آخرین خبرها
خانه / بایگانی/آرشیو برچسب ها : گردشگر

بایگانی/آرشیو برچسب ها : گردشگر

اشتراک به خبردهی

نوروز، فرصت دوستی با طبیعت

هر روز حدود 6250 تن زباله در سه استان شمالی کشور تولید می‌شود، زباله‌هایی که محل دفنشان جایی نیست جز دامان سبز جنگل، نگران‌کننده‌تر این‌که در ایام تعطیلاتی مانند نوروز، میزان تولید زباله در این استان‌ها سه برابر شده و به حدود 18هزار تن در روز می‌رسد، بنابراین در تعطیلات دو هفته‌ای نوروز دست‌کم حدود 262 هزار تن زباله به جنگل‌های شمال هدیه می‌شود.

«جنگل جای زباله نیست» این توصیه بسیاری از کارشناسان و مسئولان سازمان جنگل‌ها و محیط زیست است که از مسافران نوروزی می‌خواهند آویزه گوششان کنند، مسافرانی که مقصدشان جنگل‌های هیرکانی در شمال کشور، زاگرس در غرب کشور یا حرا در جنوب است.

این که جنگل جای زباله نیست، جزو ابتدایی‌ترین مسائلی است که می‌توان به مسافران نوروزی توصیه کرد، اما دلیل این‌که چرا شهروندان این پیش پاافتاده‌ترین اصول گردشگری را رعایت نمی‌کنند، باید در محل دیگری جست‌وجو کرد.

وقتی مسئولان هر روز حدود 6250 تن زباله را به طور رسمی در مناطق جنگلی کشور دفن می‌کنند، نباید تعجب کرد تعدادی به ظاهر گردشگر زباله‌هایشان را در دل طبیعت رها کنند یا با روشن کردن آتش، تیشه به ریشه جنگل بزنند.

هرچند نمی‌توان این غفلت مسئولان را بهانه‌ای دانست برای توجیه رفتار ناپسند عده‌ای از گردشگران، اما تا زمانی که خود مسئولان برای حفظ جنگل‌های کشور گام‌های جدی برندارند و در عمل ثابت نکنند حفظ جنگل‌های شمال برای آنها اهمیت دارد، نمی‌توان امیدوار بود تلاش‌های فرهنگی برای حفظ منابع طبیعی کشور نتیجه مطلوبی داشته باشد.

جنگل یا گورستان زباله؟

حدود 460 هکتار از عرصه‌های جنگلی و مرتعی شمال کشور به عنوان محلی برای دفن زباله‌ها در نظر گرفته شده است.

عباسعلی نوبخت، معاون امور جنگل‌های سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری می‌گوید در شمال کشور حدود 51 منطقه وجود دارد که به محل دفن زباله‌ها اختصاص پیدا کرده است.

آن طور که او می‌گوید در این بین 39 منطقه از محل دفن زباله‌ها، عرصه جنگلی و 12 منطقه نیز عرصه مرتعی است‌‌.

این درحالی است که هر روز حدود 3150 تن زباله در مازندران، 2000 تن در گیلان و 1100 تن در گلستان تولید می‌شود و مسئولان تاکنون اقدامی بیش از دفن زباله‌ها در اراضی جنگلی و مرتعی انجام نداده‌اند.

رود شیرابه مرگ

زباله‌هایی که در دل طبیعت شمال دفن می‌شود، تنها تیشه به ریشه درختان، گیاهان و گونه‌های جانوری نمی‌زند، زیرا با نفوذ شیرابه زباله‌ها به آب‌های زیرزمینی، حیات انسان‌ها نیز به شکل مستقیم به خطر می‌افتد.

آن طور که معاون امور جنگل‌های سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری می‌گوید، روزانه حدود 750 هزار لیتر شیرابه از زباله‌هایی که در طبیعت مازندران دفن می‌شود در اراضی جنگلی و مرتعی نفوذ کرده و باعث خشک شدن درختان می‌شود.

این درحالی است که هر لیتر شیرابه حدود 6000 لیتر از منابع آبی را آلوده می‌کند به همین دلیل با دفن زباله در جنگل، انسان یکی از بزرگ‌ترین فواید آن را که ذخیره آب‌های زیرزمینی است، نابود می‌کند. به شکل میانگین هر هکتار جنگل 1500 متر مکعب آب را در خود ذخیره می‌کند به همین خاطر می‌توان گفت هر سال حدود سه میلیارد و شش میلیون متر مکعب آب در جنگل‌های شمال کشور ذخیره می‌شود و دفن زباله در جنگل تمام این منابع آب را تهدید می‌کند؛ منابعی که می‌توان گفت حجمش بیش از سد کارون است‌.

جای درخت زباله می‌کارند

بخشی از حل نشدن مشکل دفن زباله‌ها در جنگل‌های شمال را باید پای مسئولان سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان جنگل‌ها نوشت، زیرا مدیران این سازمان‌ها نیز آن‌طور که باید برای رفع این معضل تلاش نکرده‌اند.

دکتر هادی کیادلیری، رئیس دانشکده منابع طبیعی علوم و تحقیقات تهران و رئیس انجمن علمی جنگلبانی کشور نیز این مساله را تائید می‌کند و می‌افزاید: برخی از مدیران این سازمان‌ها نیز وقتی این مساله مطرح می‌شود، می‌گویند مسئولان مربوط گفته‌اند جای دیگری برای دفن زباله ندارند، اما وظیفه اصلی این مدیران حفظ محیط زیست کشور است، نه همراهی با تخریب جنگل.

این درحالی است که برخی مدیران تصور می‌کنند اگر زباله‌ها را در دل جنگل و محلی که جلوی چشم گردشگران نیست بریزند، کارشان را بدرستی انجام داده‌اند.

به همین دلیل این روزها اگر سری به جنگل‌های شمال و محل دفن زباله‌ها بزنید، متوجه خواهید شد که زباله‌های بیمارستانی و نخاله‌های ساختمانی زیادی در دل جنگل ریخته شده است.

مراقب جنگل بیمار باشید

نریختن زباله و روشن نکردن آتش، توصیه‌هایی تکراری، اما جدی است که همه گردشگران باید به آن توجه داشته باشند، ولی شیوع آفات در جنگل شرایط آن را شکننده‌تر کرده است به همین دلیل رئیس انجمن علمی جنگلبانی کشور به گردشگران توصیه می‌کند به دلیل شیوع آفاتی مانند شب پره شمشاد، شهروندان باید توجه داشته باشند که سبب انتشار این آفت در مناطق جنگلی نشوند برای این کار سازمان جنگل‌ها باید با نصب تابلوهای هشداردهنده به شهروندان آگاهی دهد که به درختان بیمار نزدیک نشوند، زیرا این آفت خیلی راحت از طریق رفت و آمد شهروندان شیوع پیدا می‌کند.

مساله دیگری که وی به آن اشاره می‌کند، روشن کردن آتش در مناطق جنگلی است، زیرا بسیاری از گردشگران تصور می‌کنند اگر درختچه‌ها را بشکنند یا از سرشاخه درختان برای روشن کردن آتش استفاده کنند، آسیب زیادی به جنگل نمی‌زنند، اما آنها باید بدانند درختچه‌هایی که شاید در نگاه شهروندان ارزش زیادی ندارند، تنها عامل تثبیت خاک منطقه هستند.

با توجه به شیوع آفات و بیماری در جنگل و حجم قابل توجه قاچاق چوب باید از گردشگران خواست هنگام ورود به مناطق جنگلی دست‌کم اصول اولیه گردشگری مسئولانه را رعایت کنند تا حیات منابع طبیعی کشور بیش از این به‌خطر نیفتد.

مهدی آیینی

گردشگران زیر چتر حمایت پلیس

تلاش برای افزایش گردشگران خارجی در کشور وارد مرحله تازه‌ای می‌شود، زیرا آن طور که فرمانده نیروی انتظامی تهران بزرگ‌ خبر داده، قرار است پلیس اتباع خارجی در حوزه امنیت گردشگران در سطح تهران ورود کرده و اقدامات مورد نیاز را انجام‌دهد، اما به اعتقاد کارشناسان حوزه گردشگری، این نسخه‌ای کامل برای حل مشکلات در حوزه امنیت گردشگران نیست؛ زیرا در کنار چنین برنامه‌هایی باید برای ارتقای امنیت روانی گردشگران نیز تلاش کرد؛ موضوعی که دیروز رئیس‌جمهور به آن اشاره کرد و گفت چرا در برخی از کشورها در دفترچه راهنمای گردشگران باید نوشته شود رانندگی ایرانیان خطرناک است.

رونق گرفتن صنعت گردشگری کشور آرزوی مسئولان و شهروندان است، اما برای عملی شدن این آرزو کمتر تلاشی صورت می گیرد، برای نمونه هنوز تغییری جدی در بهبود زیرساخت های گردشگری کشور ایجاد نشده، بنابراین مشخص نیست اگر به تعداد گردشگران خارجی در کشور افزوده شود، می توان خدمات مناسب را به آنها ارائه کرد یا نه؟

یکی از این موارد بحث تامین امنیت گردشگران است که می توان آن را به دو بخش درونی و بیرونی تقسیم کرد. در بخش امنیت درونی شرایط مناسبی در کشور حکمفرماست، این را بیشتر گردشگرانی که وارد کشور می شوند، تائید می کنند، اما در بخش امنیت بیرونی مسئولان تاکنون نتوانسته اند قدم های مناسبی بردارند، به همین دلیل هنوز بسیاری از گردشگران نسبت به مسائلی مانند بالا بودن تلفات جاده ای در ایران احساس نگرانی کرده و برای سفر به کشورمان مردد هستند.

پلیس وارد می شود

آن طور که ایسنا گزارش داده حسین ساجدی نیا، فرمانده نیروی انتظامی تهران بزرگ دیروز در جلسه ای که با مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران داشت، اظهار کرد: به پلیس اتباع خارجی ماموریت داده ایم تا در حوزه امنیت گردشگران در سطح تهران اقدامات مورد نیاز را انجام دهند، بنابراین تا چند ماه آینده اقدامات خوبی مانند استقرار پلیس در نقاط گردشگرپذیر را شاهد خواهیم بود.

ساجدی نیا در دستور کار قرار دادن بحث سرقت از گردشگران و پیگیری آزار و اذیت گردشگران را نیز از مواردی دانست که پلیس امنیت باید به آن توجه داشته باشد.

وی خاطرنشان کرد: راهنمایان گردشگری یا هر مجموعه ای که به پلیس و میراث فرهنگی گزارش دهند که یک گردشگر در شهر تهران مورد آزار و اذیت، مزاحمت یا حتی سرقت قرار گرفته، در صورتی که شکایت کنند، در اسرع وقت آن را پیگیری می کنیم.

اما این همه نگرانی کارشناسان حوزه گردشگری نیست، زیرا کشورمان در این خصوص نسبت به بسیاری از کشورهای دیگر شرایط مناسبی دارد که مورد تائید بسیاری از گردشگران نیز هست.در واقع باید در این میان به فکر ارتقای امنیت روانی گردشگران بود؛ موضوعی که رئیس جمهور نیز به آن واکنش نشان داده است.

حجت الاسلام والمسلمین حسن روحانی دیروز در همایش طلایه داران فرهنگ ترافیک اظهار کرد: چرا در برخی کشورها در دفترچه راهنمای گردشگران باید بنویسند رانندگی ایرانیان خطرناک است و باید در خیابان های ایران مواظب بود؟! البته این حرف مبالغه است، ولی کمی هم واقعیت دارد. نظم، توصیه اسلام و قرآن است و ما باید به آن پایبند باشیم. بی نظمی ترافیکی موجب اتلاف وقت مردم می شود و محیط زیست را نیز آلوده می کند.

توجه به امنیت روانی گردشگر

ناصر رضایی، عضو هیات علمی پژوهشکده گردشگری سازمان میراث فرهنگی نیز درباره نقش امنیت در رونق گرفتن صنعت گردشگری کشور به جام جم گفت: گردشگری پدیده ای حساس است و در این بین امنیت روانی نفش تعیین کننده ای دارد و چنانچه نتوانیم این امنیت را ایجاد کنیم، در جذب گردشگر موفق نخواهیم بود.

این مساله سبب شده اکنون بسیاری از گردشگران مهمان نوازی ایرانی ها را مثال زدنی بدانند، اما از شرایط رانندگی در کشورمان نگران بوده و دراین باره به یکدیگر هشدار دهند. برای حل این مساله به برنامه های فرهنگی نیاز است.

رضایی افزود: به شکل مستقیم و غیرمستقیم باید شهروندان را آموزش داد، یعنی علاوه بر آموزش و پرورش و وزارت علوم، رسانه ها نیز در این بین باید به گونه غیررسمی برای بهبود فرهنگ ترافیک در کشور قدم بردارند. علاوه بر این باید برای بالا بردن سطح آگاهی شهروندان درباره رفتار با گردشگران نیز برنامه های فرهنگی اجرا کرد، زیرا بسیاری از گردشگران خارجی دوست دارند با عامه مردم ارتباط برقرار کرده و با این هدف مسافرت می کنند.

وی با بیان این که کشور از امنیت فوق العاده ای برخوردار است، عنوان کرد: در این میان مشکلاتی مانند مسائل ترافیکی ذهنیت برخی گردشگران را خراب کرده، این در حالی است که کیفیت جاده های ما از برخی کشورها نیز مناسب تر است، اما تبلیغات منفی علیه ما سبب نگرانی گردشگران می شود، برای رفع این مشکل نیز دستگاه دیپلماسی وظیفه سنگینی دارد و باید واقعیت های ایران را به جهان معرفی کند.

آموزش ویژه برای پلیس

عضو هیات علمی پژوهشکده گردشگری سازمان میراث فرهنگی اظهار کرد: پلیس ما سال ها دغدغه گردشگری نداشته، اما اکنون باید در این زمینه برنامه ریزی کرده و در این حوزه شاخه ای ایجاد کند تا تعدادی از ماموران پلیس آموزش های لازم را دیده و به زبان گردشگران آشنا شوند، زیرا تمامی گردشگران الزاما زبان انگلیسی بلد نیستند.

آرش نورآقایی، رئیس هیات مدیره کانون انجمن های صنفی کارگری راهنمایان گردشگری کشور نیز در این باره به جام جم گفت: پلیس خاص گردشگر باید بداند هدف از تلاش برای افزایش ورود گردشگر به کشور چیست به همین دلیل در کنار یادگیری زبان انگلیسی باید طرز صحیح رفتار با گردشگران را همانند راهنمایان گردشگری فرابگیرد.

پیشگیری فراموش نشود

در این میان نباید فراموش کرد که مسئولان گردشگری کشور باید شرایطی را فراهم کنند تا از بروز حادثه برای گردشگران جلوگیری کنند، در واقع این اقدامات نقش پیشگیرانه باید داشته باشد، برای نمونه باید بستر به گونه ای باشد تا گردشگران ناچار به حمل پول نقد با خود نباشند.

نورآقایی تصریح کرد: برای پیشگیری از حوادثی مانند سرقت، گردشگران باید بتوانند از کارت های اعتباری استفاده کنند، زیرا اکنون آنها ناچارند پول نقد با خود داشته باشند، به همین دلیل احتمال سرقت از آنها بالا می رود.

در کنار این مسائل باید برای آموزش افرادی که بیشتر با گردشگران در تماس هستند نیز برنامه ریزی کرد تا به این شکل امنیت روانی گردشگران تامین شود، زیرا برخی افراد به اشتباه تصور می کنند گردشگران خارجی باید بهای بیشتری برای خدماتی که به آنها ارائه می شود، بپردازند.

وی خاطرنشان کرد: برخی فکر می کنند چون گردشگران دلار دارند، باید پول بیشتری پرداخت کنند، این نگاه در اقشار مختلف مانند رانندگان و فروشندگان وجود دارد که باید اصلاح شود. این در حالی است که باید تاکید کرد گردشگران زمانی آرامش روانی پیدا می کنند که بتوانند مانند شهروندان در خیابان های شهر تردد کنند.

نورآقایی تاکید کرد: این نگاه غلط در برخی مسئولان نیز وجود دارد، زیرا اکنون در موزه ها یا برخی اماکن دیدنی نرخ های خاصی برای گردشگران خارجی در نظر گرفته اند که این موضوع با مهمان نواز بودن کشورمان مغایرت دارد. باید گفت چنین رفتارهایی فقط در برخی کشورهای جهان سوم مانند هندوستان رایج است، بنابراین برای افزایش گردشگران خارجی در کشور باید این مشکلات را نیز برطرف کرد تا گردشگران از امنیت روانی بیشتری برخوردار شوند.

زوال دماوند

قصد دارند آن را ثبت جهانی کنند، اما از حال و روزش غافلند و نمی‌دانند ساخت جاده، معدنکاوی و چرای بی‌رویه دام و تردد زیاد گردشگران سال‌هاست خوابش را آشفته کرده است؛ از دماوند حرف می‌زنیم.قله ای که عمرش به بلندای تاریخ کشورمان می رسد، اما تمام تلاش ها برای حفظ آن به برگزاری سمینار، چاپ پوستر و شعار محدود شده و در مقام عمل تاکنون اتفاقی نیفتاده که در شان دماوند و نام آن باشد. امروز که در تقویم روز ملی دماوند نامیده شده، بهانه ای است تا شرایط این نماد کهنسال 5671 متری را که با فرهنگ و تاریخ کشورمان عجین شده است، مرور کنیم.

نام دماوند با ایران گره خورده و در تاریخ، اساطیر و ادبیات کشور می توان مطالب زیادی از آن یافت؛ در حالی که دماوند از لحاظ زیست محیطی نیز نقش مهمی در کشور دارد؛ زیرا یکی از منابع آب شیرین کشور است و رودخانه هراز از آن تغذیه می کند. علاوه براین، دماوند را باید زیستگاه منحصربه فردی دانست که پذیرای گونه های جانوری و گیاهی زیادی است. برخلاف این ویژگی ها مسائل زیادی حیات دماوند را تهدید می کند که می توان آنها را به شش عامل تقسیم کرد. عباس میرزا کریمی، کارشناس محیط زیست در این باره به جام جم می گوید: جاده سازی بی ضابطه، چرای غیرمجاز دام، فعالیت معادن، ساخت و ساز، گردشگران و مدیریت دوگانه شش عاملی است که دماوند را تهدید می کند. او درباره مدیریت دوگانه توضیح می دهد: قله دماوند در پارک ملی لار قرار دارد؛ اما اثر طبیعی مازندران است و حفاظت آن به عهده این استان قرار گرفته، بنابراین اگر پاسگاهی که در حوزه تهران و نزدیکی این اثر قرار دارد متوجه فعالیت غیرمجاز معادن شود باید موضوع را به استان مازندران اطلاع دهد تا آنها وارد عمل شوند و این کار سبب زمانبر شدن رسیدگی به تخلف می شود. درباره فعالیت معدنکاوان نیز به گفته میرزا کریمی وزارت صنعت، معدن و تجارت محیط زیست را درمقابل عمل انجام شده قرار می دهد؛ چون ابتدا بهره برداری را شروع می کنند و سپس از محیط زیست مجوز می گیرند. تا مدتی قبل، معدنکاوان با محدودیت زیادی در این منطقه روبه رو نبودند، اما از مرداد سال گذشته، فعالیت معدنکاوان در ارتفاع بیش از 2200 متر متوقف شد. با این حال معادن پوکه سال هاست در منطقه فعالیت می کنند. باید تاکید کرد نمی توان دماوند را زیباترین اثر طبیعی نامید و در دامنه های آن اجازه احداث معدن و جاده داد. علاوه بر فعالیت معدنکاوان باید به عشایر و دامداران نیز توجه کرد، زیرا آنها بدون ضابطه برای خود جاده های دسترسی ایجاد کرده اند و سبب حضور بیشتر گردشگران و تخریب در منطقه می شوند.

این در حالی است که دماوند اثر طبیعی ملی است و برخی مسئولان از تلاش برای ثبت جهانی شدن آن سخن می گویند، اما هیچ نهادی اقدامات حفاظتی لازم را که در سطح این اثر ملی باشد، دنبال نمی کند؛ بنابراین اگر بگوییم تمام تلاش مسئولان به برگزاری سمینار و چاپ پوستر و عکس از این قله محدود شده است، بیراه نگفته ایم. زیرا بجز گروهی از کوهنوردان و اعضای سازمان های مردم نهاد ـ که برای حفظ دماوند تلاش کرده و نکاتی را رعایت می کنند ـ کمتر نهاد دولتی می تواند ادعا کند در سطح یک اثر طبیعی ملی به دماوند توجه کرده است. عبدالله اشتری، مدیرعامل انجمن حفظ محیط کوهستان نیز در گفت وگو با جام جم عنوان می کند: سازمان جنگل ها و محیط زیست برای حفظ دماوند اقدام موثری انجام نداده اند. به همین دلیل اکنون در ضلع جنوبی دماوند جاده ای ایجاد شد که عرض آن به ده متر نیز می رسد و رفت و آمد گردشگران سبب شده پوشش گیاهی در این مسیر به شکل کامل از میان برود.

تعداد زیاد گردشگران را باید یکی دیگر از عوامل تهدیدکننده دماوند دانست، در حالی که تاکنون برآورد دقیقی از تعداد بازدیدکنندگان این منطقه نشده و مشخص نیست گردشگران در این منطقه چند روز می مانند یا چه مقدار زباله به جای می گذارند.

کوهستان قانون ندارد

برخلاف کشورهای موفق که برای کوهستان های خود قوانین و مقررات مناسبی وضع کرده اند در کشورمان قانونی برای دفاع از کوهستان وجود ندارد.

برای نمونه می توان به فوجی یامای ژاپن اشاره کرد که به دلیل شکل مخروطی و سابقه آتشفشان شبیه قله دماوند است. ژاپنی ها برای فوجی یاما احترام خاصی قائل هستند و به کوهنوردان و گردشگران اجازه نمی دهند از هر مسیری به بازدید این کوه بروند.

مدیرعامل انجمن حفظ محیط کوهستان عنوان می کند: برای نمونه در بیشتر کوهستان های مطرح برای کوهنوردان مقرراتی مشخص شده است؛ مثلا قبل از صعود باید هماهنگی به عمل بیاید یا از کوهنوردان ودیعه ای گرفته می شود تا مطمئن شوند به منطقه آسیب نمی زنند و پسماندهای خود را به پایین کوه منتقل می کنند. وی با تاکید بر این که اقدام خاصی برای مدیریت کوه در کشورمان انجام نمی شود ادامه می دهد: کوهنوردان و علاقه مندان به طبیعت فعالیت می کنند، اما وقتی تلاش آنها به مرحله ای می رسد که به حمایت دولت نیاز دارد، مسئولان وارد عمل نمی شوند؛ زیرا کوهنورد یا فعال محیط زیست نمی تواند برای گردشگری منطقه ای مانند دماوند محدودیت ایجاد کند.

این در حالی است که نسبت به گذشته آمار بازدیدکنندگان از دماوند خیلی بیشتر شده؛ البته فقط دماوند نیست که دستخوش این تغییرات و تهدیدهاست. دو منطقه دیگر برجسته کوهنوردی کشور یعنی سبلان و علم کوه نیز شرایطی مشابه دماوند دارد. برای مثال گردشگران در سبلان و دماوند صف می کشند تا خودروهای لندرور و نیسان آنها وسایلشان را به ارتفاعات سه تا چهار هزار متری منتقل کنند چنین فعالیتی را باید نشانه زوال کوهستان دانست، اما رفع چنین مشکلاتی از عهده سازمان های مردم نهاد خارج است و به مداخله مسئولان نیاز دارد.

اشتری ابراز می کند: برای رفع مشکلات کوهستان نامه ای برای محیط زیست تنظیم کرده و از آنها خواسته ایم کوهستان را جزو زیست بوم های شکننده طبقه بندی کنند، اما محیط زیست این مساله را قبول نمی کند؛ در حالی که این سازمان برای غارها کمیته تشکیل داده، اما کوهستان را فراموش کرده است. جالب این که کوهستان را می توان مادر غارها دانست. اما سازمان محیط زیست ادعا می کند با همکاری تشکل های زیست محیطی و دیگر ارگان ها، کارهایی برای حفظ دماوند انجام داده است. وحید رضاییان، معاون اداره محیط زیست شهرستان آمل در گفت وگو با جام جم می افزاید: تعطیل شدن معادن در ارتفاع بیش از 2200 متر به بالا و ایجاد محدودیت برای چرای دام و این که از ارتفاع 4500 متر به بالا دماوند جزو مناطق چهارگانه محیط زیست قرار گرفته، برخی اقدامات سازمان حفاظت محیط زیست برای حفظ دماوند است. وی درباره جمع آوری زباله های گردشگران نیز خاطرنشان می کند: زباله ها در ارتفاع 4500 متری دماوند دپو و از سوی فدراسیون کوهنوردی به پایین کوه منتقل شده و بعد توسط شهرداری به محل مناسبی حمل می شود. نکته دیگری که باید به آن اشاره کرد دشت شقایق است که در دامنه دماوند قرار دارد و هر سال در فصل بهار از سوی برخی بازدیدکنندگان تخریب می شود. رضاییان دراین باره توضیح می دهد: محیط زیست با همکاری تشکل های زیست محیطی توانسته تخریب پوشش گیاهی را در دشت شقایق کاهش دهد.

معاون اداره محیط زیست شهرستان آمل درباره ایجاد محدودیت برای تردد خودروها در ضلع جنوبی دماوند نیز ابراز می کند: بحث مدیریت صعود کوهنوردان نیز مطرح شده و براساس آن از تردد خودروی شخصی جلوگیری شده و کوهنوردان و تجهیزات آنها به وسیله تعدادی خودروی نیسان تا پناهگاه اول حمل شده و آنجا نیز به وسیله تعدادی قاطر تجهیزات آنها به ارتفاع 4500 متری منتقل می شود. به گفته رضاییان، برگزاری جشنواره روز ملی دماوند به دلیل مصادف شدن با ماه رمضان امسال در مرداد برگزار می شود.

راهی برای نجات

به نظر می رسد یکی از راه های نجات دماوند این است که کوه به طور کامل جزو مناطق چهارگانه محیط زیست قرار گیرد، چون اکنون از ارتفاع 4500 متری به بالای این کوه، جزو این مناطق تعریف شده است؛ در حالی که فقط کوهنوردان حرفه ای که نکات زیست محیطی را رعایت می کنند به این مناطق دسترسی دارند، اما بیشتر تخریب ها در ارتفاعات پایین تر و مناطقی رخ می دهد که بیشتر افراد به آسانی به آنها دسترسی پیدا می کنند، بنابراین چنانچه مسئولان به حفظ این نماد کهنسال کشورمان علاقه دارند باید دست کم تا ارتفاع 2000 متری کوه دماوند را جزو مناطق چهارگانه محیط زیست در نظر بگیرند.

محیط زیست؛ مساله مردم و دولت

برخلاف گذشته که مساله تخریب محیط زیست آن قدر جدی نبود، این روزها پیشرفت فناوری و استفاده انسان از ابزارها و ماشین های مختلف، مسائل زیست محیطی فراوانی به وجود آورده است. استفاده نادرست انسان از این امکانات حیات دماوند را نیز تهدید می کند؛ تهدید هایی که باید آنها را ناشی از رفتار اشتباه مردم و مسئولان دانست. برای نمونه اکنون کمتر نظارتی روی فعالیت گردشگرانی که به دماوند می روند، انجام می شود و چون آنها به نکات زیست محیطی توجهی ندارند با تخریب پوشش گیاهی و به جای گذاشتن زباله، آسیب زیادی به زیست بوم این منطقه می رسانند؛ مثلا اکنون در ضلع جنوبی دماوند، جاده ای برای صعود به این قله کشیده شده که به دلیل بی توجهی عرض آن در برخی قسمت ها به ده متر نیز می رسد. سراسر این جاده زیر پای گردشگران آن قدر کوبیده شده که عاری از هر گونه پوشش گیاهی است، در حالی که در نبود نظارت بازدیدکنندگان مسیرهای دیگری را نیز برای صعود انتخاب کرده و از هر جا که بخواهند تردد می کنند. مساله عمده دیگری که در این میان نقش دارد، نبود همکاری میان سازمان ها و ارگان های مختلف برای حفظ محیط زیست است. برای نمونه سازمان جنگل ها، محیط زیست، وزارت صنعت، معدن و تجارت و راه و شهرسازی آن طور که لازم است برای حفظ این اثر طبیعی ملی با یکدیگر همکاری نمی کنند.

 

مهدی آیینی

بالا