گزارشگران سبز خبر اینجا سبز می‌شود

اين بار اول و آخري نيست که بحث انتقال پايتخت مطرح مي شود، مرور خبرها در چند سال گذشته حاکي از اين است که براي اولين بار در دهه 60 و پس از وقوع زلزله مرگبار رودبار، بحث انتقال پايتخت سر زبان ها افتاد و مدتي بعد نيز سال 89 رئيس دولت وقت، طرح خروج کارمندان از پايتخت را مطرح کرد که راه به جايي نبرد. به نظر مي رسد هر وقت مشکلاتي که پايتخت نشينان را تهديد مي کند مانند زلزله، آلودگي هوا و ترافيک، اين طرح رنگ و بوي جدي تري به خود مي گيرد و برخي مسئولان به فکر طرح انتقال پايتخت مي افتند. اين در حالي است که سوم دي ماه نيز نمايندگان مجلس کليات طرحي را به تصويب رساندند که براساس آن، اولين قدم ها براي انتقال پايتخت برداشته خواهد شد، به همين دليل به نظر مي رسد بحث انتقال پايتخت جدي تر از گذشته پيگيري مي شود.
بنابراين، کارشناسان برنامه مناظره نيز با توجه به اهميت ماجرا موضوع برنامه روز گذشته خود را به طرح انتقال پايتخت اختصاص داده و با دعوت از کارشناسان و نظرسنجي از شهروندان با طرح اين پرسش که آيا با طرح انتقال پايتخت موافقيد، اين طرح را از زواياي مختلف بررسي کردند. البته 65 درصد شهروندان به انتقال پايتخت راي دادند.
اما نکته اينجاست که مخالفان اين طرح به هزينه بالاو مغايرت آن با اصل 75 قانون اساسي اشاره کرده و برخي نيز آن را خيالي ناميده و معتقدند مشکل مديريتي اگر برطرف شود، مي توان اوضاع تهران را ساماندهي کرد. اما در مقابل، موافقان اين طرح نيز به خطراتي مانند زلزله، آلودگي هوا و ترافيک اشاره مي کنند و مي گويند هر سال آلودگي هوا و ترافيک هزينه بيشتري به کشور تحميل مي کند. اين در حالي است که موافقان اين طرح ادعا مي کنند 50 کشور با موفقيت پايتخت خود را تغيير داده اند.
در اين برنامه نمايندگان مجلس، سخنگوي وزارت کشور، دبير شوراي عالي معماري و شهرسازي کشور و عضو هيات مديره انجمن ژئوفيزيک ايران حضور داشتند.
در ابتداي برنامه مناظره ابوالفضل ابوترابي، طراح طرح انتقال پايتخت و نماينده مجلس پشت تريبون رفت و گفت: از سال 1340 شعاع و مرز اطراف تهران مشخص شد، اما اين طرح با شکست روبه رو شد، زيرا روستاها تبديل به شهر و شهرها به کلانشهرها تبديل شدند، يعني مشکلي جديد به مشکلات اضافه شد. ابوترابي با اشاره به شورايي متشکل از 14 نفر که رئيس جمهور رياست آن را به عهده دارد و قرار است اعضاي آن در مدت دو سال هزينه و مکان جديد پايتخت را شناسايي کنند، افزود: در اين طرح به سه مولفه ساماندهي تهران، تمرکززدايي از تهران و انتقال پايتخت اداري و سياسي پرداخته شده است، اين در حالي است که به جدي گرفتن دولت الکترونيک و توسعه آن، خروج پادگان ها و مراکز علمي به محل هاي کمتر توسعه يافته و جدي گرفتن آمايش سرزمين نيز پرداخته شده است.

هدف مشخص نيست
حسين علي اميري، سخنگوي وزارت کشور که از مخالفان انتقال پايتخت است، با تاکيد بر اين که بايد از طراحان اين طرح پرسيد که هدفشان از اين طرح چيست، اظهار کرد: اکنون ما بحران آب داريم و مشکلات شهر تهران مانند آلودگي هوا و ترافيک بسيار عريان است. وي يادآور شد: بايد از وضع موجود خارج شد، اما به عنوان مخالف مي گويم اين طرح از جهت حقوقي ايرادهايي دارد. به گفته اميري، اجراي اين طرح حدود 30 تا صدهزار ميليارد تومان هزينه دارد.
جواد جهانگيرزاده، نماينده مجلس نيز يکي ديگر از مخالفان طرح انتقال پايتخت است. او با تاکيد بر اين که طرح انتقال پايتخت با اصل 75 قانون اساسي مغايرت دارد و هزينه هاي بسياري را به کشور تحميل مي کند، ابراز کرد: اين طرح مخالف آيين نامه داخلي مجلس است. ما مخالف ساماندهي پايتخت نيستيم، اما اين که صرفا به انتقال پايتخت فکر کنيم، بدون ملاحظات درست نيست. مخالفان اين طرح بر اين باورند که با انتقال پايتخت، مشکلات جمعيت 12 ميليوني تهران حل نمي شود، بلکه مشکل از جايي به جاي ديگر منتقل مي شود.

هزينه؛ در حد چاي و قند
ابوترابي در مقابل هزينه بر بودن اين طرح تاکيد کرد: ظرف دو سال قرار است شوراي مربوط همه نکات را بررسي کند. ما از تجربه کشورهاي موفق استفاده مي کنيم، شورا هزينه بر نيست، هزينه اين شورا يک چايي و يک حبه قند است هزينه ديگري ندارد! وي در خصوص اين که پول اين طرح از کجا تامين مي شود، عنوان کرد: بايد مسائلي فرعي مانند ساخت استخر و مجموعه ورزشي را کنار گذاشت و به اين ماجرا پرداخت، زيرا بسياري از طرح ها مانند سالاد در کنار غذا هستند.
طراح طرح انتقال پايتخت ادامه داد: در راستاي پدافند غيرعامل بايد جايگزين براي تهران داشته باشيم، به عنوان مثال زلزله در هائيتي سبب سقوط دولت شد. به گفته ابوترابي بايد خطرات احتمال حمله نظامي و نافرماني مدني را نيز در نظر گرفت. جهانگيرزاده در پاسخ عنوان کرد: بايد پرسيد به لحاظ مالي هزينه ها از کجا تامين مي شود، در سال 68 گفتند عملي کردن اين طرح شش برابر بودجه عمومي دولت يعني 78 ميليارد دلار هزينه خواهد داشت، ما 4000 طرح نيمه تمام مانند مصلاي تهران داريم، درست نيست که پول ديگر شهرها را براي تهران هزينه کنيم.
پيروز حناچي، دبير شواري عالي معماري و شهرسازي کشور نيز به عنوان يکي از مخالفان اين طرح سخن گفت: او با تاکيد براين که بسياري از مشکلات ما مشکل مديريتي است، ابراز کرد: 8000 خودروي آلاينده در سه شيفت تهران را آلوده مي کنند و بايد به جاي گسترش اتوبان ها توسعه حمل و نقل عمومي در اولويت قرار بگيرد. وي اظهار کرد: بين سال هاي 82 تاکنون تهران از 32 شهرداري و 12 فرمانداري و يک استان تبديل به شهري با 58شهرداري، 18 فرمانداري و دو استان شده است. من طرح انتقال پايتخت را رد نمي کنم، اما تا زماني که پروسه مديريت شهري نقص دارد، طرح انتقال پايتخت پاسخ نمي دهد.

نبايد از زلزله فرار کرد
دبير شواري عالي معماري و شهرسازي کشور با بيان اين که بيشتر مناطق قابل زيست در کشور در معرض خطر زلزله قرار دارند، گفت: ما بايد ياد بگيريم با زلزله زندگي کنيم نه از آن فرار کنيم. اين درحالي است که اکنون در شهر تهران تراکم جمعيت در محدوده گسل ها بالاست به همين دليل بايد روش مديريت شهري را بهبود بخشيد.
مهدي زارع، عضو هيات مديره انجمن ژئوفيزيک ايران که از موافقان طرح انتقال پايتخت در برنامه مناظره بود، با بيان اين که هر سال حدود 120 هزار نفر به جمعيت پايتخت اضافه مي شود، بيان کرد: تهران 218 سال پايتخت بوده و اولين زلزله ثبت شده تاريخي در ري بوده است و مي توان گفت تاکنون ري چهار بار خراب شده است. اين درحالي است که در همه جاي ايران ريسک زلزله يکسان نيست. وي با اشاره به اين که تراکم جمعيت در استان تهران 12 ميليون و 600 هزار نفر است، تاکيد کرد: به طور متوسط هر 200 سال زلزله بزرگي در محدوده پايتخت رخ مي دهد و به نظر مي آيد حدود 60 درصد جمعيت تهران در ريسک بالاي زلزله زندگي مي کنند. اگر سياست هاي کلان تغيير کند مي توان مانع افزايش جمعيت تهران شد.

طرحي که هنوز خام است