گزارشگران سبز خبر اینجا سبز می‌شود
با کاهش دمای هوا باید منتظر روزهای آلوده‌تری بود؛ روزهایی که با وارونگی دما همراه است و بی‌شک نفس کشیدن را برای شهروندان دشوارتر خواهد کرد، نگران‌کننده‌تر این که آلودگی ناشی از منابع متحرک و ثابت در کشور با ریزگردها همراه خواهد شد به همین دلیل شرایط بغرنج‌تری را پدید می‌آورد. باید یادآور شد هنوز در کشور برای شناسایی کانون‌های بحرانی ریزگردها تحقیقات جامع و کاملی انجام نشده به همین دلیل نقشه ملی کانون ریزگردها در کشورمان آماده نیست بنابراین نمی‌توان بدرستی شرایط امسال کشور را با سال گذشته مقایسه و با توجه به آن میزان افزایش کانون‌های گرد و غبار را در کشور مشخص کرد.
ضیاءالدین شعاعی، مدیرملی ستاد مقابله با پدیده گرد و غبار سازمان حفاظت محیط زیست دراین باره به جام جم می گوید: براساس نتایج مطالعاتی که به تازگی در خوزستان انجام شده علاوه بر 300 هزار هکتاری که به عنوان منشأ ریزگردها دراین استان شناسایی شده بود، حدود یکصد هزار هکتار از اراضی حاشیه این مناطق نیز مستعد تبدیل شدن به کانون ریزگرد است.
وی با بیان این که علت این افزایش نیز چیزی نیست جز استمرار خشکسالی، اظهار می کند: طبق پیش بینی هایمان اگر خشکسالی مانند سال گذشته باشد، احتمال گسترش مناطق در سراسر کشور وجود دارد، اما برخی پیش بینی ها حکایت از این دارد که زمستان امسال بارش خوبی خواهیم داشت به همین خاطر انتظار می رود کانون ریزگردها افزایش نیابد.
منشأیابی استانی
این درحالی است که باید تاکید کرد سازمان های مسئول در حوزه مدیریت منابع ریزگردها در کشور باید هرچه زودتر کانون های داخلی ریزگرد ها را شناسایی کرده و برای مهار آنها دست به کار شوند.
شعاعی خاطرنشان می کند: مطالعات لازم در استان خوزستان انجام شده و در تلاش هستیم در دیگر استان ها نیز این تحقیقات را انجام دهیم، تا نقشه منشاء ریزگردها به شکل استانی تهیه شده و در اختیار استانداران قرار گیرد تا با توجه به آن، برنامه های بلندمدت خود را طراحی کنند.
وی درباره کانون گرد و غبار در خارج از کشور نیز عنوان می کند: چون مطالعات در این باره استمرار نداشته و برخی کشورها مانند عراق و سوریه شرایط مناسبی ندارند، اطلاعات ما از منشأ ریزگردها در خارج از کشور کم بوده و آن نیز براساس اطلاعاتی است که از ماهواره به دست می آوریم. در کل با توجه به خشکسالی و نبود امنیت، به طور حتم چنین کانون هایی در خارج از کشورمان نیز درحال افزایش است.
ریزگردها می مانند
شاهرخ فاتح، رئیس مرکز خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی نیز درباره این که افزایش بارش های پاییزه در کشور چقدر در کاهش ریزگرد ها موثر است، به جام جم می گوید: با وجود حدود 10 تا 15درصد افزایش در بارندگی نمی توان مشکلات قبلی این حوزه را جبران کرد، یعنی با این بارش ها اتفاق خاصی در بسترهای خشک کشور رخ نخواهد داد. در واقع افزایش بارش نمی تواند تالاب های خشک شده کشور را که تبدیل به کانون ریزگرد شده اند، نجات دهد.
وی درباره کاهش حجم ریزگردها نیز خاطرنشان می کند: کانون بحرانی ریزگردها به قوت خود باقی است و بهبود آنها به زمان نیاز دارد؛ اما افزایش بارش ها می تواند رطوبت خاک را تحت تاثیر قرار داده و سبب کاهش حجم ریزگردها شود. با این حال نکته اینجاست که بارش هایی که در پیش داریم اصل مساله را رفع نمی کند.
نیاز به اطلاعات دقیق
فرهاد سرداری، معاون فنی دفتر امور بیابان سازمان جنگل ها نیز در گفت وگو با جام جم درباره افزایش منشأ گرد و غبار در کشور عنوان می کند: خشکسالی سبب بدتر شدن شرایط می شود. براساس اطلاعات هواشناسی علاوه بر این که شرایط بارش کشور بهتر نشده، تغییرکاربری ها نیز می تواند مساله را بحرانی کند؛ بنابراین می توان گفت مناطق منشاء گرد و غبار در کشور افزایش پیدا می کند.
باید یادآورشد مطالعات دقیقی در کشور انجام نشده، یعنی نقشه ای از کانون ریزگردها به شکل ملی وجود ندارد؛ بنابراین نمی توان شرایط امسال را با سال گذشته مقایسه کرد و با توجه به نتیجه آن درباره کاهش یا افزایش کانون ریزگردها در کشور خبرداد.
سرداری ابراز می کند: به شکل منطقه ای و محلی نقاطی به عنوان منشأ ریزگردها مشخص شده مانند دشت ملارد در اطراف تهران، اما اطلاعات دقیقی از کل کشور وجود ندارد.
همکاری سه جانبه
افزون براین، هیات دولت مصوبه ای برای شناسایی مناطق بحرانی گرد و غبار دارد و براساس آن سازمان جنگل ها، محیط زیست و هواشناسی موظفند مشترکا برای شناسایی کانون های داخلی ریزگردها در کشور تلاش کنند.
معاون فنی دفتر امور بیابان سازمان جنگل ها دراین باره اظهار می کند:تا پایان سال اولین نقشه ها از کانون های بحرانی ریزگردها در کشور تهیه می شود که می توان براساس نقشه های مکانی دراین باره سخن گفت.
وی درباره میزان ریزگردهای داخلی عنوان می کند:درباره میزان منشأ داخلی و خارجی گرد و غبار به شکل کلی سخن گفته می شود؛ یعنی از نظر تعداد به آن می پردازند نه سطح.
این درحالی است که باید یاد آور شد چنانچه اراده ای برای مهار کانون های ریزگردها در کشور وجود داشته باشد، مسئولان سازمان محیط زیست،جنگل ها و هواشناسی با تعامل بین بخشی می توانند قدم های مثبتی دراین زمینه بردارند.علاوه براین مسئولان باید برنامه ای نیز برای افزایش مقاومت و سازگاری شهروندان نسبت به این پدیده داشته باشند؛ برای نمونه تسهیل کردن شرایط برای استفاده شهروندان از سیستم تهویه مطبوع، دسترسی راحت به مراکز درمانی و کاهش سفرهای درون شهری باید مورد توجه مسئولان باشد.
