گزارشگران سبز خبر اینجا سبز می‌شود
آیا آسفالت پلیمری جاده چالوس عامل سرخوردگی و تصادف است؟
نیسان های آبی دارند یک پراید له شده مشکی، یک پژو پرشیای سفید غُر شده و یک تندر۹۰ که از عقب ضربه خورده را یدک می کشند و می برند، یک کیای سفید هم که گلگیر سمت راننده اش کنده شده کنار جاده ایستاده تا تکلیفش روشن شود، جاده نیز خشک خشک است. عکس هایی که صاحب یک موبایل صبح پانزدهم آذر از این ماشین ها گرفت و به ما اطلاع داد که این تصادفات حدفاصل پورکان و ماهان درجاده چالوس رخ داده و اتفاقا مجروح نیز داشته، یک بار دیگر پرونده این جاده افسونگر را باز کرد، جاده ای پر از حرف و حدیث و شایعه و تصادفات بعضا مشکوک.
درباره جاده چالوس وتصادفاتش خیلی سخت می شود تحقیق کرد و سخت تر از آن می شود درباره اش نتیجه گرفت. حرف زدن با افراد مختلف درباره این جاده فقط آدم را گیج می کند و می نِشانَدش سر چند راهی که بالاخره کدام مسئول و کارشناس حرف درست را می زند. این که اورژانس کشور دادن آمار مربوط به کشته ها و زخمی های این جاده را منوط کرد به نامه نگاری، وضع را برای ما سخت تر کرد چون می خواستیم بدانیم چه ربط منطقی میان تعویض روکش آسفالت این جاده با افزایش تصادفات وجود دارد که چون آماری داده نشد دستمان ماند در پوست گردو.
نو کردن این روکش از سال ۹۵ شروع شد که اداره راه و شهرسازی البرز آن را انجام داد. این فاز نخست کار بود که در۱۵ کیلومتر انجام شد و حالا در سال ۹۷ فاز دوم تعویض روکش آسفالت جاده چالوس توسط راهداری البرز در مسیری هشت کیلومتری در حال انجام است، آسفالت هایی که محل مناقشه است حتی محل شایعه. یک زمانی می گفتند جرثقیل دارها جاده را آغشته به گازوئیل می کنند تا ماشین ها لیز بخورند و تصادف شود و کار و بارشان سکه، بعد گفته شد ماشین های حمل گوشت که شیرابه های لزج روی جاده پخش می کنند عامل لیزی جاده چالوس و سرخوردن ماشین ها هستند و حالا دهان به دهان می چرخد که همه چیز زیر سر آسفالت های پلیمری است.
این لفظ البته دوسال قبل از دهان بخشدار آسارا شنیده شد مردی که دیگر دراین مسئولیت نیست که بشود از او پیگیر شد. اما او سال ۹۵ که اتفاقا کار تعویض روکش آسفالت چالوس در اختیار اداره راه و شهرسازی البرز بود دست گذاشته بود روی کیفیت نامناسب این آسفالت و گفته بود که پلیمری و الیافی بودن آن باعث تصادفات متعدد و کشته و زخمی شدن مردم می شود، تصادفاتی در حد روزانه پنج تا شش مورد.
با این که بعد ازآن دیگر کمتر پی آسفالت پلیمری گرفته شد و کسی برای افکارعمومی درباره آن توضیح نداد اما حالا این بحث باز بر سر زبان هاست، آسفالتی که ما به خاطرش با افراد متعددی حرف زدیم و حرف های مختلفی شنیدیم.
آسفالت پلیمری چیست
آسفالت را از مخلوط شن و ماسه و قیر و ماده ای به نام فیلر می سازند که وظیفه اش پرکردن فاصله بین دانه های شن و ماسه است. حال اگر زنجیره های بلندی از مواد آلی به قیر اضافه شود آسفالت پلیمری به دست می آید. گفته می شود این آسفالت ها چسبندگی بالا و انعطاف پذیری خوبی دارند و در برابر تغییر شکل مقاومند، مخصوصا سینوسی شدن آسفالت که مردم آن را به شکل پله پله شدن می شناسند.
احمد رمضانی، استاد دانشکده مهندسی شیمی ونفت دانشگاه شریف سال ها روی آسفالت های پلیمری کارکرده. وقتی با او درباره خطرساز بودن یا نبودن این نوع آسفالت حرف زدیم او درمقام تمجید ازآن برآمد، این که پلیمری بودن آسفالت یک مزیت است و این که این نوع آسفالت برای جلوگیری از شکستگی و چین خوردن سطح جاده در مناطق سردسیر به کار می رود.
رمضانی حتی گفت اگر باران یا برف ببارد و سطح جاده خیس شود آسفالت پلیمری لغزنده نمی شود و نباید ماشین ها لیز بخورند مگراین که در ساخت این آسفالت ماده ای ناسازگار استفاده شده باشد و هنگام بارندگی به سطح بیاید و جاده را لغزنده کند. این” مگر” همان چیزی است که حرف و حدیث ها درباره اشکال درآسفالت جاده چالوس را باورپذیر می کند، جاده ای که خیلی ها می گویند در بخش هایی که روکشش تغییرکرده تصادف پشت تصادف رخ می دهد.
قدم به قدم بوی خون می آید
فرمانده پیشین پلیس راهورتهران بزرگ که ۳۰ سال درجاده های مختلف کشورحاضر بوده و حالا کارشناس ایمنی راه هاست شک ما به آسفالت جاده چالوس را تقویت کرد. او مسافرهمیشگی این جاده است و تابه حال ماشین هایی که سُر خورده اند دو بار به ماشینش کوبیده اند. هاشمی به ما گفت بارندگی که می شود جرات ندارد از چالوس رد شود چون جاده می شود کشتارگاه، چالوسی که قدم به قدمش بوی خون می گیرد. هاشمی می گوید روکش جدید آسفالت چالوس ننگ کشور است و اگر آن را بکنند و جاده خاکی باشد به این آسفالت شرف دارد.
او قاطعانه می گوید مشکل از آسفالت جدید است چون آنجاهایی که هنوز آسفالتش قدیمی است خبری از سُرخوردن نیز نیست حتی اگر باران و برف ببارد. حرف های این پلیس بازنشسته چه قدر ما را یاد حرف های بخشدار سابق آسارا انداخت وقتی دو سال پیش پیشنهاد می داد که برای تعویض آسفالت بخش های باقیمانده جاده چالوس تامین اعتبار نشود چون لااقل تردد در بخش های قدیمی جاده ایمن است.
مردم مقصرند
چالوس با آن پیچ و تاب های استثنایی و قوس های خیره کننده و آن شیب های تند که گاهی دلهره آور می شود از نگاه فرمانده پلیس راه کشور بستر تصادف است ولی نه به خاطر آسفالت جدیدش که به خاطر همین پیچ و تاب ها و قوس ها. محمدحسین حمیدی به ما گفت که چالوس به واسطه شکل و شمایلی که دارد و به دلیل ورودی ها و خروجی های فراوان و توقفگاه های زیاد، استعداد خلق تصادف را دارد ولی نباید فراموش کرد که اگر سطح آسفالت با گازوئیل های نشتی از ماشین های عبوری چرب شده باشد، اگر قیر چربی گیری نشده باشد، لاستیک خودروها عاج درستی نداشته باشند و اگر راننده ها بخواهند با سرعت نامطمئن درجاده برانند تصادف اجتناب ناپذیر است.
او این عوامل خطرساز را کنار هم چید تا نتیجه بگیرد که دست گذاشتن روی آسفالت به عنوان تنها عامل ایجاد تصادف درست نیست، البته این را هم گفت که قضاوت درباره نقش آسفالت در تصادفات نیازمند کار علمی است که تابه حال انجام نشده است.
اما وقتی با معاون فنی و نظارت اداره کل راهداری استان البرز که مسئول تعویض روکش آسفالت در هشت کیلومتر از جاده چالوس است حرف زدیم آنقدر از کیفیت آسفالت مطمئن بود که هیچ شک و شبهه ای درباره آن را درست نمی دانست. عادل منصور کیایی گفت آسفالت جدید چالوس از نوع پلیمری است اما نه از نوع الیافی که ممکن است باعث لغزندگی شود، این آسفالت، پلاستیکی هم نیست برخلاف آنچه که عموم مردم فکر می کنند آسفالت پلیمری یعنی آسفالت پلاستیکی.
به این ترتیب او آسفالت پلیمری جاده چالوس را ازهمه اتهامات مبرا کرد و در عوض تصادفات را به چند عامل نسبت داد بخصوص قوس های فراوان جاده که خیلی هایش شیبدار است، بی توجهی رانندگان به جلو، سرعت های غیرمجاز، تخطی از سرعت مطمئنه و ترمزهای ناگهانی.
البته هادی هاشمی که کارشناس ایمنی راه هاست مقصر دانستن پیچ و قوس حتی از نوع شیبدارش را خنده دار و غیرکارشناسی می داند که این نظرالبته تغییری در عزم راهداری البرز ایجاد نمی کند. منصور کیایی به ما گفت چون کروکی های پلیس درمحل وقوع تصادفات جاده چالوس نشان داده سرعت غیرمجاز، بی توجهی به جلو، ترمزهای ناگهانی و رعایت نکردن سرعت مطمئنه بویژه وقتی آسمان می بارد مهم ترین دلیل تصادفات است در نظر داریم حداکثر تا ماه آینده در ۲۷ نقطه پرحادثه بویژه در قوس های شیبدار بویژه در محدوده قبل از پلیس راه سد تا گچسر، رامبل (خراش) ایجاد کنیم تا رانندگان مجبور به کاهش اجباری سرعت شوند و در نتیجه مدیریت سرعت اتفاق بیفتد.
آسفالت مقصر است، مردم مقصرند، جاده مقصرند؟ دراین آشفته بازار اظهارنظر واقعا باید چه نتیجه ای گرفت، خودتان را بگذارید جای نگارنده و جای رانندگانی که لغزندگی جاده و سُر خوردن دلهره آور وسیله نقلیه درجاده چالوس را با همه وجود حس کرده اند. راستی با این جمله هادی هاشمی چه کنیم که گفت سُر خوردن یعنی که مشکلی هست، این سرخوردن ها معنی دارد.
مریم خباز
داده اند. این در حالی است که به گفته مسئولان کشور تا هفت برابر کشته شدگان تصادفات، اشخاص دچار معلولیت می شوند، بنابراین می توان نتیجه گرفت که در 12 سال گذشته حدود دو میلیون نفر هم به دلیل تصادفات رانندگی معلول شده اند.
