی، طراوات و چنارهای سر به فلک کشیده بود این روزها به پاتوق موش‌های تنومندی تبدیل شده که حتی گربه‌ها نیز توان روبه‌رو شدن با آن‌ها را ندارند.

چنارهای این خیابان کم‌نظیر نیز چادری از گرد و غبار بر سر کرده‌اند، مشخص است که حال چنارها‌ نیز به خوبی گذشته نیست، دیگر نه از آن سرسبزی زمردین خبری هست نه از آن کلاغ آواز‌خوان.

ازدحام و هیاهو جای آن همه طراوات و شورو حال را گرفته است. این روزها دیگر وقتی کسی قدم به ولیعصر می‌گذارد کمتر محو زیبایی آن می‌شود.

چند سالی است خیابان ولیعصر پاتوق موش‌ها نیز شده است، موش‌هایی که دیگر موش‌های کوچک مثل موش‌های کتاب قصه‌ها نیستند آنها دیگر از گربه‌ها هم هراسی ندارند. موش‌هایی که روز به روز بزرگ‌تر و زیادتر می‌شوند و چهره شهر را زشت‌تر می‌کنند.

کنار جوی‌های آب و سطل‌های زباله از پاتوق‌های اصلی این موش‌ها و در واقع محل زندگی آنهاست.

عادت به دیدن موش‌ها

آقای شفیعی که کارمند و چند سالی است در یکی از اداراتی که جنب خیابان ولیعصر کار می‌کند، می‌گوید: در چهار سالی که اینجا کار می‌کنم، این موش‌ها را می‌بینم، وضعیت در این سال‌ها تغییری نکرده و من فکر نمی‌کنم جمعیت این موش‌ها کمتر شده باشد.

او تاکید می‌کند: مسئولین باید فکری برای این موش‌ها بکنند، چند سال دیگه این موش‌ها هم آنقدر زیاد می‌شوند که دیگر نمی‌شود کنترل‌شان کرد، باید از همین الان به فکر بود، هر چند همین الان هم جمعیت‌شان کم نیست.

آقای شفعی بینی‌اش را چینی می‌اندازد و ادامه می‌دهد: این موش‌ها شرایط بهداشتی را بدتر می‌کنند و‌ باعث آلودگی جامعه می‌شوند، هزار و یک جور بیماری دارند.

آقای اسدی مغازه‌دار است، می‌گوید هر صبح که مغازه‌اش را باز می‌کند و هر شب که مغازه را می‌بندد با چند تا از این موش‌ها چاق و چله روبه‌رو می‌شود، او با شوخی می‌گوید: هرچه گربه‌های این شهر لاغرتر و مردنی‌تر می‌شوند در عوض موش‌ها جان می‌گیرند و بزرگ‌تر می‌شوند.

آقای اسدی نیز هم‌عقیده آقای شفیعی است و می‌گوید: وضعیت موش‌ها در سال‌های اخیر تغییر چندانی نکرده نه کم شده و نه زیاد.

او ادامه می‌دهد: البته نمی‌گویم وضعیت خوب است، باید رسیدگی شود، به‌هرحال این جانورها باعث می‌شوند چهره شهر نازیبا باشد، چندان مطلوب نیست همین طور در سطح شهر برای خودشان رها باشند و بچرخند، هزار ویک مساله ممکن است درست کنند، آن موقع هم دیگر کار از کار گذشته و نمی‌شود موضوع را جمع و جور کرد.

موش‌ها تاکنون برای آقای اسدی دردسر درست نکرده‌اند اما او همین که آنها را در جوی کنار خیابان و اطراف مغازه‌اش می‌بیند، ناراضی و ناراحت است، می‌گوید اگر در سطل‌های زباله غذا نباشد که گربه‌ها بخورند و کسی به گربه‌ها غذا ندهد آنها از سر گرسنگی به این موش‌ها حمله می‌کنند و آنها را از پا درمی‌آورند اما توجه بیش از حد مردم به گربه‌ها و باقی مانده غذاهایی که در سطل زباله‌ها می‌ریزند باعث شده گربه‌ها به اصطلاح خودش بی‌غیرت شوند!

زباله نریزید

خانم رضایی در خیابان ولیعصر زندگی می‌کند، از موش‌های ولیعصر سخت دلگیر است، می‌گوید این موش‌ها مدام اطراف درخت‌ها، جوی‌ها، سطل‌ها زباله و … می‌پلکند.

به گفته خانم رضایی مقصر اصلی حضور این موش‌ها در خیابان ولیعصر خود مردم هستند که زباله‌هایشان را در خیابان می‌ریزند، هرجا زباله بیشتری هست موش‌ها هم آنجا بیشتر اتراق می‌کنند.

خانم رضایی می‌گوید: شهر ما خانه ماست، فقط در حد یک شعار مانده، مانند خیلی چیزهای دیگر که در حد شعار می‌ماند! اگر شهر ما خانه ما بود اینگونه با آن رفتار می‌کردیم؟! ما شهرمان را با دست‌های خودمان به نابودی می‌کشانیم و هر بلایی که می‌خواهیم سر آن می‌آوریم. بعد هم مدام شعارهای الکی می‌دهیم.

وی ادامه می‌دهد: به نظر من باید فرهنگ سازی شود، باید مردم را آگاه کنند که زباله درست کردن و شهر را کثیف و آلوده کردن چه عواقبی دارد، باید به مردم بگویند این موش‌ها چقدر می‌توانند خطرناک باشند.

خانم رضایی می‌گوید: به نظر من هنوز بحث این موش‌ها، برای مسئولان ما، به صورت یک موضوع جدی مطرح نیست و آنها اهمیت چندانی برای این مساله قائل نیستند، در واقع مشکلات جامعه ما و همین شهر تهران آنقدر زیاد است که چه کسی فرصت می‌کند، به خیابان ولیعصر و موش‌هایش فکر کند.

او می‌افزاید: مردم باید خودشان به فکر باشند، شهر و محل شان را تمیز نگه دارند، اگر نه طی سال‌های آینده مساله موش‌های ولیعصر نیز مانند آلودگی هوای تهران به معضلی تبدیل می‌شود که دیگر به سختی می‌توان برای آن چاره‌ای یافت، مساله نگران‌کننده نیز همین است، به جایی برسیم که دیگر نتوانیم کاری انجام دهیم.

زهرا مهدوی