آخرین خبرها
خانه / یادداشت (برگ 22)

بایگانی دسته بندی ها : یادداشت

اشتراک به خبردهی
  • هوای تهران به باد رفته

    هوای تهران به باد رفته

    آسمان کلانشهر‌های کشور این روز‌ها خاکستری است و آلودگی‌هوا برای شهروندان شمشیرش را از رو بسته است. د...

  • همه ما خسته‌ایم آقای شهردار

    همه ما خسته‌ایم آقای شهردار

    چرا حفظ محیط‌زیست مهم است؟ پاسخ به این پرسش برای بسیاری از خوانندگان بدیهی به‌نظر می‌رسد اما لازم اس...

  • برخوردهای میلی با جنگل‌های ملی

    برخوردهای میلی با جنگل‌های ملی

    آفات و بیماری در جنگل لانه کرده، توسعه ناپایدار تکه تکه جنگل را می‌بلعد، قاچاقچیان چوب اره برقی‌هایش...

  • دفاع از محیط‌زیست با تفنگ پلاستیکی!

    دفاع از محیط‌زیست با تفنگ پلاستیکی!

    «سلاح محیط‌بانان پلاستیکی است و آنها نمی‌توانند در برابر شکارچیان متخلف از آن استفاده کنند.» روایت‌ه...

  • مدیریت حیرت‌آور

    مدیریت حیرت‌آور

    جهان از نحوه کنترل کرونا در ایران در حیرت است. برای کمک به مهار کرونا در هند آماده‌ایم. برای مهار آت...

  • مهارآتش با سرشاخه‌های بلوط

    مهارآتش با سرشاخه‌های بلوط

    آتش‌سوزی‌ها در زاگرس هرسال بیشتر می‌شود؛ زیرا پارامترهایی که بر این روند تاثیر می‌گذارد هر سال افزای...

  • فاجعه بزرگ شروع شده است

    فاجعه بزرگ شروع شده است

    هورالعظیم جان ندارد. از این تالاب بین‌المللی شبحی بیشتر باقی نمانده است. لاشه هزاران ماهی و گاومیش‌ه...

  • مدیریت نیستی محیط‌زیست

    مدیریت نیستی محیط‌زیست

    هفته محیط‌زیست از امروز در کشورمان شروع می‌شود و به همین مناسبت قرار است رئیس سازمان حفاظت‌محیط‌زیست...

  • مدیریت خشکیده

    مدیریت خشکیده

    خشکسالی، شکارچی حیات وحش شده‌است، فلامینگوها در بختگان زمینگیر شده‌اند و دوستداران محیط‌زیست برای نج...

  • فرق است بین خر و گورخر

    فرق است بین خر و گورخر

    گورخر آفریقایی درون جوی آبی افتاده است و به دلیل استرس زیاد قادر به حرکت نیست، کمی آن طرف‌تر مردی تق...

آب پاک وام ازدواج روی دست جوانان

هر روز به جمعیت دو میلیون جوانی که در انتظار دریافت وام ازدواج هستند، افزوده می‌شود، اما بانک‌ها به بهانه نبود منابع قرض‌الحسنه از پرداخت وام به آنها شانه خالی می‌کنند، این در حالی است که به گفته یکی از اعضای کمیسیون اقتصادی مجلس بیش از 11 هزار میلیارد تومان از تسهیلات بانک‌ها در اختیار حدود 23 نفر است که با این تسهیلات حتی کار اقتصادی نیز انجام نداده‌اند.

نکته اینجاست که مسئولان به جای محدود کردن پرداخت تسهیلات بانکی به چنین افرادی در برابر پرداخت وام ازدواج به جوانان از خود مقاومت نشان داده و بهانه می‌آورند.

افزون بر این در شرایطی که به نظر می‌رسد مسئولان قصد ندارند چنین تسهیلاتی به جوانان پرداخت کنند، آنها از بیان صریح این واقعیت نیز طفره رفته و مدام وعده فردایی را می‌دهند که تاکنون نرسیده است، برای نمونه مدتی قبل وزیر اقتصاد در صحن علنی مجلس قول داد تا پایان شهریور مشکل پرداخت تسهیلات قرض‌الحسنه را حل و فصل کند، علاوه بر او چهارشنبه گذشته نیز مسئولان بانک مرکزی با تاکید بر مخاطرات برداشت از منابع صندوق توسعه ملی برای پرداخت وام ازدواج اعلام کردند از طریق هماهنگی‌های صورت گرفته با معاونت برنامه‌ریزی رییس جمهور و وزارت اقتصاد قرار است بعد از عید فطر پرداخت تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج تسریع شود، اما در حالی که جوانان به این وعده‌ها دل​خوش کرده بودند، دیروز خبر رسید که وزیر ورزش و جوانان از به تعویق افتادن پرداخت وام ازدواج تا زمانی نامعلوم سخن به میان آورده، محمود گودرزی به ایسنا گفته وضع اقتصادی دولت مناسب نیست، در نتیجه پرداخت وام ازدواج تا بهبود وضع اقتصادی احتمالا به تعویق خواهد افتاد.

نکته اینجاست در شرایطی که جوانان با مشکلات زیادی برای یافتن شغل و تهیه مسکن روبه‌رو هستند، دست‌کم مسئولان می‌توانند به قول معروف به آنها وعده سرخرمن ندهند و چنانچه پرداخت وام ازدواج جزو اولویت‌های آنها نیست این ماجرا را با صراحت اعلام کنند.

این در حالی است که چنانچه تصور کنیم پرداخت وام ازدواج جزو اولویت دولت نیست، به نظر می‌رسد آنها باید ایجاد شغل و تلاش برای بهبود امنیت شغلی جوانان را جزو اولویت‌های خود قرار داده باشند، ولی در این حوزه‌ها نیز تاکنون شرایط جوانان بهبود پیدا نکرده است.

در چنین شرایطی باید از رئیس‌جمهور خواست افرادی را در حوزه جوانان به‌کار بگیرد که به‌جای جلسات بی‌نتیجه‌ای که پشت درهای بسته برگزار می‌کنند، دست‌کم دغدغه جوانان را داشته و بتوانند مشکلات این قشر ازجامعه را با او درمیان بگذارند.

مهدی آیینی – گروه جامعه

سالخورده و خردسال‌ترین زائر حج امسال و یک نکته

 64 هزار نفر قرار است امسال توفیق سفر حج نصیبشان شود، اگر همه چیز بخوبی پیش برود، اعزام این افراد از چهاردهم شهریور شروع شده و تا ششم آبان ادامه می‌یابد.

جالب است بدانید که بزرگ ترین و کوچک ترین زائر حج تمتع امسال 102 سال با یکدیگر اختلاف سن دارند. در حج 93 قربان خانم برنجی با 111 سال سن سالمندترین زائر لقب گرفت و قرار است تا چند ماه دیگر از شهرستان گنبد عازم خانه خدا شود.

دربـاره کوچک ترین زائر حج تمتع امسال نیز که 9 ساله است باید گفت این حاج آقای کوچک امیر یزدانی نام دارد و اهل شهرستان میمه اصفهان است.

نکته اینجاست که هر سال در کشورمان حدود 900 هزار زائر عمره و حج تمتع روانه سرزمین وحی می شوند با توجه به این آمار و با یک حساب سرانگشتی می توان گفت چنانچه هرکدام از این زائران مبلغ اندکی یعنی 300 دلار را صرف خرید سوغاتی کنند؛ سالانه حدود 810 میلیارد تومان از سوی حجاج صرف خرید سوغاتی خواهد شد.

این درحالی است که چنانچه زائران توجیه شوند که با چنین مبلغی می توان گره از کار بسیاری از نیازمندان کشور باز کرد، آنها حساب شده تر عمل خواهند کرد.

بنابراین باید به مسئولان سازمان حج و زیارت هشدار داد اکنون که کلاس های آموزشی زائران حج تمتع آغاز شده و مسئولان درحال برنامه ریزی برای عمره 94 – 93 هستند، باید توجه بیشتری به این مساله شود، چون هر سال برخی از زائران در شهرهای زیارتی مانند مکه و مدینه دچار غفلت شده و زمان زیادی را به بازارگردی اختصاص می دهند.

این در حالی است که باید تاکید کرد که بیشتر اجناسی که به عنوان سوغاتی در این شهرها به فروش می رسد ساخت کشور چین است و در کشورمان نیز به وفور پیدا می شود، بنابراین مسئولان سازمان حج و زیارت باید زائران را نسبت به عواقب خرید افراطی سوغاتی و بازارگردی آگاه کنند.

دست کم مسئولان می توانند امسال که قرار است پروازها از فرودگاه امام خمینی انجام شود قسمتی از سالن فرودگاه را به محلی برای تهیه سوغاتی اختصاص داده و به این شکل مانع خروج ارز از کشور و هدر رفتن وقت زائران شوند.

نامه نگاري به جاي قانونگذاري

دردهاي زيست محيطي کشور دوا نمي شود، چون تلاش ها براي حفظ محيط زيست اين روزها از مقام حرف و نامه نگاري فراتر نمي رود. در واقع وضع محيط زيست کشور آن قدر بحراني است که اين روزها بچه ها نيز از لزوم توجه به آن باخبرند تا آنجا که هر از گاهي به والدين خود درباره صرفه جويي در مصرف آب يا استفاده نکردن از کيسه هاي پلاستيکي هشدار مي دهند.
نکته اينجاست فقط حرف زدن دردي از مشکلات کشور دوا نمي کند، زيرا از چند سال پيش تاکنون کارشناسان بارها نسبت به وضع آشفته محيط زيست کشور نکاتي را بيان کرده اند، اما وضع محيط زيست بحراني تر از قبل شده، به همين دليل مي توان نتيجه گرفت چنين واکنش هاي سطحي همواره سبب بي تاثير شدن ماجرا شده و در نهايت کار به جايي مي رسد که شهروندان ديگر آن طور که بايد و شايد اهميت موضوع را درک نمي کنند.
متاسفانه اين روزها بيشتر آنهايي که سنگ محيط زيست کشور را به سينه مي زنند نهايت تلاش شان در حرف زدن يا نامه نگاري خلاصه مي شود، اين درحالي است که بايد تاکيد کرد بهبود شرايط فقط با تغييرات اساسي ايجاد مي شود. براي نمونه روز گذشته خبرگزاري ها خبري را منتشر کردند مبني بر اين که نمايندگان مجلس در نامه اي به رئيس جمهور وضع بحراني محيط زيست کشور را يادآور شده و از دولت خواستند براي جلوگيري از تخريب منابع طبيعي برنامه ريزي کند.
با توجه به اين تکاپوي نمايندگان براي حفظ محيط زيست بايد يادآور شد درخواست از رئيس جمهور يا هر مقام ديگري در کشور براي بهبود شرايط زيست محيطي کار پسنديده اي است، اما نکته اينجاست که هرفردي با توجه به توانايي، وظيفه و اختيارات خود براي حفظ محيط زيست کشور بايد تلاش کند؛ براي نمونه نامه نوشتن و درخواست از مسئولان کاري است که از عهده هر شهروند يا نهاد غيردولتي بر مي آيد، نکته اينجاست که نمايندگان مجلس يا قدرت قانونگذاري را فراموش کرده اند يا آن طور که بايد و شايد هنوز از شرايط بحراني محيط زيست کشور با خبر نيستند، زيرا اگر غير از اين بود دست کم به جاي فراکسيون محيط زيست، نمايندگان کميسيون محيط زيست را تشکيل مي دادند يا طرح هاي آنها براي بهبود وضع موجود يا تغيير و تقويت قوانين زيست محيطي کشور خبرساز مي شد نه نامه نگاري هاي آنها.
واقعيت اينجاست که اين روزها نمايندگان و برخي مسئولان به قول معروف توپ را در زمين يکديگر مي اندازند، براي نمونه نمايندگان مي گويند سازمان ها براي بهبود شرايط بايد لايحه به مجلس بياورند. مسئولان سازمان ها نيز به اين اميد نشسته اند که نمايندگان طرحي را تنظيم کنند، با توجه به اين شرايط بايد تاکيد کرد تا زماني که دفاع از محيط زيست از سوي مسئولان در حد سخنراني و نامه نگاري باقي بماند نمي توان آينده مناسبي براي محيط زيست کشور تصور کرد.

مهدي آييني/ گروه جامعه

رقص آتش در جنگل‌های کشور

امسال سال خوبی برای جنگل‌های کشور نخواهد بود؛ آفت و بیماری هنوز در دل جنگل ریشه می‌دواند و مهار نشده که کارشناسان نسبت به افزایش آمار آتش‌سوزی در جنگل‌های شمال هشدار می‌دهند، به این شکل که بیماری زغالی بلوط در غرب کشور تاکنون زمینه را برای قطع یکصد هزار اصله درخت فراهم کرده یا در شمال کشور نیز اوضاع تعریفی ندارد، برای نمونه بیش از۵۰ هزار هکتار از توده‌های شمشاد در جنگل‌های شمال آلوده به نوعی قارچ شده‌اند، به همین دلیل باید نسبت به خطر انقراض این گونه گیاهی نیز هشدار داد.

نکته اینجاست که امسال آتش سوزی در جنگل ها و مراتع کشور رشد چشمگیرتری داشته و جدی تر از هر سالی زمینه نابودی اندک باقی مانده جنگل های کشور را هموار کرده است. براساس آماری که مسئولان سازمان جنگل های کشور اعلام کرده اند، دست کم آمار آتش سوزی در سه ماه اول امسال نسبت به سال گذشته 50 برابر رشد داشته است.

این در حالی است که توان و قدرت سازمان جنگل ها برای مهار آتش سوزی ها تغییر نکرده، به همین دلیل باید گفت مهار آتش سوزی جنگل ها، دغدغه مسئولان و جزو اولویت های آنها نیست؛ زیرا با این که چند دهه از عمر سازمان جنگل های کشور می گذرد، تاکنون در این سازمان یگان تخصصی مقابله با آتش سوزی جنگل تشکیل نشده است؛ هرچند سازمان جنگل ها همیشه از کمبود نیرو و نداشتن امکانات گلایه کرده است، اما باید تاکید کرد مسئولان این سازمان نیز آن طور که باید و شاید برای رفع این کمبودها تلاش نکرده اند برای نمونه آنها می توانند با بردن لایحه ای به مجلس راه را برای حل مشکلات کنونی خود هموار کنند.

افزون بر این باید در این میان به نقش شهروندان نیز در آتش سوزی های جنگل های کشور اشاره کرد،زیرا مرور حوادث آتش سوزی جنگل ها بیانگر این است که اغلب آتش سوزی​ها از کنار جاده و محل تردد شهروندان شروع شده، به همین دلیل می توان گفت حدود 80 درصد عامل حریق در سطح کشور عامل انسانی است.

این آمار بخوبی بیانگر فقر فرهنگی شهروندان نسبت به استفاده از منابع طبیعی کشور است و ازاین حکایت دارد که تفریح شهروندان معمولا با خطر برای جنگل همراه است،زیرا اغلب آنها اصرار به روشن کردن آتش در جنگل و مراتع کشور دارند، این درحالی است که می توان بدون روشن کردن آتش نیز از طبیعت لذت برد.

بنابراین باید از مسئولان خواست برای کاهش آمار آتش سوزی در کشور در کنار تجهیز سازمان جنگل ها به «یگان تخصصی اطفای حریق جنگل» برای بالابردن فرهنگ حفظ منابع طبیعی شهروندان نیز برنامه ریزی کنند.

مهدی آیینی – گروه جامعه

فرهنگ، جا مانده از فناوري

فناوري با سرعت سرسام آوري پيشرفت مي کند، روزي نيست که برنامه هايي جديد براي استفاده بهتر از اين دنياي جذاب منتشر نشود.
در اين که اين شرايط سبب بهبود کيفيت زندگي انسان ها شده هيچ شکي نيست، اما نکته اينجاست که در کشورهايي که لقب جهان سوم را يدک مي کشند، استفاده از فناوري حکم شمشيري دولبه را پيدا کرده، براين اساس مي توان گفت بهره گيري از دنياي مجازي و امکانات آن در بين بيشتر خانواده هاي ايراني راه و رسم ديگري دارد. براي نمونه اگر سايت هايي را که برنامه هاي خاص گوشي هاي تلفن همراه يا تبلت ها را ارائه مي کنند، مرور کنيد، متوجه مي شويد در کنار صدها برنامه علمي يا کاربردي ديگر برنامه هايي مانند «وايبر»، «لاين»، «واتس آپ» و«تانگو» آمار بيشترين دانلود را داشته و دارند؛ نکته اينجاست که اين برنامه ها امکان گفت وگو و به اشتراک گذاشتن عکس، ويدئو و نوشته را به کاربرانشان مي دهند.
بايد تاکيد کرد که موضوع اين نوشته به هيچ وجه انتقاد از به کارگيري اين برنامه ها نيست، بلکه موضوع نحوه استفاده از آنهاست که کار را به جايي رسانده که برخلاف گذشته و هدف از توليد اين برنامه ها اعضاي خانواده هاي ايراني از يکديگر دورتر شده اند.
افزون براين فقر فرهنگي سبب شده استفاده از چنين برنامه هايي به قول معروف پرده حجب و حيا را براي خيلي ها کنار بزند، زيرا آنها براحتي حرف هايي را که تا پيش از اين قادر به بر زبان آوردنشان نبودند، به صورت نوشته يا عکس با ديگران به اشتراک بگذارند. براي نمونه اين روزها افرادي که از اپليکيشن هايي مانند وايبر استفاده مي کنند، براي خود گروه هايي تشکيل داده و سعي مي کنند با استفاده از دنياي مجازي بيشتر از احوال يکديگر باخبر باشند، اما نکته اينجاست که در بيشتر مواقع به دليل فرهنگ اشتباهي که اين روزها همه گير شده، اين فضا فقط به محلي براي رد و بدل کردن نوشته هاي بي محتوا و عکس هايي تبديل مي شود که هيچ منفعتي براي آنها ندارد؛ جز اين که در خوشبينانه ترين حالت وقت آنها را گرفته و اعضاي خانواده را از يکديگر دور کند.

دليل اين معضل نيز که مي توان از آن به عنوان آسيب اجتماعي جديد ياد کرد، چيزي نيست جز فقر فرهنگي که اين روزها در سايه رشد فناوري بيشتر از هر زماني به چشم مي آيد، نکته اينجاست که راه مقابله با اين آسيب به هيچ وجه پاک کردن صورت مساله و محدود کردن دسترسي به آنها نيست بلکه رفع اين مشکل نياز به برنامه ريزي دقيق مسئولان براي پيشرفت فرهنگي شهروندان دارد.

مهدي آييني/گروه جامعه

دام ها مراتع كشور را مي بلعند

در تعريف مرتع به زبان ساده مي توان گفت زمين هايي که پوشش گياهي طبيعي و خودرو دارد؛ با توجه به اين تعريف بيشتر از 52 درصد از سطح کشورمان يعني حدود 84 ميليون و 746هزار و 972 هکتار را مراتع تشکيل مي دهد. جالب است بدانيد که اين مناطق رويشگاه بيش از 7000 گونه گياهي است.
شرايط اقليمي کشورمان و بهره برداري بدون برنامه سبب شده آسيب زيادي به مراتع کشور وارد شود تا آنجا که اکنون فقط 8.5 درصد (حدود هفت ميليون و 175 هزار هکتار) از کل مراتع کشورمان را مي توان مراتع متراکم ناميد که با توجه به تعريف مرتع متراکم، تاج پوششي حدود 50 درصد دارند. افزون براين مراتع کم تراکم که تاج پوششي حدود 5 تا 25 درصد دارند، حدود دوسوم از مراتع کشور را به خود اختصاص داده اند.
اين درحالي است که بايد تاکيد کرد اهميت مراتع فقط تامين علوفه نيست، چون براساس تحقيقات بين المللي انجام شده ارزش هر هکتار مرتع سالانه حدود 232 دلار تخمين زده مي شود که 25 درصد از اين ارزش گذاري با توجه به تامين علوفه و 75 درصد آن نيز با توجه به فوايد زيست محيطي مانند جلوگيري از فرسايش خاک و حفظ ذخاير ژنتيکي گونه هاي جانوري و گياهي است.
افزون براين بايد تاکيد کرد مواد اوليه محصولات دارويي و صنعتي زيادي نيز از مراتع تامين مي شود، اما نکته اينجاست که برخلاف اهميت و نقش مرتع در شرايط زيست محيطي و اقتصادي در کشورمان توجه ويژه اي به آن نشده است و سالانه بخش وسيعي از اين اراضي به دليل سهل انگاري و نبود برنامه ريزي از بين مي رود. براي نمونه نبود مديريت صحيح در اراضي ملي سبب شده تا بهره برداراني مانند دامداران تهديدي براي مراتع محسوب شوند، زيرا دام مازاد بر ظرفيت و چراي زود هنگام سبب از بين رفتن مراتع کشور شده است.
درباره آمار دام در کشور نيز مي توان گفت بيش از 83 ميليون واحد دامي از مراتع کشور استفاده مي کنند، براساس تعريف واحد دامي در کشورمان يک راس گوسفند با وزني 50 کيلوگرم يک واحد دامي است يا يک راس گاو بومي، پنج واحد دامي يا يک نفر شتر، هفت واحد دامي در نظر گرفته مي شود.
مراتع کشور فقط توان تامين علوفه براي 37 ميليون واحد دامي را آن هم براي مدت هفت ماه دارد، اما براساس آمارهاي منتشر شده اکنون 2.2 برابر ظرفيت مجاز از مراتع کشور بهره برداري مي شود. نکته اينجاست که فعاليت دامداري زماني مناسب و اقتصادي است که هر خانوار حدود 560 هکتار مرتع با 230 واحد دامي در اختيار داشته باشد، جالب است بدانيد که در کشورمان هر خانوار حدود 92 هکتار مرتع با 90 واحد دامي دارد.
اين درحالي است که نبايد فراموش کرد امرار معاش حدود 916 هزار خانوار روستايي و عشايري نيز به مراتع وابسته است، افزون بر چراي دام اين افراد براي کسب درآمد مراتع را به زمين کشاورزي تبديل کرده يا براي تامين سوخت خود بوته کني مي کنند. اين درحالي است که به گفته مديرکل دفتر فني حفاظت و حمايت سازمان جنگل ها سالانه 200ميليون بوته از پوشش گياهي کشور حذف مي شود.
به همين دليل به نظر مي رسد مسئولان کشور بايد برنامه هاي جامعي را براي کاهش وابستگي اين خانوارها نسبت به مراتع در نظر بگيرند، براي نمونه مي توان علوفه ارزان قيمت در اختيار آنها گذاشت و سوخت فسيلي مورد نياز آنها را تامين کرد.

حمل و نقل عمومی نیازمند مدیریت میدانی

 باور کردنش سخت است، اما مردم این روزها با حداقل‌ها نیز خوشحال می‌شوند، برای نمونه بیشتر شهروندان با رسیدن قطار مترو یا اتوبوسی به ایستگاه که جای نشستن یا ایستادن دارد، خوشحال شده و به قول معروف گل از گلشان می‌شکفد. در این مواقع اگر به رفتار آنها دقت شود براحتی می‌توان تغییر رفتار مثبت را در آنها دید.

نکته اینجاست که مسئولان برای برطرف شدن این دست نیازهای حداقلی شهروندان نیز تاکنون آن طور که باید و شاید سنگ تمام نگذاشته اند، زیرا با توجه به امکانات موجود در شرکت اتوبوسرانی پایتخت می توان دست کم شرایط را به گونه ای مدیریت کرد که شهروندان برای سوار شدن به اتوبوس یا قطار مترو با مشکل رو به رو نباشند.

این در حالی است که بخش قابل توجهی از این مشکل به این علت است که این روزها بیشتر مدیران پشت میزنشین شده اند و از آنچه در حوزه مدیریتشان می گذرد تقریبا بی خبرند، زیرا در اغلب موارد کارمندانی به آنها گزارش کار می دهند که به نفعشان نیست مدیر مربوط از ضعف های سیستم باخبر شود. برای نمونه می توان سامانه اتوبوس های تندرو را مثال زد که به گفته مسئولان روزانه بیش از سه میلیون نفر از آن استفاده می کنند؛ البته نباید نادیده گرفت این سامانه تاحد قابل توجهی توانسته بار رفت و آمد شهری شهروندان را به دوش بکشد، اما بیشتر شهروندان از بی برنامه بودن رفت و آمد اتوبوس ها در مسیرهای شمال به جنوب و شرق به غرب گله دارند، زیرا در ساعات شلوغ روز فقط مسافرانی که در اولین ایستگاه سوار اتوبوس می شوند شانس نشستن یا ایستادن در فضای مناسب نصیب شان می شود.

هرچند مسئولان اتوبوسرانی تدابیری برای رفع این مشکل به کار گرفته اند، اما باید گفت این راهکارها مناسب و موفق نبوده است، زیرا مشکل شهروندان کماکان پابرجاست، این درحالی است که می توان این مشکل را با شناسایی ایستگاه های شلوغ، نظارت دقیق تر بر ایستگاه ها و کنترل دقیق تر رفت و آمد اتوبوس ها برطرف کرد. افزون بر این شهروندان نیز در این بین می توانند در بهبود شرایط سهیم باشند به این شکل که مشکلات خود را با سامانه تلفنی 1888 در میان گذاشته و از مسئولان بخواهند برای رفع مشکلات آنها تلاش کنند.

هواي پاك ساختني است

نفس کشيدن در هواي پاک حق طبيعي هر انساني است که اين روزها براي کلانشهرنشين هاي کشور به رويايي دست نيافتني بدل شده تا آنجا که سال گذشته تهران فقط سه روز هواي پاک داشت به همين دليل شهروندان از اين گلايه دارند که مسئولان آن طور که بايد و شايد براي رفع اين مشکل قدم برنمي دارند، چون شانه خالي کردن خودروسازان از زير بار استانداردها سبب شده خودروهاي بي کيفيت زيادي در شهرها تردد کرده و به آلودگي هوا دامن بزنند. از اين گذشته مي توان به کيفيت پايين سوخت نيز اشاره کرد که سهم عمده اي در آلودگي کلانشهر ها دارد.
در اين ميان منابع متحرک مانند خودروها و موتورسيکلت ها عامل حدود 70 درصد از آلودگي ها هستند و 30 درصد باقيمانده نيز سهم منابعي مانند کارخانه، پمپ بنزين، پايانه و فرودگاه هاست. نکته اينجاست که مسئولان با تسهيل شرايط خروج خودروي فرسوده نيز مي توانند تا مقدار زيادي از منابع آلودگي کلانشهرها کم کنند، زيرا خودرو هاي فرسوده تا 30 برابر خودروهاي سالم آلودگي توليد مي کنند.
نبايد فراموش کرد که اين روزها بخش عمده آلودگي هواي تهران به دليل وجود ريزگردهاست، به اين شکل ذرات با اندازه حدود 5/2 ميکرون از مهم ترين فاکتورهاي آلاينده هواي کلانشهرهاست که بخشي از آن به دليل ساخت و ساز و تخريب هايي است که در شهرهاي بزرگ انجام مي شود، بنابراين مسئولان شهرداري در کنار برنامه ريزي براي تقويت و گسترش حمل و نقل عمومي بايد برنامه هايي براي کاهش چنين منابع آلايندگي نيز داشته باشند.
اين در حالي است که مسئولان با سياستگذاري هاي مناسب مي توانند تا حد قابل توجهي اين مشکلات را برطرف کنند، بايد تاکيد کرد که مسئولان تاکنون نتوانسته اند سياست هاي موفقي را در اين باره به کار بگيرند، اما دراين ميان بايد به نقش شهروندان نيز براي کاهش آلودگي هوا اشاره کرد.
براي نمونه عمر کاتاليست هاي (قطعه اي که در اگزوز خودرو نصب مي شود تا ميزان آلايندگي خودرو را کاهش دهد) کار گذاشته شده در خودروها در خوشبينانه ترين حالت يکصد هزار کيلومتر است، بنابراين شهروندان بايد براي داشتن هوايي پاک نسبت به تعويض بموقع کاتاليست خودروهاي هاي خود احساس مسئوليت کنند. افزون بر اين بخشي از آلودگي هوا به دليل منابع خانگي مانند موتورخانه هاست که با به روز کردن تجهيزات مي توان آن را کاهش داد.
علاوه براين بايد به اهميت صرفه جويي در مصرف انژري در منازل مسکوني نيز تاکيد کرد، براي نمونه فقط با حدود 15 درصد صرفه جويي در مصرف سوخت گاز در خانه ها مي توان گاز مورد نياز تمام نيروگاه هاي کشور را فراهم کرد و به ميزان قابل توجهي از آلودگي هواي کلانشهرها کاست، زيرا کمبود گاز در فصل هاي سرد سال سبب مي شود نيروگاه ها سوخت مازوت بيشتري مصرف کنند.

منابع آب کشور تشنه مدیریت است

بحران آب در کشور جدی است و در این‌که شهروندان باید در نحوه مصرف آب تجدید نظر کنند، هیچ جای شکی نیست، زیرا در کشورمان 6.3 برابر بیشتر از ظرفیت منابع طبیعی بهره برداری می‌شود. جالب است بدانید که ایرانی‌ها فقط هر سال بیش از 10 میلیارد متر مکعب از آب‌های زیر زمینی برداشت می‌کنند.

این افراط سبب شده 290 سفره زیرزمینی کشور که چند برابر دریاچه ارومیه وسعت دارد، شرایط بحرانی تری از این دریاچه فراموش شده داشته باشد.

بهره برداری از منابع طبیعی درکشورمان آن قدر بی حساب و کتاب انجام شده که کارشناسان بر این باورند که چنانچه همه مردم صرفه جویی را از امروز شروع کنند بیشتر از 40 سال زمان نیاز است تا منابع طبیعی کشور شرایطی مانند 30 سال گذشته پیدا کند.

با این که ناآگاهی شهروندان نقش چشمگیری در بروز چنین شرایطی دارد، اما نباید از سیاست های اشتباه مسئولان نیز غافل شد؛ برای نمونه سند کنونی آب کشور نیاز به بازنگری دارد، زیرا در این سند هیچ توجهی به پتانسیل بارندگی های کشور نشده، نکته اینجاست که حجم بارش های کشورمان سالانه حدود 413 میلیارد مترمکعب است، اما برای استفاده از این مقدار آب در کشور هیچ برنامه ریزی صورت نگرفته، به همین دلیل 70 درصد آن تبخیر می شود، این درحالی است که باید تاکید کرد که حدود 125 میلیون هکتار حوضه آبخیز در کشور وجود دارد و با اجرای عملیات های آبخیزداری در این مناطق می توان سالانه حدود 50 میلیارد مترمکعب آب به دست آورد، اما نکته اینجاست که در کشورمان فقط 25 میلیون هکتار ازحوضه های آبخیز تحت پوشش عملیات آبخیزداری است.

بنابراین باید هشدار دارد همان قدر که شهروندان در صرفه جویی درمصرف آب وظیفه دارند، مسئولان نیز باید برای حفظ منابع طبیعی کشور و استفاده بهینه از آب تلاش کنند، آنها باید در کنار برنامه ریزی برای ظرفیت های جاری و زیرزمینی برنامه مناسبی نیز برای آبخیزداری و کاهش تبخیر آب داشته باشند.

افزون براین باید هنگام اجرای پروژه های صنعتی نیز مطالعات دقیق تری صورت گیرد چون اکنون بیشتر صنایع آب بر کشورمان در مناطقی فعال است که مشکل آب وجود دارد، افزون بر این بیش از یک سوم روستاهای کشور نیز از آب آشامیدنی برخوردار نیستند بنابراین می توان گفت برای رفع این مشکل ها چاره ای جز تغییر نگاه مسئولان وجود ندارد البته این توجه باید دربرنامه های شهری و شهرداری ها نیز دیده شود، چون منطقی نیست در حالی که پایتخت با بحران شدید آب دست و پنجه نرم می کند، فقط برای مثال در دریاچه مصنوعی چیتگر سالانه دو میلیون متر مکعب آب تبخیر شود.

مهدی آیینی – گروه جامعه

اعتیاد زنان دیده می‌شود، اما جدی گرفته نمی‌شود

آمار‌های نگران‌کننده‌ای درباره اعتیاد در کشورمان منتشرشده و می‌شود، هر چند این معضل از دیرباز در کشورمان وجود داشته، اما شرایط خاص جامعه سبب شده در چند سال اخیر روند این آسیب سرعت بیشتری به خود گرفته و گروهی از جامعه را درگیر کند که تا مدتی قبل برخی از کارشناسان و مسئولان به اشتباه تصور می‌کردند آنها نسبت به اعتیاد از حاشیه امنی برخوردارهستند؛ درباره آمار نگران‌کننده اعتیاد در بین بانوان حرف می‌زنیم، معضلی که این روزها عیان‌تر از گذشته جامعه را با چالش روبه‌رو کرده و دیگر به مصرف شیشه از سوی بانوان برای لاغری محدود نمی‌شود.

رئیس مرکز تحقیقات سوءمصرف و وابستگی به مواد دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی در این باره به مهر گفته آمار دختران مصرف کننده روانگردان ها در کشور 500 برابر شده است.

این در حالی است که با نگاهی دقیق تر به جامعه می توان تاکید کرد که سن مصرف مواد مخدر نیز در میان این گروه کاهش چشمگیری داشته، علاوه بر این آمارها می گوید مواد مخدر به طور مستقیم یا غیرمستقیم با علل به زندان افتادن حدود 60 درصد از زنان ارتباط دارد یا گروه قابل توجهی از زنان به دلیل داشتن همسر معتاد گرفتار اعتیاد می شوند، چون همسر آنها برای مناسب کردن شرایط مصرف موادمخدر ترجیح می دهد همسرش را با خود همراه کند.

نکته اینجاست که بانوان نقشی کلیدی در جامعه دارند و چنانچه مسئولان کماکان فقط به هشدار در حوزه آسیب های اجتماعی بسنده کنند، نباید امیدی به حل مشکل آنها داشت، زیرا این شرایط سبب شده در کشور بانک اطلاعاتی جامع و کاملی در این باره وجود نداشته باشد تا پژوهشگران و کارشناسان بتوانند با استفاده از آن برای حل این بحران نسخه ای بپیچند یا حداقل مسئولان رده بالا را از میزان خطر آگاه کنند.

این در حالی است که می توان تاکید کرد که این نگاه عواقب خطرناک دیگری نیز به همراه دارد، برای نمونه باید به نگاه متفاوت جامعه نسبت به زنان و مردان معتاد اشاره کرد؛ این مساله سبب شده زنان معتادی که تصمیم به درمان می گیرند با مشکلات زیادی روبه رو شوند، زیرا در بیشتر مواقع به زنان معتاد برچسب هایی سنجاق می شود که درمان اعتیاد را برایشان مشکل تر می کند.

این نوع طرز فکر به قدری در جامعه ریشه دوانده است که بسیاری از بانوان معتاد هنگام مراجعه به کلینیک های درمانی نیز با مشکل روبه رو می شوند، چون بخشی از اعضای ناآگاه کادر درمانی نیز چنین نگاه اشتباهی دارند.

این ماجرا سبب شده بسیاری از زنان معتاد برای ماندن در خانواده و جامعه رنج اعتیاد را به جان خریده و برای درمان بیماری خود قدم برندارند.

بنابراین باید هشدار داد برای درمان این معضل در کشور ابتدا باید نگاه مسئولان تغییر کند، زیرا تجربه نشان داده پاک کردن صورت مساله چاره کار نیست و تا زمانی که اغلب روش های درمانی مقابله با اعتیاد براساس نیازهای مردان معتاد طراحی و ارائه شود نباید نسبت به کاهش آمار زنان معتاد در کشور امیدوار بود.

مهدی آیینی – گروه جامعه

بالا