در این گزارش به این پرداختهایم که با چه گلهایی میتوان شربت درست کرد
مرداد است و هُرم گرما و هرکس دنبال راه حلی برای خنکی. یکی از این راه حلها مصرف نوشیدنیهای خنک است. خوشبختانه دوباره دارد مثل قدیمها استفاده از نوشیدنیهای سنتی در سبد مصرف خانوادهها و حتی کافه و رستورانها جای خود را پیدا میکند و خیلیها نوشیدن انواع شربتهای خانگی و گیاهی را به نوشیدنیهای صنعتی ترجیح میدهند. امروز میخواهیم برویم سراغ گلهایی که میتوان با آنها شربت ساخت.
در گذشته، گلهای خوراکی زیادی در آشپزی برای طعم و مزه دار کردن غذاها، برای رنگ دهی و تزیین و همچنین در طب سنتی به خاطر خواص درمانیشان به کار رفتهاند. تنوع این گلها زیاد است و شامل گیاهان دارویی، علفهای هرز بهاره، گیاهان زینتی، سبزیها و و شکوفه های درختان میوه میشود. گل محمدی، گل بنفشه، بیدمشک، بهارنارنج، نسترن، زعفران، گل گاوزبان و گل ختمی یا پنیرک از جمله گل هایی هستند که می توان در تهیه شربت از آنها استفاده کرد.
شربت گل محمدی
بهار که فصل گل محمدی است میتوان این شربت گل محمدی را تهیه کرد. برای این کار گلبرگهای تازه گل محمدی را جدا کنید و توی یک قابلمه بریزید. آب جوشیده را سریع روی آنها خالی کنید طوری که روی گلها را بپوشاند. سرعت عمل بالا به حفظ عطر گل کمک میکند. بعد در قابلمه را دم کنی بگذارید و بگذارید یک روز بماند تا عطر و بوی گل خارج نشود. فردا عصاره گلها وارد آب شده و میتوانید آنها را آبکش کنید. موقع آبکش کردن فقط آنها را از صافی رد کنید. اصلا با دست فشارشان ندهید چون باعث بد رنگی شربت میشود. عصاره به دست آمده را روی گاز بگذارید، شکر را داخل آن بریزید و صبر کنید تا قوام بیاید. بعضیها قبل از برداشتن شربت از روی حرارت چند قطره جوهر لیمو به آن اضافه میکنند و بعضی دیگر بعد از خاموش کردن گاز چند قطره آب لیموترش تازه در آن میچکانند. رنگ شربت در حالت طبیعی روشنتر از شربت آلبالو و تیره تر از توت فرنگی و تقریبا گل بهی است.
نکته: موقع مصرف هم میتوانید چند قطره آب لیمو ترش تازه درآن بریزید چون خیلی خوش طعمش میکند.
شربت گل بنفشه
درست کردن این شربت بسیار راحت است. مواد لازم برای آن گل بنفشه، شکر و آب است. نسبت شکر و گل هم دو به یک است که بستگی به ذائقه تان میتوانید آن را کم و زیاد کنید. گل بنفشه و شکر را با هم آسیاب کنید. پودر به دست آمده را در آب سرد بریزید و به هم بزنید تا رنگ پس بدهد. آب گرم رنگ گلها را خیلی زود از بین میبرد. شربت الان آماده است. برای یک دستی و شفافیتش میتوانید آن را با یک توری خیلی ریز هم صاف کنید.
چند نکته: رنگ این شربت آبی است که کم کم تحت تاثیر دمای محیط کم رنگ میشود. بنابر این بهتر است تازه تازه درست شود. اگر دوست داشتید چند قطره گلاب یا عرق بید مشک هم به آن اضافه کنید. هم چنین برای داشتن تنوع رنگ میتوانید چند قطره آبلیمو در شربت بچکانید تا رنگ آن ارغوانی شود.
روش بالا یک دستور مصرف ساده و خانگی است. در طب سنتی روشهای مختلفی برای تهیه این شربت وجود دارد.
شربت بید مشک
درختان بید مشک جزو اولین درختان بهاری هستند که شکوفه میکنند. طوری که در خانوادههای آذربایجانی به خصوص ارومیهای در روزهای اول بهار گرفتن عرق بید مشک مرسوم است که هم خواص دارویی دارد و هم یک نوشیدنی معطر برای تابستان است. عرق بیدمشک گزینه خوبی برای استفاده از خواص بیدمشک است اما بعضیها به خاطر رگ تلخ آن از لیست مصرف حذفش میکنند. شربت بیدمشک یکی از راههای کاهش تلخی آن است.
درست کردن شهد را همه بلدید. به میزان لازم شکر و آب را با هم مخلوط کنید و بگذارید روی حرارت ملایم تا شربت قوام بیاید. بعد آن را داخل شیشه بریزید و در یخچال نگهداری کنید. هر وقت خواستید شربت بید مشک درست کنید مقداری از عرق بید مشک را به شهد اضافه کرده و مصرف کنید. با این روش عطر بید مشک کاملا حفظ میشود. بعضیها ممکن است بعد از قوام آمدن شربت، عرق بید مشک را داخل آن بریزند با این کار شربت بعد از سرد شدن، غلیظ می شود اما بوی بیدمشک آن خیلی نخواهد بود.
نکته: میشود به این شربت، عسل، گلاب، نعنا، تخم شربتی، خاکشیر، بهار نارنج، زعفران و خیلی چیزهای دیگر اضافه کرد. همه اینها بستگی به ذائقه شما دارد اما ممکن است طعم خاص بید مشک را از دست بدهید.
شربت بهار نارنج
بهار نارنج شکوفه یا گل درخت نارنج است که در بهار سبز میشود و با آن شربت و مربا تهیه میکنند. یک رگه تلخ دارد که معمولا خوشایند نیست و قبل از مصرف باید گرفته شود. به دو روش میتوان این شربت را درست کرد:برای اینکار اول باید شکر، آب و عرق بهارنارنج را در ظرفی بریزید و روی حرارت قرار دهید تا بجوشد. حدودا ده دقیقه قبل از قوام آمدن شربت، آبلیموی تازه را به آن اضافه کنید و اجازه دهید تا ده دقیقه دیگر بجوشد. وقتی شربت قوام آمد، (کمی رقیقتر از شربت مربا شد) آن را از روی حرارت بردارید. بعد از خنک شدن آن را در یخچال بگذارید. البته تا قبل از آمدن فصل گرما میشود آن را درجای خنکی مثل زیر زمین هم نگه داری کرد. نسبت شکر و عرق بهارنارنج دو به یک است. برای این نسبت یک قاشق سوپ خوری آبلیمو هم کافی است..روش اول بسیار ساده تر از روش دوم است ولی به دلیل وجود رگ تلخ ممکن است عدهای آن را نپسندند.
با استفاده از شربت بهار نارنج
اگر هم میخواهید خنک شوید و هم در روزهای گرم تابستان یک خواب راحت داشته باشید یکی از بهترین شربتهای تابستانی را امتحان کنید. از آبی که از جوشاندن بهارنارنج برای تهیه مربای بهار نارنج به دست میآید استفاده کنید. برای درست کردن مربا هم اگر میخواهید از گل خشک شده استفاده کنید آن را ۲۴ ساعت با آب سرد خیس کنید. سه چهار بار آبش را عوض کنید تا تلخیاش گرفته شود. بعد دو سه بار آن را بجوشانید. بعد آن را بچشید اگر بازهم تلخ بود دوباره بجوشانید. باید قبل از شروع کار پرچمهای آن را بگیرید و فقط پرهای گل را استفاده کنید. یا گل را سه بار و هر بار به مدت نیم ساعت بجوشانید. بعد آن را یک شب در آب سرد بخوابانید. فردای این روز با حرارت زیاد به مدت یک ربع بجوشانید و بعد از خنک شدن آبکش کنید. عصاره را کنار بگذارید. روی بهار نارنج آبلیمو بریزید و بگذارید مربا با حرارت بالا قوام بیاید. تا اینجا مربای شما آماده شده، برای تهیه شربت، به آبی که از جوشاندن بهار نارنج بدست آمده شکر اضافه کرده و آن را قوام بیاورید. در آخر کمی آبلیمو اضافه کنید تا یک شربت معطر بدست بیاید. این روش کمی شیرین تر است. میتوانید به اندازه دلخواه عرق بیدمشک و تحمشربتی هم به این شربت اضافه کنید.
شربت نسترن
یک روش خیلی راحت برای این کار استفاده از عرق نسترن حاضری و مخلوط کردن آن با شهد از قبل آماده شده است. میتوان آن را با عرق بیدمشک هم ترکیب کرد. برای رنگ دادن به شربت از مقداری چای ترش استفاده کنید.
شربت زعفران
این شربت با طعم، رنگ و عطر فوق العادهاش معرف حضور همه ایرانیهاست. هم به تنهایی قابل مصرف است و به صورت ترکیب با سایر شربتها.
شربت گل گاو زبان
این شربت برای همه کاربرد دارد و مخصوص فصل بهار است. میشود آن را با شربتهای دیگر مخلوط کرد و میل نمود. یکی از راههای مصرف آن به شرح زیر است: ۵۰ گرم گل گاوزبان خشک (ساقه و برگ های گل هم در خاصیت مثل خود گل است) + ۲۵ گرم بادرنجبویه + چند عرق گیاهی(عرق گل گاو زبان یا عرق بیدمشک + گلاب از هر کدام ۸۰ گرم و اگر هیچ کدام را نداشتید می توانید گلاب را استفاده کنند.) گل گاوزبان و بادرنجبویه را یک شب در مایه عرقها بخیسانند بعد صاف کنید و با ۲۰۰ گرم قند یا خاکه قند یا شکر معمولی، روی حرارت خیلی ملایم به قوام شربت بیاورید.
این شربت را میتوانید هر بار با آب یا بهار نارنج مخلوط کنید و هر بار دو قاشق روزی ۵ بار از آن استفاده کنند همچنین مصرف این شربت در شب بسیار مفرح است.
شربت ختمی یا گل پنیرک
این روزها ساخت انواع شربتهای رنگی طبیعی با گل پنیرک مرسوم شده برای این کار آن را نیم ساعت در آب سرد بخیسانید تا رنگ پس دهد. بعد آن را از صافی رد کنید. عصاره پنیرک را داخل لیوانها بریزید و به آنها شربت بید مشک اضافه کنید. اگر عصاره را کم بریزید آبی کمرنگ میشود و اگر زیاد بریزید آبی کاربنی. اگر یک قاشق آبلیمو به شربت آبی پررنگ اضافه کنید صورتی تیره و اگردر آبی کم رنگ بریزید صورتی کمرنگ میشود. در یک حالت خاص هم اگر عصاره پنیرک را با کمی شربت زعفران مخلوط کنید سبز میشود. در آخر هم میتوانید به همه لیوانها یک قاشق تخم شربتی خیس خورده اضافه کنید.
زینب خزایی