محیطبانان تجهیزات ندارند، محیطبانان آموزش ندیدهاند، محیطبانان تعدادشان اندک است، محیطبانان حقوقشان ناچیز است؛ جملات تکراری زیادی در وصف محیطبانان ساخته میشود؛ جملاتی که زبان و متن سخنرانی خیلی از مسؤولان و مدیران با آنها غریبه نیست؛ جملاتی که واقعیت دارند، اما خیلی زود تکراری میشوند و بیخاصیت.
محیطبانان آسان شهید میشوند؛ این جملهای است که این روزها دارد برای محیطبانان کشور تکراری میشود، چراکه صبح دیروز با شهادت تاجمحمد باشقره، محیطبان پارک ملی گلستان آمار محیطبانان شهید به ۱۲۳ رسید، محیطبانانی که جانشان را برای حفظ محیط زیست و تنوع زیستی کشور فدا کردند، اما شرایط محیط زیست و همکارانشان تغییر جدی نکرد.
دیروز رئیس سازمان حفاظت محیط زیست نیز در واکنش به شهادت محیطبان گلستانی گفت که یکی از شکارچیانی که محیطبان پارک ملی گلستان را به شهادت رسانده سابقهدار بوده و گریخته و امیدوار است امروز خبر دستگیری این متخلف منتشر شود. او وعده داد که با تصویب لایحه حمایت از محیطبانان و تامین اعتبار، مشکل محیطبانان حل شود. دیروز مدیرکل حفاظت محیط زیست گلستان نیز حرف زد واز این گفت که محیطبان گلستانی در درگیری تن به تن جانش را از دست داده و در کنار او دو همیار محیطزیست نیز براثر ضربات چاقو مجروح شدهاند.
با توجه به گفتههای همین دو مسؤول نیز میتوان گفت پای مدیریت در محیط زیست و یگان حفاظت آن هنوز لنگ میزند، از سخنان رئیس سازمان حفاظت محیط زیست میتوان به این واقعیت تلخ پی برد که برخورد نامناسب با شکارچیان غیرمجاز سبب شده شکارچیان سابقهدار آنقدر احساس امنیت کنند که ترسی از شلیک مستقیم به محیطبانان نداشته باشند.
از سخنان مدیرکل محیط زیست گلستان نیز میتوان به این واقعیت رسید که محیطبانان هنوز آن طور که باید در اصول و فنون روبهرو شدن با خطر مهارت ندارند که کارشان به درگیری تن به تن ختم میشود. در واقع جلیقههای ضد گلوله و آموزشهای کنونی نتوانسته محیط بانان را دربرابر شکارچیان غیرمجاز یا دست کم حوادث مرگبار
توانمند کند.
این روزها بحث برسر تصویب لایحه حمایت از محیطبانان و جنگلبانان نیز داغ است، لایحهای که ماههاست در مجلس بایگانی شده و برخی میگویند اگر به قانون بدل شود مشکلات محیطبانان حل و فصل خواهد شد، اما مرور نحوه عملکرد بسیاری از محیطبانان و مدیرانشان در پروندههای حادثهساز نشان میدهد که کاهش این حوادث در گرو تغییر نحوه عملکرد آنهاست، برای نمونه اگر محیطبانان اولویت را بر پیشگیری بگذارند نه غافلگیری، کار به درگیری تن به تن و حوادث ناگوار نمیرسد. علاوهبر این اگر نمایندگان مجلس، نیروی انتظامی و قوه قضاییه نیز برای حمایت از محیطبانان و برخورد با شکارچیان غیرمجاز سنگ تمام بگذارند دیگر هیچ شکارچی غیرمجاز و سابقهداری به خود جرات نمیدهد لوله اسلحهاش را به سمت محیطبان نشانه بگیرد.
بنابراین محیطبانان به جملات تکراری و دلسوزانه احتیاج ندارند، چراکه حفظ جان آنها و محیط زیست کشور درگرو عمل و تغییر است نه شعار و وعده.
مهدی آیینی