کارشناسان نیز نسبت به سرعت گرفتن شیوع اعتیاد بین این گروه هشدار میدهند و میگویند چنانچه برنامههای پیشگیری و آموزشی مناسبی برای حمایت از جمعیت کارگری کشور طراحی و اجرایی نشود، باید در انتظار سونامی اعتیاد بین این گروه از جامعه بود.
شیوع اعتیاد بین جمعیت کارگری کشور دیگر محدود به مناطقی خاص نمیشود؛ چراکه نبود برنامههای حمایتی، نظارتی و پیشگیری مناسب راه را برای گسترش اعتیاد هموار کرده است.
هشدارهای کارشناسان و برخی مسئولان نیز گواهی است بر اینکه شیوع اعتیاد بین جمعیت کارگری کشور را دیگر نمیتوان زیر فرش پنهان کرد؛ چراکه بجز رئیس کمیته مستقل مبارزه با مواد مخدر دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام، معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی و برخی مسئولان ستاد مبارزه با مواد مخدر نیز از این واقعیت تلخ پرده برداشتهاند.
رئیس کمیته مستقل مبارزه با موادمخدر دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام با استناد به گزارشهای ستاد مبارزه با مواد مخدر تصریح کرده 21درصد از جامعه 13 میلیونی کارگری کشور اعتیاد دارند.
به گفته او، شاید نتوان بیکاری و نبود شرایط ازدواج را از دلایل اصلی اعتیاد افراد دانست، اما این دو عامل تاثیرگذاری زیادی در این بین دارند؛ چراکه براساس آمار رسمی 11میلیون و 200 هزار نفر جوان در سن ازدواج مجرد در کشور وجود دارد و نگرانکنندهتر اینکه نرخ واقعی بیکاری در برخی شهرها به 60 درصد نیز رسیده است.
افزون بر این محمدمهدی حیدریان، معاون وزیر کار نیز معتقد است بیش از 20درصد نیروی کارگری کشور درگیر بیماری اعتیاد هستند. به گفته او، برای کنترل و کاهش این مساله قرار است مرکز جامع رفاه کارگران و بزرگترین زنجیره ورزشگاهی کشور ویژه این گروه آسیبپذیر جامعه تاسیس شود.
آن طور که حیدریان گفته، مرکز جامع رفاه و ارائه خدمات به جامعه نیروی کار با همکاری وزارت صنعت، معدن و تجارت تاسیس خواهد شد تا به این شکل برنامههای آموزشی، خدماتی و رفاهی به جمعیت کارگری کشور ارائه شود.
نبود نظارت و اراده
جمعیت کارگری کشور بهتدریج دچار آسیبهایی میشوند که زندگیشان را بیش از پیش دشوار میکند، چراکه برای حمایت از آنها برنامهها بدرستی اجرا نمیشود.
مجید رضازاده، رئیس مرکز توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور نیز آمار 21درصدی شیوع اعتیاد بین جمعیت کارگری کشور را نگرانکننده دانسته و تاکید میکند: باید دید برای کاهش این آسیب بین جمعیت کارگری چه کارهایی انجام شده؛ زیرا بسیاری از آنها هنوز از شرایط دشوار کاری رنج برده و از خانوادههایشان دور هستند.
به گفته او، برای حل چنین مشکلات کارگران تلاش زیادی نشده و به همین دلیل مساله اعتیاد نیز بین آنها حل نشده باقی مانده است.
رضازاده معتقد است برای حل مشکلات کارگرانی که درمناطقی با شرایط آب و هوایی نامناسب کار میکنند، وزارتخانههایی مانند وزارت نفت مسئولیت بیشتری دارند، چراکه باید شرایط مناسبی را برای آنها ایجاد کنند.
این درحالی است که معاونت اجتماعی و فرهنگی وزارت رفاه نیز دراین بین مسئول است و باید برای بهبود شرایط کاری کارگران تلاش کنند.
آن طور که رضا زاده میگوید، در محیطهای کارگری نظارتها نیز بدرستی اعمال نمیشود، چراکه کارفرمایان بخش خصوصی نیز در محیطهای کارگری شرایط مناسبی را برای فعالیت کارگران مهیا نمیکنند.
باید یادآور شد که تا حدود سه سال پیش سازمان بهزیستی برای پیشگیری از اعتیاد در محیطهای کاری برنامههایی را دنبال میکرد، اما این وظیفه اکنون به معاونت اجتماعی وزارت رفاه سپرده شده است.
رئیس مرکز توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی دراین باره میگوید: به این منظور در محیطهای کار برنامههای اجتماعمحور را دنبال میکردیم تا به این شکل عوامل خطر مانند استرس و فشار کار کارگران را کاهش دهیم به همین خاطر اکنون نیز مربیان آموزشدیده ما میتوانند چنین خدماتی را ارائه کنند.
برنامهای نیست
اعتیاد کارگران مسالهای نگرانکننده است که کارشناسان و مسئولان بارها نسبت به آن هشدار داده اند، اما به نظر میرسد تلاشهای صورت گرفته در این حوزه محدود به ابراز نگرانی شده است.
دکتر سعید صفاتیان، رئیس کمیته مبارزه با موادمخدر مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز یادآور میشود: آمار قابل توجه شیوع اعتیاد بین جمعیت کارگری گواهی است بر اینکه برنامههایی که در این حوزه اجرا شده، موفق نبوده است و به همین خاطر وزارت رفاه باید به این مساله جدیتر ورود کند.صفاتیان از شرایط نامناسب اقتصادی نیز به عنوان دلیل دیگر شیوع اعتیاد بین کارگران یاد میکند، به گفته کارشناسان برای کاهش شیوع آسیبهای اجتماعی بین جمعیت کارگری کشور باید شرایطی ایجاد شود تا این افراد دستکم به حداقلها دسترسی داشته باشند. او از استرس بیش از حد، شرایط نامناسب شغلی و آب و هوایی، دوری از خانواده و زندگی در خانههای مجردی به عنوان عوامل گسترش اعتیاد در جامعه کارگری نام میبرد و میافزاید: برخی نیز به اشتباه تصور میکنند با مصرف مواد مخدر میتوانند دقیقتر، بیشتر و راحتتر کار کنند.
با توجه به اظهار نظرهای کارشناسان میتوان گفت جمعیت کارگری کشور بامشکلات زیادی روبهرو هستند؛ مشکلاتی که سبب شده آسیبهای اجتماعی نیز راحتتر بین آنها رخنه کند به همین سبب باید برنامهای ویژه را برای بهبود شرایط کارگران کشور دنبال کرد؛ برنامهای که تمامی کارگران زیر چتر آن قرار گرفته و بتواند علاوه بر آموزش، ارائه خدمات رفاهی و حمایتی، کارفرمایان را وادار کند که در محیط کار شرایط مناسبی را برای فعالیت کارگران فراهم کنند.
مهدی آیینی