گروه خونی انسانها محدود به گروههایی مانند A، AB، B و O نمیشود. این گروهها را باید گروههای اصلی خونی نامید، زیرا براساس اطلاعات انجمن بینالمللی انتقال خون، تاکنون 31 سیستم خونی شناسایی و دستهبندی شده، در حالی که برای انسانها 360 گروه خونی شناخته شده وجود دارد. در تعریف گروه خونی نادر میتوان گفت، افرادی که گروه خونی آنها در میان 5 تا 10 هزار نفر مشابهی نداشته باشد، گروه خونی نادر دارند.
در میان حدود 80 میلیون ایرانی، گروه خونی حدود 40 نفر متفاوت است. گروه خونی این افراد به نام بمبئی شناخته می شود، چون برای اولین بار در بمبئی هندوستان شناسایی و شناخته شد. در بررسی ها مشخص شد افرادی که گروه خونی بمبئی دارند، آنتی ژن H را ندارند.
چلانو، نام گروه خونی نادر دیگری است که تا مدتی پیش، حدود هشت نفر در کشورمان با این گروه خونی در کشور شناسایی شده اند. گروه خونی RH NULL را نیز باید یکی دیگر از گروه های خونی نادر دانست، چراکه بجز یک خواهر و برادر در کشورمان، شخص دیگری این گروه خونی را ندارد. علاوه بر این، گروه خونی دیگری به نام لوترن بی منفی نیز در کشور شناسایی شده است. گروه خونی KPB منفی را باید نادرترین گروه خونی در کشورمان دانست.
سازمان انتقال خون برای رفع مشکلات احتمالی افرادی که گروه خونی نادر دارند، بانک ملی خون های نادر را ایجاد کرده است. در کشورمان بیش از 700 نفر عضو این بانک شده اند. اطلاعات این افراد در این سامانه ثبت شده و شماره تلفن مشخصی نیز به آنها اختصاص دارد تا در صورت نیاز به شکل شبانه روزی بتوانند از خدمات سازمان انتقال خون استفاده کنند.
سازمان انتقال خون برای افرادی که گروه خونی نادر دارند، پلاکی تهیه کرده که همیشه همراه این افراد است تا چنانچه حادثه ای برای آنها اتفاق افتاد، بموقع خون مناسب برای آنها تهیه شود.
خون های نادر شناسایی می شوند
برای شناسایی افرادی که گروه خونی نادر دارند، سازمان انتقال خون روش های متفاوتی دارد. یکی از این روش ها، آزمایش تصادفی خون افرادی است که برای اهدای خون به سازمان انتقال خون مراجعه می کنند. به این شکل هر سال خون حدود 5 تا 10 هزار نفر تحت آزمایش قرار می گیرد.راز گروه خونی عده ای دیگر نیز کاملا اتفاقی فاش می شود. به عنوان مثال، مدتی قبل در اتاق عمل مشخص شد، گروه خونی مرد جوانی بمبئی است، زیرا پزشکان در حال عمل آپاندیسیت او بودند که مرد جوان به خون نیاز پیدا کرد، اما پزشکان نتوانستند خون سازگار برایش پیدا کنند. در نتیجه پس از انجام آزمایش های تخصصی، گروه خونی واقعی او مشخص شد.
سقط مکرر در بانوان نیز می تواند نشانه ای از گروه خونی نادر باشد، زیرا وقتی خون مادر نسبت به خون جنین حساس باشد، جنین سقط می شود. متخصصان زنان و زایمان، وقتی متوجه چنین مشکلی در بیماران خود شوند، آنها را به سازمان انتقال خون معرفی می کنند تا برای تشخیص گروه خونی آنها، آزمایش های تخصصی انجام شود