آخرین خبرها
خانه / بایگانی/آرشیو برچسب ها : معلول

بایگانی/آرشیو برچسب ها : معلول

اشتراک به خبردهی

در نبود نظارت معلولان آسيب مي بينند

سهيل معينيديروز خبرگزاري مهر گزارشي را منتشر کرد که از اين حکايت داشت که در يک مرکز نگهداري از معلولان ذهني در 50 کيلومتري تهران ( ولدآباد، نزدیک محمد شهر) تعدادي از معلولان شکنجه شده و براي اين کار​ از غل و زنجیر و سگ استفاده شده است،آن​طور که​ خبرنگار توضيح داد چندین خانواده معلول  نيز اسناد و مدارکي دال بر​ ضرب و شتم و اذیت و آزار فرزندانشان  دارند.​ دقايقي بعد از انتشار اين خبر نيز معاون توانبخشی سازمان بهزیستی اعلام کرد آزار معلولان برای بهزیستی ثابت نشده  و چنانچه  اين ماجرا ثابت شود  اين  مرکز که 14 سال از فعاليت اش مي گذرد  تعطيل خواهد شد.​​

اين درحالي است که بايد تاکيد کرد چناچه چنين ​بد رفتاري ​ بي سابقه اي  با معلولاني که در اين مرکز نگهداي مي شوند​ شده باشد اين مرکز بايد تعطيل شده و  مسئولان آن نيز تحت پيگرد قرار ​گيرند.در اين بين سازمان بهزيستي به​عنوان ​قيم افراد کم توان ذهني  بايد اين اتفاق را تا روشن شدن همه زواياي آن پيگيري کند.​اگر اثبات شود چنين  رفتارهاي غير انساني در اين مرکز اتفاق افتاده دست کم بايد اين مرکز تعطيل شود​.در مرحله بعد نيز پس از بررسي اين اتفاق مسئولان بايد راهکاري در نظر بگيرند تا چنين اتفاقاتي ديگر تکرار نشود،​زيرا​ سازمان بهزيستي با نظارت بيشتر بر اين مراکز مي تواند مانع تکرار چنين حوادثي شود.​

بايد ياد آور شد در سال هاي اخير يکي از سيا​ست هاي​ ​ سازمان  بهزيستي بحث واگذاري چنين خدماتي به بخش غير دولتي و خصوصي است​ که چنانچه بدرستي اجرايي شود مي تواند سياست درستي باشد​،زيرا ظرفيت هاي دولتي به اين شکل افزايش پيدا مي کند،اما در اين بين تنها امري که مي تواند ارائه خدمات مناسب دراين مراکز را تضمين کند نظارت دقيق از سوي بهزيستي است​.

 افزون بر اين  دولت نيز بايد ​سرمايه گذاري اجتماعي ​ بيشتري کرده و براي رفع نيازهاي معلولان بودجه مناسب تري اختصاص دهد،زيرا​ ارائه خدمات مطلوب به گروه هاي هدف مستلزم سرمايه گذاري قابل توجه از سوي دولت است​ و در نبود توجه به اين مهم شاهد ​حوادثي مانند ​نبود مراقبت کافي و مناسب از معلولان، آتش سوزي در ​مراکز نگهداري آنها و کاهش کيفيت تغذيه اين افراد خواهيم بود.

  سهيل معيني/مدير عامل انجمن باور

معلوليت آمار و تعريف ندارد

آمارهای تخمینی بلای جان معلولان کشور شده، زیرا متولیان رسیدگی به امور معلولان مانند وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و سازمان بهزیستی از تعداد دقیق معلولان و شدت معلولیت آنها خبر ندارند.

 به همین دلیل نمی‌توانند آن طور که باید و شاید به این افراد خدمات ارائه کنند، این در حالی است که نبود آمار سبب شده مسئولان بیشتر روی افرادی که معلولیت شدید دارند، تمرکز کنند، اما باید هشدار داد وقتی معلولیت‌های خفیف جدی گرفته نشود، خیلی زود این معلولیت‌های کوچک به معلولیت‌های شدید بدل می‌شود و هزینه بیشتری به کشور تحمیل می‌کند. براساس سرشماری سال 90 و گزارش مرکز آمار ایران از جمعیت 75 میلیون و 149 هزار و 669 نفری آن سال حدود یک میلیون و 200 هزار نفر در کشور معلول هستند.

در این میان 98 هزار و 977 نفر نابینا، 99 هزار و 602 نفر ناشنوا، 136 هزار 829 نفر دارای اختلال در گفتار و صدا هستند، افزون بر این براساس این سرشماری 256 هزار و 15نفر قطع دست،127 هزار و 939 نفر دارای نقص در دست،47 هزار و 278 نفر قطع پا،263 هزار و142 نفر نقص پا،137 هزار و 912 نفر نقص تنه و 333 هزار و 996 نفر اختلال ذهنی دارند. این در حالی است که 74 میلیون و 132 هزار و ده نفر در سرشماری سال 90 در فرم‌های ارائه شده در این باره گزینه هیچ‌کدام را انتخاب و تائید کرده‌اند دچار هیچ کدام از معلولیت‌های ذکر شده در فرم‌های مرکز آمار نیستند؛ اما نکته اینجاست که براساس آمار سازمان بهداشت جهانی در کشورهای در حال توسعه بین 10 تا 15 درصد افراد جامعه دچار معلولیت شده و بین 4 تا 4.5 درصد اشخاص نیز دچار معلولیت سختی می‌شوند که باید به آنها خدمات ویژه‌ای ارائه کرد، بنابراین می‌توان نتیجه گرفت حدود 12 میلیون معلول در کشور وجود داشته و دست کم حدود سه میلیون و 200 هزار نفر به خدمات تخصصی نیاز دارند، اما نکته اینجاست که این آمار تفاوت زیادی با نتایج آخرین سرشماری در کشور دارد.

آمارهای تخمینی

یحیی سخنگویی، معاون امور توانبخشی سازمان بهزیستی درباره آمار معلولان در کشور به جام‌جم می‌گوید: آمار دقیقی از معلولان در کشور وجود ندارد، مرکز آمار در این حوزه کاری کرده و اطلاعات آن ناقص است، دانشگاه بهزیستی نیز چند سال پیش اطلاعاتی جمع‌آوری کرد، اما بازهم جوابگوی نیازها نیست.

سخنگویی درباره آمارهایی که مسئولان این حوزه ارائه می‌کنند، می‌گوید: آمارهای ارائه شده تخمینی است، برای نمونه براساس آمارهای جهانی می‌گویند 10 تا 15 درصد افراد جامعه را معلولان تشکیل می‌دهند، بنابراین مسئولان آمار، معلولان کشور را حدود 12 میلیون برآورد می‌کنند.

وی ادامه می‌دهد: براساس آمارهای تخمینی حدود یک میلیون ناشنوا و کم‌شنوا در سطح کشور وجود دارد، اما از این تعداد 127 هزار نفر تحت پوشش سازمان بهزیستی قرار دارند. آمار بیماران روانی مزمن نیز حدود 300 هزار نفر تخمین زده می‌شود، اما حدود ده هزار نفر آنها تحت پوشش بهزیستی هستند، آمار معلولان عقب‌مانده ذهنی نیز حدود 1.5 میلیون نفر برآورد می‌شود، اما از این تعداد حدود 35 هزار نفر در مراکز بهزیستی خدمات می‌گیرند.

این در حالی است که معلولان همیشه از تحت پوشش قرار نگرفتن و نبود خدمات گلایه داشته‌اند، نکته اینجاست که وقتی مسئولان برآورد دقیقی از تعداد جامعه هدف خود ندارند، چگونه می‌توانند به این افراد خدمات مناسبی ارائه کنند؟

افزون بر این تاکنون شدت معلولیت‌ها در کشور مشخص نشده است، برای نمونه در بین معلولان عقب‌مانده ذهنی افراد آموزش‌پذیر، دارای معلولیت شدید یا خیلی شدید وجود دارد، یا در بین نابینایان، نابینای مطلق و کم‌بینا وجود دارد، اما به دلیل ضعف‌های آماری، مسئولان تعداد این افراد را فقط تخمین می‌زنند.

مریم پوررضاانور، رئیس گروه سرشماری مرکز آمار ایران نیز درباره تفاوت اطلاعات مرکز آمار با اطلاعات سازمان بهداشت جهانی در حوزه معلولان به جام‌جم می‌گوید: به نظر می‌رسد در اطلاعات سازمان ملل بحث سنجش ناتوانی نیز مطرح است، اما براساس قانون، مرکز آمار ایران موظف است درباره معلولیت پرسش کند که با مفهوم ناتوانی متفاوت است.

رئیس گروه سرشماری مرکز آمار ایران می‌افزاید: اطلاعات مرکز آمار براساس تعاریفی که سازمان بهزیستی از معلولیت ارائه کرده، تهیه شده و با تعریف ناتوانی متفاوت است.

وی درباره مشخص نشدن اطلاعاتی مانند تعداد معلولان ذهنی آموزش پذیر در آمار‌های این مرکز عنوان می‌کند: این موارد اطلاعات ریزتری است که محل جمع آوری آنها سرشماری‌ها نیست، اطلاعات کلان مورد نیاز دستگاه‌های برنامه‌ریز کشور به وسیله سرشماری فراهم می‌شود، اما بقیه اطلاعات به طرح‌های آماری و نمونه‌گیری نیاز دارد.

رئیس گروه سرشماری مرکز آمار ایران درباره این‌که چنین اطلاعاتی را چگونه باید جمع‌آوری کرد، تصریح می‌کند: اگر سازمان بهزیستی به چنین اطلاعاتی نیاز دارد، باید در جلسات با ریاست مرکز آمار در میان بگذارد؛ زیرا مرکز آمار از برآورده کردن نیاز‌های آماری سازمان‌ها استقبال می‌کند.

وی درباره نحوه آمارگیری از معلولان ادامه می‌دهد: در تصمیم گیری‌های مشترکی که با سازمان بهزیستی اتخاذ شد و با توجه به تعاریف و مفاهیمی که این سازمان از معلولیت مشخص کرد، آمار‌های حوزه معلولان تهیه می‌شود.

به گفته رئیس گروه سرشماری مرکز آمار ایران، با مشخص شدن تعاریف و مفاهیم، اقلام مورد نیاز سازمان‌ها در پرسش‌نامه‌های مرکز آمار گنجانده شده و نسبت به جمع‌آوری آنها اقدام می‌شود.

معاون امور توانبخشی سازمان بهزیستی درباره اطلاعات مرکز آمار ایران از جمعیت معلولان می‌افزاید: چون مامورانی که آمارگیری کرده‌اند در حوزه معلولان کارشناس نبوده و بسیاری از معلولان و خانواده‌های آنها نیز از میزان معلولیت خود و نوع آن اطلاعی ندارند، این اطلاعات دقیق و کامل نیست به عنوان نمونه ما براساس این آمار برای معلولان ویلچر تهیه کرده و به شهرستان‌ها می‌فرستیم، اما بعد از مدتی مشخص می‌شود معلولان بیشتری وجود دارند که به این ابزار نیازمندند. رئیس گروه سرشماری مرکز آمار ایران درباره نحوه آموزش ماموران مرکز آمار ادامه می‌دهد: با ابزارهای آموزشی مانند جزوات آموزشی و اسلایدها به ماموران آموزش داده شده و به این شکل آنها اطلاعات را با تعاریف مشخص شده از مردم می پرسند.

رسول خضری، عضو فراکسیون حمایت از حقوق معلولان مجلس نیز با تائید این‌که تحقیق و پژوهش کاملی برای مشخص شدن آمار معلولیت در کشور انجام نشده، در گفت‌وگو با جام‌جم اظهار می کند: تهیه آمار معلولان مربوط به سازمان بهزیستی است، اما بسیاری از معلولان تحت‌پوشش این سازمان نیستند، چون آماری از آنها گرفته نشده برای نمونه در شهرستان کوچک پیرانشهر که دارای 130 هزار نفر جمعیت است، 640 معلول وجود دارد که تحت‌پوشش سازمان بهزیستی یا کمیته امداد نیستند.

وی تاکید می‌کند: وقتی 640 نفر در شهرستان کوچک پیرانشهر تحت‌پوشش سازمان بهزیستی یا کمیته امداد نیستند، باید گفت چند برابر این افراد در سطح کشور وجود دارند، بنابراین باید آمار دقیقی از معلولان کشور تهیه شود.

ضعف مدیریت و بودجه

عضو فراکسیون حمایت از حقوق معلولان مجلس درباره دلیل این‌که تاکنون آمار دقیقی از معلولان در کشور تهیه نشده، یادآور می‌شود: دلیل اصلی نبود مدیریت صحیح است البته کمبود بودجه نیز بی‌تاثیر نیست، در واقع کارهای بهزیستی کافی نبوده و این سازمان باید قدم‌های جدی‌تری بردارد.

بنابراین باید تاکید کرد علاوه بر این‌که آمارهای این حوزه ناقص‌اند، قدیمی نیز هستند، نکته اینجاست که سازمان بهزیستی به عنوان متولی معلولان در کشور باید این کار را انجام دهد، اما تاکنون مسئولان این سازمان تمایلی به انجام این کار نداشته‌اند.

این در حالی است که مسئولان با توجه به همین آمار تخمینی درباره ریزمعلولیت‌ها نیز آمار ارائه می‌کنند، معاون امور توانبخشی سازمان بهزیستی در این باره اظهار می‌کند: برای نمونه می‌گوییم چند درصد از آمار کل معلولان مربوط به معلولان عقب‌مانده ذهنی است. اما وقتی آمار دقیقی در این حوزه وجود داشته باشد، مسئولان می‌توانند از بودجه محدود خود بهتر استفاده کنند، بنابراین واحد پژوهش سازمان بهزیستی باید هر چه زودتر برای تهیه آمار وارد عمل شود؛ زیرا اکنون معلولانی در کشور هستند که نمی‌دانند به چه معلولیتی دچارند یا از شدت معلولیت خود اطلاعی ندارند.

معلولیت جدی گرفته نمی‌شود

مرضیه شیرازی‌خواه، مدیر دفتر مطالعات کاربردی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی نیز در این باره به جام‌جم می‌گوید: مشکل اینجاست که ما تعریف‌های درستی از معلولیت نداریم، در واقع تعریف‌های مرکز آمار با سازمان بهزیستی درباره معلولیت متفاوت است.

وی عنوان می‌کند: بهزیستی می‌گوید یک میلیون و 111 هزار معلول تحت‌پوشش سازمان بهزیستی است، اما مرکز آمار تعداد کل معلولان کشور را حدود یک میلیون و 200 هزار نفر می‌داند، نکته اینجاست که خیلی از معلولان تحت‌پوشش سازمان نیستند.

این در حالی است که باید تاکید کرد، نبود آمار دقیق در کشور سبب شده مسئولان به معلولیت‌های شدید بیشتر بپردازند، اما نکته اینجاست که معلولیت‌های خفیف نیز اگر جدی گرفته نشوند، خیلی زود به معلولیت شدید تبدیل و سبب تحمیل هزینه به کشور می‌شوند. شیرازی‌خواه اظهار می‌کند: معلولیت‌های خفیف خیلی مهم است، زیرا بیشترین مداخله را می‌توان در این نوع معلولیت انجام داد و اگر افراد دارای معلولیت خفیف تحت‌درمان قرار نگیرند، به معلولیت شدید تبدیل می‌شوند این مساله را می‌توان عمده مشکل نبود آمار دقیق در این حوزه دانست.

بنابراین باید تاکید کرد وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و سازمان بهزیستی کشور متولی رسیدگی به این موضوع هستند چون وقتی اطلاعات دقیقی در این حوزه وجود نداشته باشد، بهزیستی نمی‌تواند ادعا کند پشت‌نوبتی‌های این سازمان به صفر رسیده است؛ زیرا اکنون معلولان زیادی در کشور وجود دارند که تحت‌پوشش این سازمان نبوده و خدماتی دریافت نمی‌کنند، این در حالی است که مسئولان می‌توانند با آماده کردن لایحه اصلاح حمایت از قانون معلولان که چند سال است مطرح شده، گام موثری در این حوزه بردارند.

تجهیزات پیشرفته به معلولان نمی‌رسد

در روزگاری که معلولان برای تامین وسایل کمک حرکتی معمولی با مشکل رو به رو هستند، نوشتن از در دسترس نبودن تجهیزات مدرن برای بسیاری از معلولان انتظار زیادی است.

اما وقتی این تجهیزات تنها راه حضور معلولان در جامعه است، پس باید بر لزوم در دسترس بودن چنین ابزارهای پافشاری و تاکید کرد که بودجه ارگان‌هایی که از معلولان حمایت می‌کنند کفاف پاسخگویی به نیازهای معلولان را نمی‌دهد و توانایی سازمان‌های مردم‌نهاد نیز برای ارائه خدمات به این افراد تاکنون جدی گرفته نشده است در چنین شرایطی روز گذشته یحیی سخنگویی، معاون امور توانبخشی سازمان بهزیستی کشور در گفت‌وگو با جام‌جم از خرید 30 عصای هوشمند و 700 ویلچر برقی برای معلولان خبر داد، اما نکته اینجاست که جمعیت بیش از 500 هزار نفری نابینایان کشور تناسبی با این تعداد عصا ندارد.

در واقع به نظر معاون امور توانبخشی سازمان بهزیستی کشور تمامی نابینایان کشور به عصای هوشمند که سه میلیون تومان قیمت دارد، نیاز نداشته و می‌توانند با عصاهای سفید معمولی 15 هزار تومانی مشکلشان را برطرف کنند، به گفته سخنگویی، قرار است 30 عصای هوشمند در اختیار نابینایانی که در سطوح بالا تحصیل می‌کنند، قرار گیرد.

اما باید تاکید کرد چنین معیاری برای واگذاری این تجهیزات مناسب نیست، زیرا عصای هوشمند لیزری کمک زیادی به نابینایانی که نیاز به رفت و آمد دارند، می‌کند حتی آنها که مشغول تحصیل در مقاطع دکترا نیستند، علاوه بر این در شرایطی که 70 درصد نابینایان کشور بیکار هستند، نمی‌توان از آنها انتظار داشت که با هزینه خود چنین وسایلی تهیه کنند.

این درحالی است که به گفته مسئولان بهزیستی، امسال 35 میلیارد تومان اعتبار برای تامین چنین تجهیزاتی در نظر گرفته شده که نسبت به سال گذشته100 درصد افزایش داشته، جالب اینجاست که این بودجه در سال 91 هفت میلیارد و 500 میلیون تومان بود.

باید گفت افزایش اعتبارات بهزیستی به حدی نیست که نیاز جامعه 12 میلیونی معلولان کشور را برطرف کند به همین علت مسئولان بهزیستی باید تلاش بیشتری برای بالا بردن میزان اعتبارات خود کرده و از کمک‌های مردمی و توانایی‌های سازمان‌های مردم‌نهاد بیشتر بهره ببرند، زیرا در سال‌های اخیر، آمار معلولیت نه تنها مهار نشده و سیر نزولی ندارد، بلکه طی دو سال اخیر از 10 به 15درصد افزایش یافته است.

تامین اجتماعی هم حقوق معلولان را ضایع می‌کند

نادیده گرفتن حقوق معلولان در کشورمان ماجرای تازه‌ای نیست؛ این روزها معلولان برای دست یافتن به نیازهای اولیه خود مانند بریس، ویلچر و رفت و آمد در شهر با مشکلات زیادی روبه‌رو هستند؛ به نظر می‌رسد در چنین شرایطی سازمان‌هایی مانند تامین اجتماعی و بهزیستی باید برای حمایت از حقوق معلولان سنگ تمام بگذارند، اما واقعیت اینجاست، که انتشار آگهی استخدام سازمان تامین اجتماعی بار دیگر ثابت کرد این سازمان نیز مانند بیشتر ارگان‌های کشور تمایلی به رعایت حقوق معلولان ندارد.

ماجرا از این قراراست که براساس قانون باید 3 درصد سهمیه استخدام سازمان‌های دولتی و خصوصی در اختیار معلولان قرار بگیرد، اما در آگهی استخدام این سازمان که بتازگی منتشر شده هیچ توجهی به این مهم نشده است.

رییس فراکسیون حمایت از حقوق معلولان مجلس نیز در واکنش به این خبر و نادیده گرفتن حقوق معلولان از سوی سازمان تامین اجتماعی به مهر گفته با توجه به این آگهی‌ها از رییس سازمان تامین اجتماعی درخواست کردیم در این استخدام‌‌ها 3 درصد سهمیه استخدامی به معلولان اختصاص داده شود که وی نیز این درخواست را پذیرفت، اما متاسفانه در آخرین آگهی که بیست و پنجم مرداد به چاپ رسید این موضوع مورد توجه قرار نگرفت. البته باید تاکید کرد این اقدام سازمان تامین اجتماعی با قانون نیز همخوانی ندارد.

این در حالی است که‌ باید یادآور شد تاکنون براساس قانون جامع حمایت از معلولان وعده‌های زیادی به معلولان کشور داده شده که کمتر عملی شده است، برای نمونه می‌توان به بازنشستگی پیش از موعد، مسکن اجاره به شرط تملیک، مناسب‌سازی معابر و آموزش عالی رایگان معلولان اشاره کرد.

واقعیت اینجاست که حدود 12 میلیون معلول در کشورمان زندگی می‌کنند که بیشتر آنها توانایی به کارگرفته شدن در دستگاه‌های دولتی و خصوصی را دارند،اما توجه نکردن دستگاه‌های حمایتی مانند سازمان تامین اجتماعی و بهزیستی به حقوق این افراد سبب شده شرکت‌های خصوصی نیز تمایلی به جذب این افراد نداشته باشند بنابراین باید از مسئولان این سازمان خواست دست‌کم برای رعایت حقوق معلولان و تشویق شرکت‌های خصوصی به استخدام معلولان، اصلاحیه‌ای برای این آگهی منتشر کند.

مهدی آیینی ‌-‌ گروه جامعه

اينجا همه چيز براي معلول شدن مهياست

12 میلیون نفر در کشور با معلولیت دست و پنجه نرم می‌کنند و هر روز به تعداد آنها افزوده می‌شود. از یک سو جاده‌های ناامن و خودروهای غیراستاندارد زمینه را برای مرگ و معلولیت شهروندان فراهم کرده‌اند.

علاوه بر این کمبود مراکز مشاوره ژنتیک و فقر فرهنگی در کشور سبب شده ازدواج‌های فامیلی هر سال تعداد زیادی معلول مادرزاد به جامعه هدیه کند، افزون بر این هوای آلوده کلانشهرها سبب شده بسیاری از شهروندان به بیماری‌های قلبی و عروقی مبتلا شده و تعدادی از آنها گرفتار معلولیت شوند.

این در حالی است که استاندارد نبودن مواد اولیه خوراکی و نبود نظارت دقیق بر تولید آنها را نیز می‌توان از عواملی دانست که زمینه را برای افزایش سکته و معلولیت در کشور آماده کرده است.

بنابراین اگر بگوییم همه دست روی دست گذاشته‌ایم تا معلولیت در کشور ریشه بدواند بیراه نگفته‌ایم، چون اگر غیر از این بود سالانه حدود یکصد هزار نفر فقط به دلیل تصادفات معلول نمی‌شدند.

در جدیدترین اظهار نظر درباره آمار معلولیت در کشور نیز معاون توانبخشی سازمان بهزیستی به ایرنا گفته آمار معلولیت در کشور طی دو سال اخیر از 10 به 15درصد افزایش یافته است، نکته اینجاست که در این حوزه مسئولان فقط به اظهار نظر و بیان آمار بسنده کرده و برای کاهش رشد سرعت این آمار و کاهش هزینه‌های تحمیلی معلولیت به کشور تلاش جدی نکرده‌اند زیرا مرور آمار مرگ و میر سالانه تصادفات در 13 سال گذشته بیانگر این حقیقت است که هر سال حدود 20 هزار نفر در تصادفات رانندگی جان خود را از دست داده و بین پنج تا هفت برابر کشته‌شدگان نیز اشخاص دچار معلولیت شده‌اند بنابراین می‌توان گفت مسئولان برنامه‌ای برای کاهش تعداد معلولان کشور ندارند.

این در حالی است که با یک حساب سرانگشتی می‌توان هزینه سرسام‌آوری را که معلولیت به کشور تحمیل می‌کند محاسبه کرد، برای نمونه اگر برخلاف استاندارد‌های جهانی حداکثر‌ها را در نظر نگرفته و در خوشبینانه‌ترین حالت هزینه نگهداری از هر معلول را ماهانه حدود 500 هزار تومان در نظر بگیریم، می‌توان نتیجه گرفت هزینه سالانه نگهداری از 12 میلیون معلول کشور برابر 72 هزار میلیارد تومان است. نکته اینجاست که باید هزینه‌های عاطفی معلولیت را نیز در نظر گرفت.

در شرایطی که معلولان از حداقل امکانات نیز برای تردد در شهر‌ها برخوردار نیستند، باید از مسئولان خواست دست‌کم برنامه ویژه‌ای برای مهار رشد آمار معلولیت در کشور در نظر بگیرند.

مهدی آیینی ‌- ‌گروه جامعه

معلولیت در کشور ریشه ‌می‌دواند

معاون امور توانبخشی سازمان بهزیستی کشور می‌گوید هم‌اکنون ۱۲ میلیون معلول در کشور زندگی می‌کنند و قرار است برای آنها کارت جدید معلولیت صادر شود؛ کارتی که براساس استانداردهای بین‌المللی طراحی شده و قرار است گرهی کوچک از هزاران مشکل معلولان کشور باز کند.

این در حالی است که هر روز به تعداد معلولان کشور اضافه می شود و برخی مسئولان فقط به فکر کارهایی هستند که فقط پر سر و صداست و تا اجرایی شدن فاصله زیادی دارد.

برای نمونه در کشورمان سالانه حدود 20 هزار نفر در تصادفات جاده ای کشته شده و متاسفانه پنج تا هفت برابر این آمار نیز افراد در تصادفات دچار معلولیت می شوند؛ یعنی می توان گفت بر اثر تصادفاتی که بیشتر آنها به دلیل خودرو و جاده های غیراستاندارد رخ می دهد سالانه حدود یکصد هزار نفر به جمعیت معلولان کشور اضافه می شود.

افزون براین بخشی از معلولیت ها نیز به دلیل ازدواج های فامیلی به جامعه تحمیل می شود. علاوه بر این براساس آمارهای جهانی می توان گفت در کشورهای در حال توسعه بین 10 تا 15 درصد افراد جامعه دچار معلولیت می شوند، نکته اینجاست که از این تعداد بین 4 تا 4.5 درصد افرادگرفتار معلولیت هایی می شوند که باید به آنها خدمات ویژه ای ارائه کرد. این درحالی است که با توجه به آمار های جهانی می توان نتیجه گیری کرد در کشورمان حدود سه میلیون و 200 هزار نفر معلول وجود دارد که به خدمات تخصصی نیاز دارند.

ماجرا زمانی قابل تامل تر می شود که بخواهیم به هزینه هایی که معلول شدن شهروندان به جامعه تحمیل می کند، بپردازیم. برای نمونه براساس استانداردهای جهانی هزینه نگهداری هر معلول ضایعه نخاعی در طول زندگی اش حدود 400 هزار دلار است. حال اگر ما حداقل هزینه ها را در نظر گرفته و بگوییم هر فرد معلول در ماه به 500 هزار تومان نیاز دارد می توان گفت هزینه 12 میلیون معلولی که هم اکنون در کشور زندگی می کنند هر ماه حدود 6000 میلیارد تومان است، به همین دلیل چنانچه مسئولان کاری برای مهار علت های معلولیت مانند تصادفات، بیماری های قلبی – عروقی و تولد نوزادان معلول نکنند هر سال به هزینه هایی که در اثر سهل انگاری به کشور وارد می شود، افزوده می شود.

مهدی آيینی / گروه جامعه

اسکی‌باز یک پا با اراده‌ای از جنس فولاد

۱۷سال پیش زمانی که «صادق‌کلهر» داشت خود را برای مسابقات بین‌المللی آماده می‌کرد، حادثه‌ای تلخ برایش اتفاق افتاد؛ آنقدر تلخ که خیلی‌ها تصور کردند مسیر زندگی اسکی‌باز جوان تغییر کرده و او از رسیدن به قله‌های موفقیت دور خواهد شد؛آنقدر دور که قید زندگی را بزند و مانند خیلی از آدم‌های معمولی که رسیدن به موفقیت را فقط به پای شانس و اقبال می‌گذارند، نجنگیده تسلیم شود؛ زیرا انسان‌های ضعیف وقتی مشکلی بزرگ یقه‌شان را می‌چسبد، خیلی زود بدون کمترین تلاش یا مبارزه تسلیم می‌شوند اما قهرمان گزارش ما نه‌تنها با این مشکل بزرگ مبارزه کرد و به زانو درش آورد بلکه از آن فرصتی ساخت تا بهتر از قبل بدرخشد.

دیگر از سوز وسرمای زمستان خبری نیست؛ به همین دلیل این روزها طرفداران ورزش‌های زمستانی فرصت را غنیمت شمرده و به پیست دیزین آمده‌اند. این پیست اسکی هنوز آنقدری برف دارد که طرفداران اسکی بتوانند هیجان را در پهنه سفید آن تجربه کنند. بیشتر حرفه‌ای‌های این پیست «صادق کلهر» را می‌شناسند و کم‌وبیش از حادثه تلخی که در زمستان سال 75برای او رخ داد باخبرند اما آنها هم بعضی وقت‌ها نمی‌توانند کلهر را از سایر اسکی‌بازهای حرفه‌ای پیست تشخیص دهند؛ زیرا تا زمانی که صادق پای مصنوعی‌اش را درنیاورده، نمی‌توان تفاوتی بین اسکی کردن او با سایر اسکی بازان کارکشته پیست قائل شد. کلهر از همان تجهیزاتی استفاده می‌کند که اسکی‌بازان معمولی به‌کار می‌گیرند، فقط چوب اسکی‌های او به شکلی ساخته شده‌اند تا نقش عصا را نیز داشته باشند. روزی که با کلهر به دیزین رفتیم، خیلی‌ها از اسکی کردن او به وجد آمده و تشویقش کردند، عده‌ای هم از او درباره راز موفقیت‌اش می‌پرسیدند. بعضی‌ها هم با او عکس یادگاری می‌گرفتند و از حادثه‌ای که سبب قطع شدن پایش شده می‌پرسیدند.

پیستی به رنگ خون

حادثه تلخی که برای کلهر اتفاق افتاده به 17سال پیش برمی‌گردد. زمانی که او عضو تیم ملی جوانان بود. آن روز آقای اسکی‌باز درحال تمرین و آماده‌سازی‌ خود برای مسابقات بین‌المللی بود. صادق درباره آن روز می‌گوید: «زمان تمرین تمام‌شده بود به همین دلیل به سمت پایین پیست، اسکی کردم تا وسایلم را جمع وجور کرده و به خانه‌ام برگردم».

همه جا را برف پوشانده بود. کلهر با سرعت زیاد به سمت پایین پیست اسکی می‌کرد. دکل‌های نصب شده در پیست و اسکی بازان به سرعت از جلوی چشم او عبور می‌کردند. ناگهان پای او به چیزی گیر کرد و اسکی‌باز جوان به هوا پرتاب شد. شدت برخورد به حدی بود که کلاه و عینک کلهر از سرش خارج شد. او ماجرا را اینطور شرح می‌دهد: «به قدری محکم با کابل یکی از دکل‌ها برخورد کردم که ابتدا تصور کردم سرم از بدنم جدا شده و روی زمین غلت می‌خورد».

آقای اسکی باز از حادثه همین را به یاد دارد. زیرا بعد ازاین حادثه او بیهوش شده و دوستانش صادق را به بیمارستان می‌رسانند. افرادی که آن روز شاهد این حادثه بودند، می‌گویند محل حادثه را کاملا خون گرفته بود. آنقدرکه از دور یک لکه قرمز در سفیدی یکدست پیست به چشم می‌آمد.

بعد از این حادثه دوستان کلهر به سرعت او را به بیمارستان آزادی تهران رساندند. آقای اسکی‌باز ادامه می‌دهد: «بعد از اینکه به هوش آمدم متوجه شدم پزشکان پایم را قطع کرده‌اند. فکر می‌کردم خواب می‌بینم اما واقعیت داشت».پزشکان بیمارستان خیلی تلاش کردند تا پای صادق را پیوند بزنند ولی پای او به حدی آسیب دیده و از قسمتی قطع شده بود که کار پیوند زدن را تقریبا غیرممکن می‌کرد.

زندگی ادامه دارد

این حادثه زمانی برای کلهر اتفاق افتاد که او در اوج آمادگی قرار داشت و تا مدتی دیگر قرار بود عازم مسابقات بین‌المللی اسکی شود؛ به همین دلیل خیلی دور از ذهن نیست که تصور کنید هرشخصی جای او بود این اتفاق ناگوار را پای شانس و اقبال بد خود می‌گذاشت و پشت دستش را داغ می‌کرد تا دیگر به پیست اسکی نزدیک نشود اما صادق با آدم‌های معمولی فرق می‌کند. او زمانی که متوجه قطع شدن پایش شد، سعی کرد هرچه زودتر با اتفاقی که برایش افتاده کنار بیاید.

او ادامه می‌دهد: «برای چند لحظه تصور کردم، همه ماجرا خواب و خیال است. باورش خیلی دشوار بود اما به کمک خداوند توانستم با ماجرا کنار بیایم. خداوند خیلی کمکم کرد و اراده و نیروی بیشتری به من بخشید. باورش شاید برای برخی‌ها مشکل باشد اما من در روز اول با حادثه کنار آمدم تا آنجا که فقط کمتر از یک‌سال از پیست و ورزش اسکی فاصله گرفتم».

روحیه بالای کلهر سبب شد او در کمتر از یک سال دوباره اسکی کردن را از سر بگیرد، با این تفاوت که قبل از این حادثه او عضو تیم ملی بود اما اکنون او عضو تیم ملی پارالمپیک کشورمان است. آبان‌ماه سال 76کلهر دوباره ورزش اسکی را آغاز کرد. او در این تاریخ برای درمان به اتریش سفر کرده بود. به گفته اسکی‌باز جوان در این سفر شرایطی فراهم شد تا او دوباره امکان حضور در پیست را داشته باشد. کلهر می‌گوید:
« اسکی نیز مانند سایر رشته‌های ورزشی خطرات خاص خودش را دارد؛ به همین دلیل نمی‌توان گفت اسکی نسبت به سایر رشته‌های ورزشی خطرناک‌تر است؛ زیرا همیشه رعایت نکردن نکات ایمنی از سوی مسئولان و ورزشکاران سبب بروز حادثه شده و می‌شود. برای نمونه اواخر‌ماه گذشته یکی از اسکی‌بازان جوان کشورمان به نام نوید شاهسوندی در حادثه‌ای ناگوار جانش را از دست داد. او که در بخش اسکی نمایشی فعالیت می‌کرد در اثر حادثه‌ای در پیست دیزین دچار مرگ مغزی شد و خانواده‌اش با اهدای اعضای او، به بیماران نیازمند زندگی دوباره بخشیدند». کلهر بیان می‌کند:چند سال پیش هم یکی از اسکی‌بازها در اثر زمین خوردن جان خود را از دست داد؛ زیرا در این حادثه چوب اسکی رگ گردنش را برید.

حمایت تمام عیار خانواده

جالب است بدانید که کلهر و 4برادرش همگی در رشته ورزشی اسکی فعالیت کرده و عضو تیم ملی هستند. او می‌گوید: «برادر دوقلویی هم دارم که همیشه کمک حالم بوده. من از 3سالگی اسکی را شروع کردم و همه برادرهایم در موفقیت‌هایم سهیم هستند. البته پدرو مادر ما 5برادر مشوق اصلی‌مان بوده‌اند». صادق 32سال سن دارد و این روزها با همسر و پسر 4 ساله‌اش زندگی می‌کند. او که روانشناسی خوانده قصد دارد این علم را با ورزش خود ترکیب کرده و موفقیت‌های بیشتری به‌دست بیاورد. افزون بر این او به همسر و پسرش هم آموزش اسکی می‌دهد. صادق ادامه می‌دهد: «پس از این حادثه سعی کردم بار زندگی‌ام را خودم به دوش بکشم. با توکل به خداوند تلاش می‌کنم و خدا را شکر از زندگیم راضی هستم. اتفاقی که برایم افتاد مسیر زندگیم را تغییر داد. فکر می‌کنم آن وقت خواب بودم و حالا بیدار شده‌ام؛ زیرا اکنون زندگی‌ام به سمت بهتر شدن پیش می‌رود».
کلهر بچه دیزین است. به همین دلیل اطراف پیست را به خوبی می‌شناسد. او به کوهنوردی و شنا هم علاقه دارد و از هر فرصتی برای پرداختن به این ورزش‌ها استفاده می‌کند.

آرزوی صادق

آقای اسکی‌باز رویاهای بزرگی در سر دارد. او دوست دارد شرایط برایش فراهم شود تا بتواند رکورد سرعت اسکی با یک پا را به نام خود ثبت کند. کلهر عنوان می‌کند: اسکی‌بازی به نام مایکل میلتون را می‌شناسم که اهل استرالیاست. او حدود 7سال پیش رکورد سرعت اسکی با یک پا را به‌دست آورده. دوست دارم شرایطی برایم فراهم شود تا بتوانم شانس خود را امتحان کنم. ورزشکاران معلولی که به اسکی علاقه دارند در رقابت‌های پارالمپیک در کلاس‌های نشسته، ایستاده و نابینایان بایکدیگر رقابت می‌کنند. کلهر درباره حضور در المپیک 2014سوچی ادامه می‌دهد: «قرار بود اسفند‌ماه برای پارالمپیک2014سوچی به روسیه برویم ولی کمبودهایی وجود داشت که برایمان مشکل‌ساز شد؛ از لوازم بگیرید تا حدود 4000یورو که هزینه سفر می‌شد. مسئولان کمیته گفتند نمی‌توانند این هزینه را تأمین کنند». کلهر می‌گوید: «برای حضور در پارالمپیک سوچی خیلی تمرین کرده بودم. مدتی قبل به اتریش رفتم و در بهترین یخچال‌های آنجا تمرین کردم. در کشورمان هم ماه‌ها در پیست دیزین و توچال تمرین کردم». ولی او هنوز ناامید نیست. او امید دارد روزی پرسرعت‌ترین اسکی‌باز تک پای دنیا باشد و برای همین هر روز و هر روز تمرین می‌کند تا به این آرزویش برسد.

گزارش/ مهدي آييني- عکس/بهنام موذن

حمایت اجتماعی و اشتغال معلولان همچنان لنگ می‌زند

سازمان بهزیستی به مددجویان تحت پوشش خود ماهانه 48 هزار تومان مستمری پرداخت می‌کند و چنانچه این افراد از دلیل پایین بودن مستمری خود، سوال کنند جواب خواهند شنید، مبلغی که سازمان بهزیستی به آنها پرداخت می‌کند، مستمری است و با حقوق تفاوت دارد. روز گذشته این پرسش در نشست خبری رئیس سازمان بهزیستی که به مناسبت روز جهانی معلول برگزار شده بود، مطرح شد و این مقام مسئول تاکید کرد که سازمان بهزیستی در چند سال گذشته مستمری مددجوها را از 32 هزار به 48 هزار تومان افزایش داده است، این در حالی است که به گفته او بهزیستی به معلولان حقوق نمی دهد؛ بلکه در کنار خدماتی که در قالب بسته حمایتی ارائه می شود، مبلغی را نیز به عنوان مستمری به مددجویان پرداخت می کند. منظور رئیس سازمان بهزیستی از بسته حمایتی این سازمان ارائه خدماتی مانند اشتغال، وسایل کمک توانبخشی، بیمه و مسکن به مددجویان تحت پوشش این سازمان است که به گفته مسئولان بهزیستی، هزینه آن برای هر شخص معلول در سال به سه تا پنج میلیون تومان می رسد.

تاکنون آمار دقیقی از معلولان کشور ارائه نشده و کارشناسان در این خصوص نظرات مختلفی دارند. آنچه که مشخص است براساس آمارهای جهانی 10 تا 15 درصد جمعیت کشورهای در حال توسعه دچار معلولیت هستند، اما در این میان چهار تا پنج درصد افراد دچار معلولیت جدی هستند که نیاز به خدمات ویژه دارند.

با توجه به این آمار می توان گفت در کشور حدود سه میلیون معلول وجود دارد که نیاز به توجه و خدمات سازمان یافته ای دارند.

افزون بر این با توجه به گفته های همایون هاشمی، رئیس سازمان بهزیستی می توان تاکید کرد که این سازمان در حوزه اشتغال و حمایت اجتماعی برای معلولان ضعیف عمل کرده است.

هاشمی در این باره گفت: این دو حوزه موضوعاتی هستند که چند وجه دارند و باید تاکید کرد سازمان بهزیستی برای رفع آنها 100 درصد ابزار لازم را در اختیار ندارد.

شهری که با معلولان قهر است

در نشست خبری روز گذشته پرسش هایی نیز درخصوص نامناسب بودن فضای شهری برای معلولان مطرح شد، رئیس سازمان بهزیستی در این باره افزود: بهزیستی نباید در این باره پاسخگو باشد، زیرا مناسب سازی شهری دست ما نیست، به همین دلیل این پرسش ها را باید از اشخاصی که مسئول هستند پرسید، چون این روزها اگر ما جلوی ساختمان خود تغییراتی بدهیم، باید جوابگو باشیم.

به گفته هاشمی، سازمان بهزیستی در این خصوص پیگیری های زیادی داشته و جلسات متعددی برگزار کرده است.وی ادامه داد: نامه نگاری های زیادی با سازمان های مختلف شده و برای بهبود مناسب سازی شهری برای معلولان استانداردهایی را تعریف کرده و افراد زیادی را آموزش داده ایم.

به نظر می رسد سازمان بهزیستی برای مناسب سازی شهری فقط به نامه نگاری بسنده کرده، این در حالی است که تصمیم های این سازمان نیز از سوی دیگر نهادها آن طور که باید جدی گرفته نشده و اراده ای برای عمل به آنها وجود ندارد.

مسکن معلولان

یکی از نیازهای معلولان که مسئولان سازمان بهزیستی نیز بر آن تاکید دارند، بحث تامین مسکن این افراد است.

براساس قانونی که سال 83 به تصویب رسید، دولت باید برای خانه دار شدن معلولان، تعدادی مسکن اجاره به شرط تملیک در اختیار این افراد قرار دهد؛ هرچند که مسئولان بهزیستی در گزارش صدروزه خود از واگذاری بیش از 4000 واحد مسکونی به مددجویان خبر دادند، اما روند آماده سازی این منازل باید سرعت بیشتری به خود بگیرد.

به گفته هاشمی، با توجه به طرح «نهضت مسکن» قرار بود 200 هزار مسکن در اختیار مددجویان سازمان بهزیستی قرار بگیرد، در این میان فقط 10 درصد از این مسکن ها در مراحل اولیه ساخت قرار دارند و بقیه در مرحله جلوتری هستند.

وی اظهار کرد: تاکنون حدود 65 هزار واحد مسکونی تحویل مددجویان شده و تا پایان نیز 35 هزار واحد مسکونی در اختیار مددجویان این سازمان قرار خواهد گرفت.

این در حالی است که نمی توان از سازمان بهزیستی توقع داشت به تنهایی تمامی نیازهای معلولان کشور را پوشش دهد.

این سازمان باید با همکاری بیشتر با مراکز مردم نهاد و خیریه ها برای بهبود شرایط معلولان و نیازمندان کشور قدم بردارد.

شیوه های نوین توانبخشی

به گفته رئیس سازمان بهزیستی، بیش از 60 درصد از منابع این سازمان در حوزه توانبخشی هزینه شده و آنها تلاش می کنند تا شیوه های نوین توانبخشی را نیز گسترش دهند.

وی عنوان کرد: به نظر ما، بهترین مراقب ها خواهران و مادران آموزش دیده معلولان هستند. هدف ما این است که با مشارکت معلولان و خانواده هایشان، خدمات در منزل سازمان بهزیستی را تقویت کنیم.

هاشمی درباره سرنوشت قانون جامع حمایت از حقوق معلولان نیز ابراز کرد: اکنون این قانون در کمیسیون اجتماعی دولت در حال بررسی است و تلاش ما این است که سریع تر این قانون را تصویب کنیم.

خراسان دارای بیشترین معلول روستایی

کارشناسان سازمان بهزیستی تاکنون در مناطق محروم 324 هزار و 213 معلول را شناسایی کرده اند. این در حالی است که 261 هزار نفر از آنان از خدمات این سازمان بهره مند شده اند.

رئیس سازمان بهزیستی کشور با بیان این که این معلولان در بیش از 300 شهر و 18 هزار روستا شناسایی شده اند، تصریح کرد: مددکاران ما به محل هایی می روند که معلولان امکان دسترسی به خدمات ما را نداشته و سازمان ما را نمی شناسند.

وی یادآور شد: تعداد معلولان روستایی در استان های خراسان رضوی، شمالی و جنوبی بیشتر از دیگر استان های کشور است.

هاشمی درخصوص واگذاری پلاک ویژه معلولان ابراز کرد: سال گذشته 9344 نفر پلاک مخصوص معلولان گرفتند و امسال نیز 11 هزار و 562 معلول این پلاک را دریافت کرده اند.

رئیس سازمان بهزیستی با بیان این که بهزیستی 100 درصد شهریه 16 هزار دانشجو را پوشش داده، یادآور شد: با تلاش مددکاران سازمان، آمار پشت نوبتی های کاشت حلزون به صفر رسیده است، این در حالی است که 1800 کودک از کمک های مالی بهزیستی برای کاشت حلزون بهره برده اند.

 16 هزار معلول مجهول الهویه

هاشمی با بیان این که یکی از مشکلات ما در گذشته حضور بیماران روانی مزمن در سطح شهر بود، یادآور شد: حدود 10هزار بیماری روانی مزمن اکنون در 552 مرکزی که برای نگهداری این افراد وجود دارد، ساماندهی شده اند و بهزیستی توانسته این مشکل را بخوبی مدیریت کند. افزون بر این اکنون سازمان بهزیستی 16 هزار مددجو را تحت پوشش قرار داده که از آنها با عنوان معلول های مجهول الهویه یاد می کند. هاشمی دراین باره توضیح می دهد: برای این معلولان در مراکز بهزیستی براساس چهره و اثر انگشت پرونده تشکیل شده و از آنها نگهداری می شود.

 

روز جهانی معلولان؛ مناسبتی در تقویم

مهدی آیینی

مهدی آیینی

فردا سوم دسامبر، روز جهانی معلولان است؛ روزی که در آن حداقل باید به مسائل بیش از سه میلیون نفر در کشور که دچار معلولیت ویژه هستند، پرداخت؛ اما کارکرد مسئولان در این چند سال بیانگر این حقیقت است که روز معلولان در کشور هیچ‌گاه از مقام مناسبت فراتر نرفته، زیرا اگر از وعده‌هایی که در نشست‌های خبری مسئولان مطرح می‌شود، بگذریم، تاکنون به بهانه نبود بودجه و اعتبار برای رفع ابتدایی‌ترین نیاز معلولان قدم‌های جدی برداشته نشده است.

برای نمونه می توان به قانون جامع حمایت از معلولان که 9 سال پیش تصویب شد و اکنون با عنوان لایحه حقوق شهروندی معلولان از آن یاد می شود، اشاره کرد.

قانونی که بر حمایت از اشتغال، مناسب سازی معابر و حق مسکن معلولان تاکید دارد. براساس این قانون باید سه درصد از سهمیه استخدام سازمان های دولتی و خصوصی در اختیار معلولان قرار گیرد یا مصوب شده مسکن اجاره به شرط تملیک به معلولان داده شود، افزون بر این موارد باید به آموزش عالی رایگان معلولان، مناسب سازی معابر و بازنشستگی پیش از موعد این افراد نیز اشاره کرد که متاسفانه به دلیل نبود ضمانت اجرایی مناسب تاکنون آن گونه که باید اجرایی نشده اند.

این درحالی است که معمولا با نزدیک شدن به روز جهانی معلولان سازمان هایی که در این حوزه فعالیت می کنند دست به اقداماتی می زنند که به نظر بیشتر جنبه تبلیغاتی دارد، زیرا این برنامه ها هیچ وقت با جمعیت معلولان متناسب نبوده و نیست.

برای نمونه روز گذشته با همکاری معاونت توانبخشی سازمان بهزیستی و انجمن دفاع از حقوق معلولان 120 دستگاه ویلچر در اختیار معلولان نیازمند قرار گرفت، ولی نکته اینجاست که از 40 هزار معلولی که فقط در استان تهران از خدمات انجمن دفاع از حقوق معلولان ایران استفاده می کنند 3000 نفرشان نیاز ویژه ای به ویلچر دارند.

از این گذشته این روزها انسان هایی که به قول معروف چارستون بدنشان سالم است، برای تردد و استفاده از خدماتی که در شهر ارائه می شود با مشکل رو به رو هستند، چه برسد به افراد معلول، زیرا پیاده روها، وسایل حمل و نقل عمومی، ساختمان ها و ادارات دولتی، باجه های تلفن، عابربانک ها، پل های عابر پیاده و پارک ها به شکلی طراحی شده اند که معلولان برای استفاده از آنها با مشکل جدی روبه رو هستند.

این در حالی است که این مشکلات سبب خانه نشینی معلولان شده و از طرف دیگر به عده ای از آنها که تلاش دارند در جامعه حضور پیدا کنند، آسیب جسمی بیشتری وارد می کند.

به همین دلیل با توجه به این که رئیس جمهور این روز ها متن پیش نویس غیررسمی حقوق شهروندی را ارائه کرده، بهتر است سازمان و نهاد هایی که همیشه سنگ حمایت از معلولان را به سینه زده اند، نسبت به ضعف های موجود یا نکته هایی که ممکن است در این منشور از قلم افتاده باشد، از خود واکنش نشان دهند.

بالا