گزارشگران سبز خبر اینجا سبز می‌شود
توسعه ناپایدار سرچشمه آب ۳ استان بزرگ کشور را تهدید می‌کند
بار دیگر هزینه توسعه را عرصه‌های طبیعی کشور پرداخت خواهند کرد. این بار عشایری که ییلاق خود را در زردکوه بختیاری می‌گذرانند، خواستار ساخت جاده‌ای شده‌اند که منابع آب سه استان پرجمعیت کشور یعنی اصفهان، خوزستان و چهارمحال و بختیاری را تهدید می‌کند. جاده عشایری پنبه کال از کنار ذخایر کمیاب یخچالی زردکوه بختیاری می‌گذرد و بدون شک تردد در این منطقه، به منابع یخچالی آسیب خواهد رساند. چون جاده از محل پروژه انتقال آب کوهرنگ می‌گذرد، به دلیل افزایش نرخ فرسایش در منطقه، خطر پر شدن سد زاینده‌رود و آلوده شدن آب انتقالی به اصفهان نیز وجود دارد. از سوی دیگر بخشی از جاده، آب سرشاخه‌های کارون را تحت تاثیر قرار می‌دهد. کارونی که این روزها آنقدر آلوده شده که اصلاحش به هزینه‌های میلیاردی نیاز دارد.
تشکل‌های محیط زیستی و منابع طبیعی استان چهار محال و بختیاری با صدور بیانیه‌ای نسبت به ساخت جاده عشایری پنبه‌کال در زردکوه بختیاری اعتراض کرده و خواستار برخورد با متخلفان شده‌اند. جاده عشایری پنبه‌کال، قرار است به جاده بازفت- مسجد سلیمان متصل شده و در نهایت به شیمبار واقع در خوزستان منتهی شود. این جاده از روی یال‌های پرشیب و برفگیر زردکوه عبور می‌کند و امنیت آبی سه استان پرجمعیت کشور را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. در واقع مسئولان استانی قصد دارند یک جاده مالرو را تبدیل به جاده‌ای برای عبور وسایل نقلیه کنند. فرسایشی که پنبه‌کال ایجاد می‌کند آب سرشاخه‌های کارون را آلوده‌تر کرده و این رودخانه بزرگ جنوب غرب کشور را با مشکلات بیشتری مواجه می‌کند و از سوی دیگر به دلیل این که جاده از محل پروژه انتقال آب کوهرنگ عبور می‌کند، فرسایش ناشی از ساخت آن می‌تواند سد زاینده‌رود را هم تحت‌تاثیر قرار دهد.
جاده ترانزیتی
سازمان امور عشایر چهارمحال و بختیاری با این توجیه که عشایر منطقه نیازمند جاده هستند، به دنبال اجرای پروژه‌ای است که کارشناسان آن‌را مخرب می‌دانند. عشایری که ییلاق آنها بعد از غار یخی واقع شده است و قشلاق را در خوزستان می‌گذرانند خواسته‌شان ساخت جاده ترانزیتی از منطقه کوهرنگ به خوزستان است اما چون تاکنون به این هدف نرسیده‌اند، به تعریض مسیر حرکت آباء و اجدادی خود رضایت داده‌اند. البته خودشان هم می‌دانند جاده‌ای که از یک مسیر برفگیر با شیب‌های تند زرد کوه عبور کند، هیچ‌گاه یک مسیر استاندارد برای تردد خودرو نخواهد بود. با این اوصاف گویا امور عشایر چهار محال و بختیاری چندی پیش بدون کسب مجوزهای لازم، با حضور فرماندار، کلنگ این جاده غیراصولی را به زمین زده است. جاده‌ای که باید از روی رودخانه بزرگ شیخ‌علی خان رد شود، نیاز به پل‌هایی با دهنه بزرگ دارد که ساخت چنین پل‌هایی قطعا نیازمند صرف هزینه و مطالعه زیاد است.
پروژه‌ای بدون مجوز
علی محمدی‌مقدم، مدیرکل منابع طبیعی استان چهار محال و بختیاری در گفت‌وگو با جام‌جم از توقف ساخت جاده پنبه‌کال به دلیل نداشتن مجوز خبر می‌دهد.
او می‌گوید: امور عشایر در سال ۹۶ درخواست مجوز برای احداث جاده پنبه کال کرد. کارشناسان و کمیته فنی ما این درخواست را بررسی و با آن مخالفت کردند. آن طور که محمدی‌مقدم می‌گوید حدود ۱۵ روز پیش، امور عشایر بدون دریافت مجوز برای ساخت جاده شروع به کار کرد. این اقدام خلاف قانون بود؛ بنابراین محیط زیست حکم توقیف گرفت‌و کار متوقف شد.
به گفته او، امور عشایر استان برخی ایرادات اعلام شده از سوی کمیته فنی اداره منابع طبیعی چهارمحال و بختیاری را برطرف کرده و پس از اصلاح نقشه، مجدد درخواست خود را برای ساخت جاده تکرار کرده است. اما چون این اداره، یک بار درخواست امور عشایر را رد کرده بود، پرونده ساخت جاده پنبه کال به تهران ارسال شد تا کمیته خسارت طرح‌های عمرانی عمومی که مسئولیت آن به عهده مسعود منصور، معاون امور اراضی سازمان جنگل‌هاست در این ارتباط اظهار نظر کند.
حضور ذهن ندارم!
با آن‌که پرونده این جاده عشایری به تهران ارسال شده است، مسعود منصور معاون حفاظت و امور اراضی سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور در گفت‌وگو با جام‌جم اعلام می‌کند هیچ سابقه ذهنی از این پرونده ندارد.
او می‌گوید: استان برای ما مطالبی را ارسال کرده است، ولی درباره این که مجوزی بدهیم یا ندهیم، حضور ذهن ندارم!
جاده عشایری پنبه کال علاوه بر این‌که به منابع آب آسیب وارد می‌کند و لازم است وزارت نیرو به این پرونده وارد شود، به گفته مدیرکل منابع طبیعی چهارمحال و بختیاری گون‌زارهای زردکوه بختیاری را هم تخریب می‌کند.
او می‌گوید: محل عبور جاده از نظر زیست‌محیطی منطقه حساس است، اما بررسی این مساله در چارچوب وظایف محیط زیست است و در حوزه ما نیست. در حالی که شهرام احمدی، مدیرکل حفاظت محیط زیست چهارمحال و بختیاری در گفت‌وگو با جام‌جم اعلام نظر درباره جاده پنبه‌کال را در حیطه وظایف منابع طبیعی می‌داند، زیرا زردکوه جزو مناطق چهارگانه محیط زیست نیست.
آن طور که احمدی می‌گوید محل عبور جاده از منطقه آزاد است و به همین دلیل هیچ‌گونه استعلامی از محیط زیست نشـده تا بتوان به آن پاسخ داد. با توجه به نظر کارشناسان و نیاز عشایر منطقه بهتر است مسئولان مسیر مناسبی را برای ساخت جاده انتخاب کنند تا آسیب کمتری به محیط‌زیست وارد شود
لیلا مرگن
