زاگرس بیبلوطتر شد، هیرکانی بیشمشادتر، یوز به انقراض نزدیکتر شد و هوبره به شیخنشینان خلیج فارس، صید ترال برای کشتیهای چینی در آبهای عمان رونق گرفت و خزر زیر تیغ انتقال آب رفت.
در سالی که نفسهایش به شماره افتاده، اتفاقهای تلخ زیستمحیطی زیادی رقم خورد از شمار محیطبانان شهید که به عدد ١٢٣ رسید بگیرید تا سوختن فعالان محیط زیست در مریوان و بلاتکلیفی و دوری تعدادی دیگرشان از سفره هفتسین برای دومین بهار. به همین دلیل سیاهنمایی نیست اگر بگوییم، امسال سال محیطزیست نبود.
در ١٢ ماه گذشته مسئولان از شمال تا جنوب و از شرق تا غرب کشور سنگ تمام گذاشتند و بر طبل توسعه ناپایدار کوبیدند. اردیبهشت امسال واگذاری ۵/۶ هکتار از مناطق جنگلی و مرتعی الیمستان برای ساخت تلهکابین خبرساز شد. اما در نیمه و انتهای سال این اتفاق ناگوار زیر سایه تصمیمهای محیطنیستی بزرگتری به فراموشی سپرده شد؛ تصمیمهایی مانند صدور مجوز برای ساخت ویلا در منطقه حفاظتشده خاییز و واگذاری بخشی از منطقه حفاظتشده لشگر در ملایر.
توسعه ناپایدار به همین موارد محدود نمیشود. امسال وزیر جهاد کشاورزی نیز در بخشنامهای سند کشاورزی نسق زراعی زیرآشکوب را به رسمیت شناخت تا زاگرس نیمهجان به زوال نزدیکتر شود.
آتشسوزی اخیر هورالعظیم و تصاویر گاومیشهای سوختهاش هم محال است از خاطر مردم پاک شود، اتفاقی که دیپلماسی خشکیده آب کشور را به تصویر کشید و نهیب زد که نجات هامون و هورالعظیم درگرو جاریشدن دیپلماسی آب است. بحران مدیریت منابع آب در کشور سبب شد رئیسجمهوری نیز که ادعای زیستمحیطیترین دولت را دارد برای چندمینبار محیطزیستیها را با وعده انتقال آب خزر به سمنان شگفتزده کند؛ اتفاقی که بیشک زخمهای ناسور محیط زیست کشور را دوچندان خواهد کرد.
اتفاقات تلخ زیستمحیطی امسال را نمیتوان در یادداشتی کوتاه روایت کرد، اما بیشک محور تمامی آنها توسعه ناپایدار است؛ توسعهای شتابزده که سبب شده مسئولان، محیط زیست کشور را قربانی اهداف کوتاهمدت کنند. در این بین شرایط نامناسب اقتصادی نیز بر آتش این تخریبها میدمد؛ برای نمونه با افزایش بهای گوشت، شکارچیهای غیرمجاز بیشتری با هدف فروش گوشت شکار، ماشه اسلحهشان را میچکانند و صدای اره برقی قاچاقچیان چوب در زاگرس و هیرکانی بلندتر از همیشه میپیچد. همین دلیل کافی است که سال آینده سازمانهای مردمنهاد و فعالان محیط زیست بیش از پیش شرایط شکننده محیط زیست کشور را به مسئولان گوشزد کنند. مثل امسال که در برابر ویلاسازی در منطقه حفاظتشده خاییز و کلیدخوردن گردشگری در آشوراده ساکت ننشستند.