گزارشگران سبز خبر اینجا سبز می‌شود
نماینده بوشهر، گناوه و دیلم می‌گوید بعید نیست که شرایط بد اقتصادی صیادان ایرانی را نیز به سرنوشت صیادان سومالیایی دچار کند که اکنون دزد دریایی لقب گرفته‌اند
مساله جولان کشتی‌های بیگانه در دریای عمان وارد فازه تازه‌ای شده است. شاید تا پیش از این فقط فعالان محیط زیست نسبت به تخریب زیست بوم و انقراض گونه‌های جانوری هشدار می‌دانند، اما امروز شرایط برای صیادان منطقه آن‌قدر دشوار شده که نماینده بوشهر، گناوه و دیلم در مجلس هشدار می‌دهد اگر این مساله مدیریت نشود هیچ بعید نیست برخی صیادان بومی سرنوشتی مشابه صیادان سومالیایی پیدا کنند، صیادانی که اکنون دزد دریایی لقب گرفته‌اند.
صیادان جنوب از کاهش توان صیادی در آب‌های گرم خلیج فارس و دریای عمان خبر می‌دهند. در حالی که این روزها فصل صید میگوست، لنج‌های مردم محلی که روانه دریا می‌شود، فقط با ده تا ۱۵کیلو میگو به ساحل باز می‌گردد. سفره دریا برای مردم به حدی کوچک شده که دیگر درآمد حاصل از صیادی کفاف زندگی صیادان را نمی‌دهد. تردد بیش از حد شناورهای صیادی که به گفته محلی‌ها، کف دریا را جارو می‌زنند نیز تیشه به ریشه زندگی در جنوب کشور می‌زند. دیروز لاشه یک نهنگ ۱۴ متری در سواحل بوشهر پیدا شد، نهنگی که به احتمال زیاد به علت برخورد با کشتی‌های صیادی تلف شده است، کشتی‌هایی که این روزها با پرتاب سنگ و منور برای صیادان بومی خط و نشان می‌می‌کشند.
گزارشگران سبز: اوضاع کسب و کار در جنوب چندان خوب نیست. بالا رفتن نرخ تورم تامین تجهیزات صیادی را برای مردم جنوب بسیار گران کرده و از سوی دیگر افزایش رقابت در صید، امرار معاش را برای آنها دشوارتر کرده است. بیشتر آنها می‌گویند این روزها که به دریا می‌زنند با ۱۵ تا ۲۰ کیلو میگو به ساحل باز می‌گردند.
وحید خسروی یکی از صیادان بوشهری در گفت‌وگو با ما شرایط نامناسب صیادان بوشهری را تائید می‌کند و می‌گوید: صید برای صیادان نمی‌صرفد. کاهش حجم صید، بی‌رویه شده است.
او و بیشتر صیادان محلی کم شدن صید را به گردن فعالیت کشتی‌های خارجی می‌اندازند که به قول خودشان کف دریا را جارو می‌زنند.
خسروی ادامه می‌دهد: بچه‌ها در دیر و کنگان کشتی‌های خارجی را دیده‌اند و عکسشان را گرفته‌اند. دولت می‌گوید به این کشتی‌ها مجوز نداده، اما این کشتی‌ها تمام آبزیان دریا را صید می‌کنند.
همه مشکلات صیادان جنوب کشور این نیست. خسروی از تورم و گرانی نیز گلایه می‌کند. آن طور که او توضیح می‌دهد هزینه خرید تور ماهیگیری بین ۲۰۰ تا ۸۰۰ هزار تومان است. موتور لنج هم که در گذشته با ۲۰ میلیون تومان خریده می‌شد، امروز به ۶۰ میلیون تومان رسیده است. پرداخت هزینه‌های بالا برای تامین ادوات صیادی، این پیشه را برای مردم جنوب غیر اقتصادی کرده است.
صیادی یا دزد دریایی
بی توجهی به وضع صیادان جنوب کشور بدون شک با تبعات اجتماعی رو به رو خواهد بود، تبعاتی که عبدالحمید خدری، نماینده مردم بوشهر، گناوه و دیلم نیز در گفت‌وگو با ما نسبت به آن هشدار می‌دهد و تصریح می‌کند: اگر شرایط به این شکل ادامه پیدا کند هیچ بعید نیست برخی صیادان ایرانی نیز به سرنوشت صیادان سومالیایی دچار شوند که اکنون دزد دریایی هستند.
آن‌طور که این نماینده توضیح می‌دهد: صیادان سومالی نیز به دلیل کم شدن صید و فعالیت بیش از حد کشتی صیادی بیگانه، به دزد دریایی بدل شده اند چراکه تصور می‌کنند به این شکل باید حق شان را بگیرند.
او تاکید می‌کند: شهروندان به طرز وحشتناکی از این موضوع گله دارند. آنها بارها با من تماس گرفته‌اند و از فعالیت کشتی‌های بیگانه در آب‌های جنوبی کشور شکایت کرده‌اند.
این شرایط سبب شده نمایندگانی مانند خدری به فکر فراخواندن مدیران برخی سازمان‌ها مانند شیلات، محیط‌زیست و جهاد کشاورزی به مجلس باشند تا آنها در این خصوص توضیح بدهند.
خدری ادامه می‌دهد: بدون شک دراین باره به دولت نیز تذکر می‌دهیم.
کرایه شناور با خدمه خارجی
سرنخ شناورهایی را که با استفاده از سنگ و منور به لنج‌های بومیان حمله می‌کنند از طریق سازمان شیلات دنبال کردیم. شاپور کاکولکی، معاون صید و بنادر ماهیگیری سازمان شیلات در گفت‌وگو با ما از این می‌گوید که شناورهای خارجی همراه با خدمه خارجی از سوی کشور ایران کرایه شده‌اند.
او به ما می‌گوید: این اقدام سازمان شیلات ایران که شناور با خدمه خارجی کرایه کرده باشد، قانونی است.
شناور به تنهایی با یک متن قراداد، قابل واگذاری به ایران نیست. اجاره شناور بدون ضمانت مالی و تعهد بین‌المللی امکان‌پذیر نیست. از سوی دیگر خرید شناور هم به دلیل قیمت بالا برای دولت ایران مقدور نبود.
آن‌طور که معاون صید و بنادر ماهیگیری سازمان شیلات توضیح می‌دهد طرف اندونزیایی یا هر کشوری که شناور را به صیاد ایرانی کرایه می‌دهد، شرط می‌گذارد که چند نفر خارجی برای مراقبت از شناور در کشتی بمانند.
کاکولکی ادامه می‌دهد: مطمئنا بدون ضمانت مالی به ایران کشتی نمی‌دهد به همین خاطر ناخدای کشتی و افراد خدمه حکم ضمانت را در داخل شناور دارند.
فقط یک‌بار!
در حالی که صیادان بوشهری از برخورد با کشتی‌های بیگانه و خدمه آنها می‌گویند، معاون صید و بنادر ماهیگیری سازمان شیلات می‌گوید: این اتفاق فقط یک‌بار رخ داده است و متاسفانه فردی که منور پرتاب کرده است، ایرانی بوده که با او برخورد شده است.
اگر از او درباره کاهش صید و شرایط نامناسب اقتصادی صیادان بپرسید نیز می‌گوید: صید در آب‌های جنوبی ایران کم نشده و حتی افزایش هم داشته است. در سال ۹۵، میزان صید ۶۳۴ هزار تن بود که به ۷۲۵ هزار تن رسیده است.
هرچند کاکولکی ادعا می‌کند میزان صید افزایش داشته اما صیادان شرایط دیگری را تجربه می‌کنند، با این حال فعالان محیط‌زیست نسبت به بهره‌برداری بی‌رویه از منابع دریا نیز هشدار می‌دهند چراکه با صید ترال کمتر آبزی امکان بقا پیدا می‌کند.
به خاطر ۲ دلفین
معاون صید و بنادر ماهیگیری سازمان شیلات درباره صید و تردد شناورها در آب‌های جنوبی کشور که اکنون به عاملی برای تهدید حیات وحش نیز بدل شده است می‌گوید: مراقبت شدید می‌کنیم که صدور مجوز صید در محدوده توان اکولوژیک باشد. مجوزصید ما براساس اعلام نظر موسسه تحقیقات علوم شیلاتی است.
او درباره افزایش مرگ پستانداران دریایی و نهنگی که دیروز مرگش رسانه‌ای شد نیز عنوان می‌کند: ما به خاطر مردن دو تا دلفین نمی‌توانیم اقتصادمان را کنار بگذاریم. در ارتباط با اقتصاد صید، منافع کشور را در نظر می‌گیریم. مطمئنا محیط زیست هم جزو منافع ماست و درمنافع اقتصاد صید قطعا محیط زیست هم لحاظ می‌شود.
شاید علت مرگ نهنگی که دیروز تصویر لاشه‌اش رسانه‌ای شد هنوز مشخص نباشد، اما مرگ این‌گونه درمعرض خطر انقراض گواهی است بر این‌که چرخ زندگی در آب‌های جنوبی کشور و برای بومیان این منطقه بخوبی نمی‌چرخد. صیادان برای امرار معاش با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می‌کنند و گونه‌های حیات‌وحش نیز به‌دلیل سودجویی عده‌ای جان می‌دهند؛ عده‌ای که باصید ترال کمر به نابودی منابع کشور بسته‌اند.
تصادف نهنگ با شناور
مدیرکل محیط‌زیست بوشهر کشف لاشه و مرگ نهنگ را تائید کرده و گفته چون لاشه متلاشی شده، علت دقیق مرگ را نمی‌توان اکنون اعلام کرد،اما در مجموع در سال‌های گذشته برخورد با ادوات و شناورهای صیادی و گرفتار شدن در آب‌های کم عمق از دلایل اصلی به گل نشستن و تلف شدن نهنگ‌ها بوده است.
وقتی دریا با تردد بیش از حد کشتی‌های صیادی ناامن شود، میزان مرگ و میر پستانداران دریایی هم افزایش می‌یابد. در سال‌های اخیر چند مورد مرگ پستانداران دریایی در جنوب گزارش شده است.
داوود میرشکار، مدیر کل زیست بوم‌های دریایی سازمان حفاظت محیط‌زیست در گفت‌وگو با ما درباره مرگ نهنگ ۱۴ متری بوشهر عنوان می‌کند: برخورد با کشتی‌های صیادی یکی از احتمالات مطرح شده درباره نهنگی است که لاشه‌اش در بوشهر پیدا شده است.
میرشکار درباره احتمال ناامن شدن دریا با حضور کشتی‌های متعدد در آب‌های جنوب ایران می‌گوید: هر فعالیتی که فعالیت پایدار نباشد، می‌تواند مخرب باشد. حضور کشتی‌ها در آب‌های جنوب اگر با تائید سازمان شیلات باشد می‌توان گفت از منابع دریا به‌صورت پایدار بهره‌برداری می‌شود.
او به‌عنوان مدیر دستگاهی ناظر درباره نحوه صدور مجوزهای صیادی در خلیج فارس و دریای عمان بیان می‌کند: هیچ اطلاعاتی از صید در آب‌های جنوب ندارم. وظیفه قانونی سازمان شیلات است برنامه‌ریزی پایدار برای صید داشته باشد.
لیلا مرگن
