آخرین خبرها
خانه / بایگانی/آرشیو برچسب ها : اتوبوس

بایگانی/آرشیو برچسب ها : اتوبوس

اشتراک به خبردهی

صندلی بازی در اتوبوسرانی

مهدی آیینی

تهران اتوبوس کم دارد، مترو کم دارد،‌ تاکسی کم دارد، حمل و نقل عمومی اش حمل و نقل تق و لق است، ‌اما مدیر‌خلاق کم ندارد! مدیرانی که به فکر واردات اتوبوس‌های دست دوم هستند در حالی که اتوبوس‌های برقی در پارکینگ‌ خاک می خورند؛ مدیرانی که برای آلودگی هوای سارایوو نسخه می پیچند در حالی که رفع آلودگی هوای تهران را به باد و باران سپرده‌اند؛ مدیرانی که برای کاهش ترافیک و آلودگی هوا محدوده می‌سازند، اما ترافیک و‌آلودگی هوا رها تر از همیشه برای شهروندان شاخ و شانه می کشند‌. مدیرانی که در روزهای آلوده دوچرخه سواری را تبلیغ می کنند، اما برای توسعه حمل و نقل عمومی قدم از قدم بر نمی دارند.

فروش صندلی آخرین خلاقیت برخی مدیران شهری است، خلاقیتی که آب پاکی را روی دست کسانی می‌ریزد که فکر می کنند مسؤولان  درک درستی از شرایط حمل و نقل عمومی ‌ دارند؛ براساس تصمیم آنها قرار است شهروندان بتوانند در زمان اوج شلوغی، صندلی اتوبوس‌ها را رزرو کنند و با خیال راحت درحالی که مثلا کتاب می خوانند یا روزنامه ورق می زنند‌ سفر درون شهری رویایی را تجربه کنند.

اتوبوس و مترو سواری در تهران آسان نیست، این واقعیت را آنهایی که حتی یکبار حمل و نقل عمومی را تجربه کرده‌اند، می‌دانند. این روزها برای ورود به یک اتوبوس ‌خلوت باید ساعت‌ها منتظر ماند یا از هفت‌خوان رستم گذشت و به ضرب و زور وارد اتوبوس‌های شلوغی شد که ‌دست و پای شهروندان از  درهای‌شان بیرون می ماند.

در‌ شرایطی که خیلی ها قادر به رساندن خود تا جلوی در اتوبوس‌ها نیستند، مدیران اتوبوسرانی می‌خواهند صندلی اتوبوس‌ها را ساعتی بفروشند، آنها نمی دانند‌ شخصی که اقدام به خرید ساعتی صندلی می‌کند به طور حتم شانس کمی برای سوار شدن به اتوبوس دارد چه برسد به اینکه بتواند خودش را به نزدیکی های یک صندلی هم برساند.

از شلوغی و غیرقابل برنامه ریزی بودن اتوبوس‌ها که بگذریم باید گفت مدیران شهری حتی نمی دانند چه اقشاری سوار اتوبوس می‌شوند، افرادی که آنقدر دغدغه دارند که رزرو صندلی برایشان بی‌معنی است.‌

فعالیت برخی مدیران به نوشتن طرح‌های اینچنینی خلاصه می شود، چون آنها وظیفه اصلی خود را فراموش کرده‌اند و به نظر می رسد برخلاف تمام کلانشهرهای دنیا که مدیرانشان تلاش می کنند سیستم حمل و نقل عمومی را برای شهروندان راحت‌تر و  جذاب تر کنند، برخی مدیران ما در حال پاک کردن صورت مساله هستند.

برنامه های مدیران شهری کشور این روزها برای تامین اتوبوس، تاکسی و واگن مترو راه به جایی نبرده و ‌برای برخی از آنها راحت ترین کار محدود کردن استفاده از چنین وسایلی  است.‌ ده سال پیش تهران ۷۰۰۰اتوبوس داشت،‌اما این روزها ۶۰۰۰ اتوبوس در پایتخت تردد می کنند که ۶۰درصد از آنها هم فرسوده هستند. یا ازهزار واگن متروی تهران ۳۰درصد نیاز به تعمیر دارد. در تاکسیرانی نیز آمارها نگران کننده است، چراکه از ۷۸هزارتاکسی تهران ۳۵هزار دستگاه فرسوده است.

بنابراین باید گفت اگر مدیران شهری قصد دارند برای بهبود شرایط حمل و نقل عمومی قدم بردارند، بهتر است به جای صندلی بازی این چهار ویژگی را به حمل و نقل عمومی کشور برگردانند؛ سریع، راحت، ارزان و سهل‌الوصول.

بفرمایید سیگار آقای شهردار

مهدی آیینی

برج آزادی را دود گرفته بود؛ مثل دیروز، مثل امروز، مثل فردا، اما آقای شهردار بی‌خیال آلودگی هوا دودستی فرمان دوچرخه‌اش را چسبیده بود و گاهی رکاب می‌زد. نگاه‌ها به او دوخته شده بود، برخی می‌گفتند شهردار تهران پس از عمل جراحی کمرش دوباره پا به رکاب شده و دوچرخه‌سواری را تبلیغ می‌کند.

پیروزحناچی سه‌شنبه پیش تنها نبود وقتی به سمت میدان آزادی می‌راند، چند نفر همراهش بودند؛ افرادی که مثل او کلاه ایمنی قرمز به سر گذاشته و روی زین دوچرخه مشکی رنگی با مارک ویوا نشسته بودند یا سوار بردوچرخه‌هایی زرد، کلیددار شهر را همراهی می‌کردند.

رنگ دوچرخه تنها تفاوت همراهان شهردار نبود، آنچه بیشتر به چشم می‌آمد ماسک‌هایی بود که برخی همراهان روی صورت خود گذاشته بودند؛ ماسک‌هایی که خطر آلودگی هوا را یادآوری می‌کرد.

به گواه آمار سایت کنترل کیفیت هوای تهران، سه‌شنبه گذشته آلودگی هوا در شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس قرار داشت و سایت به بازدیدکنندگانش هشدار می‌داد؛«باید فعالیت‌های طولانی یا سنگین خارج از منزل را کاهش دهند، فعالیت‌هایی که سبب می‌شود نفس کشیدن تا حدی سخت‌تر از حالت طبیعی صورت گیرد؛ مثل دویدن.»

سه‌شنبه پیش آقای شهردار بی‌توجه به هشدارهایی که سایت کنترل کیفیت هوای تهران می‌داد پا به رکاب شد، سایتی که با هزینه شهرداری اداره می‌شود تا با ارائه اطلاعات کیفیت هوا مانع آسیب دیدن بیشتر شهروندان شود. هدفی که به نظر می‌رسد آقای شهردار ۱۸۰درجه مخالفش رکاب می‌زند!

آقای شهردار مشاوران خوبی دارد، مشاورانی که تشویق‌اش می‌کنند با پویش سه‌شنبه‌های بدون خودرو همراه شود، اما آنها یادشان رفته به آقای شهردار بگویند براساس مطالعاتی که محققان در دانشگاه‌های واشنگتن، کلمبیا و بوفالو انجام داده‌اند؛ هوای آلوده می‌تواند به اندازه دود کردن یک پاکت سیگار به ریه شهروندان آسیب بزند و اگر شهروندان فعالیت بدنی شان را بیشتر کنند بالتبع سیگار بیشتری نیز دود خواهند کرد.

کم نیستند افرادی که وقتی پیروز حناچی اولین بار با دوچرخه در معابر شهر حاضر شد، حرکت او را نمایشی خواندند و گفتند آقای شهردار بجای صرف وقت برای چنین نمایشی بهتر است گرهی از مشکلات کلانشهر تهران باز کند، مشکلاتی که کلانشهر تهران را به شهری نامهربان برای شهروندانش بدل کرده، برای مثال نبود پیاده‌رو و پل عابر مناسب جان شهروندان را به بازی گرفته تا آنجا که در نوروز ۹۷‌ عابران پیاده ۴۰ درصد آمار فوت ناشی از حوادث رانندگی را به خود اختصاص دادند.

بنابراین چنانچه شهردار تهران قصد دارد برای زیست‌پذیر کردن شهر تهران قدمی بردارد، بهتر است برای توسعه حمل‌ونقل عمومی شهر چانه‌زنی کند. به عبارت دیگر اگر کلیددار تهران می‌خواهد نمایش تاثیرگذارتری را روی پرده ببرد بهتر است در روزهای آلوده پایتخت برای دقایقی با دوچرخه‌اش مقابل ساختمان پاستور بایستد و یادآور شود آلودگی هوای تهران جدی است و دولت نه‌تنها به تعهداتش درخصوص توسعه مترو عمل نکرده بلکه حدود شش سال است که حتی یک اتوبوس هم به ناوگان حمل و نقل عمومی تهران اضافه نکرده است.

تابوت های زرد!

گزارشی از بی‌توجهی به قانون تجدید ۳ ماهه معاینه فنی خودروهای سنگین؛ اتفاقی که مدام حادثه می‌‌آفریند

 از چهارمین روز دی‌ماه که اتوبوس زردرنگ دانشجویان دانشگاه علوم و تحقیقات واژگون شد تا همین امروز، خیلی‌ها از حادثه‌ای نوشته اند که می‌توانست اتفاق نیفتد، از اتوبوسی که می‌توانست ترمز نبرد، دانشگاهی که می‌توانست در ارتفاع زیاد ساخته نشود و دانشجویانی که می‌توانستند زنده باشند. این وسط حکایت اتوبوس فرسوده دانشگاه، اما حکایتی است که دل خیلی‌ها را می‌لرزاند وقتی چشم‌شان در گوشه و کنار شهر، به اتوبوس‌ها و وسیله‌های نقلیه سنگین دیگری می‌افتد که از نظر سن و سال با همان اتوبوس کذایی برابری دارند و هر روز هن و هن‌کنان خودشان را در شیب ملایم خیابان‌ها بالا می‌کشند و به هر ضرب و زور تا مقصد می‌رسانند؛ وسایل نقلیه‌ای که می‌توانند کانون یک حادثه تلخ دیگر باشند. آن هم وقتی که نواب حسینی‌منش، مدیرعامل ستاد مرکزی معاینه فنی شهر تهران به ما می‌گوید: نتیجه بازدید سرزده این ستاد از بیش از ۳۰۸۰ دستگاه اتوبوس و کامیون در سه ماه گذشته در شهر تهران، نشان می‌دهد ۱۳ درصد این وسیله‌ها اصلا گواهی معاینه فنی نداشتند و ۲۴ درصدشان در آزمون معاینه فنی رد شده بودند.
این ۱۳ درصد کذایی و آن ۲۴ درصد دلهره‌آور، می‌تواند ته دل خیلی‌ها را خالی کند، اینها وسیله‌های نقلیه‌ای هستند که هر روز از صبح علی‌الطلوع استارت می‌خورند و شب با تاریکی هوا فقط برای چندساعت کسب و کارشان را تعطیل می‌کنند و این وسط در خیابان‌های همین شهر جولان می‌دهند؛ وسایل نقلیه‌ای که جدای از بحث فرسودگی و احتمال حادثه، یکی از مقصران اصلی آلودگی هوا هستند، دلیلی که باعث شده ستاد معاینه فنی شهر تهران از سه ماه گذشته روی آنها تمرکز بیشتری داشته باشد.
حسینی‌منش در توضیح بیشتر می‌گوید: بیشترین عامل انتشار ذرات معلق ریز ۵/۲ میکرون که یکی از فاکتورهای آلایندگی هوا هستند و شهر را به تعطیلی می‌کشانند، همین خودروهای سنگین و دیزلی‌اند که با سهمی بالای ۵۰ درصد به عنوان یکی از منابع اصلی آلایندگی به شمار می‌آیند.
همین بهانه کافی بوده تا ستاد مرکزی معاینه فنی شهر تهران به همراه پلیس راهور در اکیپ‌هایی مشترک با بازدید‌های سرزده، صحت معاینه فنی خودروهای سنگین موجود در شهر را بررسی کنند؛ به این ترتیب دو تیم مشترک این دو نهاد در شش‌شیفت در شبانه روز، نظارت بر خودروهای سنگین درونشهری تهران را آغاز کردند و به آمارهایی رسیدند که ما از زبان حسینی منش شنیدیم.
کار بررسی معاینه فنی این خودروهای سنگین البته به گفته حسینی‌منش در کلونی‌های این خودروها اتفاق افتاده، در نقاطی مثل میدان شوش که کلونی باربری درونشهری تهران است، در منطقه آبعلی که کلونی خودروهای نخاله‌بر و زباله‌بر است و میدان میوه و تره‌بار شهر تهران که مرکز تجمع خودروهای حمل بار برونشهری به داخل شهر است. مدیرعامل ستاد مرکزی معاینه فنی شهر تهران به این فهرست البته بررسی صحت معاینه فنی خودروهای سنگین ایران خودرو، سایپا و… را هم اضافه می‌کند و می‌گوید: در بررسی‌ای که انجام شد مشخص شد از این ۳۰۸۰خودرو، ۱۳ درصد فاقد معاینه فنی بودند و ۸۷ درصد خودروها معاینه فنی داشتند، خودروهای فاقد معاینه فنی همانجا توسط پلیس جریمه شدند، اما نکته اصلی اینجا بود که ما فارغ از این‌که خودرویی معاینه فنی دارد یا نه، همان‌جا تست آلایندگی از خودرو گرفتیم که ۲۴ درصد خودروها در این تست رد شدند و جزو خودروهای دودزا قرار گرفتند. این درحالی بود که ما اصلا به بحث تست ترمز و … ورود پیدا نکردیم و ممکن است آمار این تست هم
تغییر کند.
مدیرعامل ستاد مرکزی معاینه فنی شهر تهران در ادامه از شناسایی ۸۰۰ دستگاه خودروی سنگین دودزا و فرسوده در جریان این بررسی خبر می‌دهد و می‌گوید: متاسفانه تعداد زیادی از این خودروها، خودروهای حمل بار فرسوده هستند که هنوز در شهر کار می‌کنند، این خودروها زمانی که کارت هوشمند فعالیت‌‌شان از سوی سازمان راهداری غیرفعال می‌شود و نمی‌توانند خارج از شهر کار کنند به داخل شهر رسوب می‌کنند و حمل بار درونشهری را انجام می‌دهند و دودشان به چشم مردم تهران می‌رود.
با تمام این تفاسیر توجه به این نکته ضروری است که آمار کل ناوگان حمل و نقل باری و مسافری شهر تهران از وجود چیزی حدود صد هزار خودرو در سطح شهر حکایت می‌کند و این یعنی فعلا فقط صحت معاینه فنی ۳ درصد این خودروها بررسی شده است، گرچه به گفته حسینی‌منش، این بررسی‌ها فعلا
ادامه دارد.
​​​​​​​
 اتوبوسی که سال ۹۱ باید از رده خارج می‌شد
ماجرای اتوبوس دانشگاه علوم و تحقیقات با همه تلخی‌اش، توجه خیلی‌ها را به سمت یک موضوع مهم جلب کرد و این پرسش را در ذهن خیلی‌ها به وجود آورد که اتوبوس‌های فرسوده و بدون معاینه فنی در سطح شهر چه می‌کنند؟! این سوال را ما از مدیرعامل ستاد معاینه فنی شهر تهران هم می‌پرسیم و او در جواب می‌گوید: طبق قانون خودروهای سنگین هر سه ماه یکبار باید معاینه فنی‌شان را تجدید کنند اما این اتفاق نمی‌افتد.
حسینی‌منش با اشاره به این‌که در بررسی‌های اولیه از اتوبوس واژگون‌شده مشخص شد سال تولید این اتوبوس مربوط به سال ۸۱ است، می‌افزاید: براساس سن فرسودگی، این اتوبوس که مربوط به اسلامشهر است باید سال ۹۱ از رده خارج می‌شد در حالی‌ که مشغول فعالیت در سه بخش سرویس دانشگاه آزاد می‌شود.
مدیرعامل ستاد مرکزی معاینه فنی شهر تهران ادامه می‌دهد: متأسفانه ما تنها در زمان حوادث به برخی موضوعات توجه می‌کنیم و زمان‌های دیگر، درگیر مسائل دیگر می‌شویم که سرانجام این بی‌توجهی، رقم خوردن حادثه‌ای به این بزرگی و ناگواری است. شاید تأکید بر گرفتن یک معاینه فنی ساده در زمان‌های معمولی به چشم نیاید و تنها به عنوان پیشگیری از آلایندگی مورد توجه قرار گیرد اما در این حادثه مشخص شد داشتن معاینه فنی از لحاظ ایمنی نیز مؤثر است.
او با تأکید بر این‌که هنوز مشخص نشده دلیل اصلی این حادثه چه بوده است، تصریح می‌کند: این اتوبوس معاینه فنی نداشته و باید این قبیل اتوبوس‌ها که مورد استفاده تعداد زیادی دانشجو است، از لحاظ ایمنی مورد تائید قرار بگیرند.
ما ماجرای معاینه فنی اتوبوس کذایی دانشگاه علوم و تحقیقات را هم از این مسؤول می‌پرسیم و او می‌گوید: همان‌طور که گفتم اتوبوس حادثه‌دیده حامل دانشجویان دانشگاه آزاد برگه معاینه فنی نداشت اما نکته اینجاست که ما اصلا نمی‌توانیم به اتوبوس‌های دانشگاهی بپردازیم چون اجازه ورود به دانشگاه‌ها را نداریم و باید منتظر باشیم اتوبوسی از دانشگاه بیرون بیاید و بعد آن را
کنترل کنیم.
حسینی‌منش تاکید می‌کند با این حال این نافی مسؤولیت دانشگاه نیست، چراکه استاندار وقت تهران سال گذشته در بخشنامه‌ای به همه دستگاه‌ها، ادارات و وزارتخانه‌ها ابلاغ کرد که سرویس‌ها و خودروهای مصرفی باید دارای برگه معاینه فنی باشند و در غیر این صورت نباید صورت وضعیت پیمانکاران را تایید کنند، با وجود این تأکیدات همچنان نهادهایی در برابر نظارت بر اجرای این بخشنامه مقاومت می‌کنند.
مینا مولایی

تجارت مرگ با رمز «تو راهي يا بيداري»

«برای استراحت مسافران جلوی یکی از رستوران‌های بین راهی توقف کردم، مشغول بررسی وضع تایرهای اتوبوس بودم که مرد جوانی به‌سراغم آمد و گفت اگر «تو راهی یا بیداری» لازم داری سری به داخل رستوران بزن.» اینها را راننده‌ میانسالی به نام رضا می‌گوید که از شیوع اعتیاد بین برخی رانندگان گله دارد.

 او با صراحت می‌گوید سختی کار شاید بهانه برخی رانندگان برای مصرف مواد مخدر باشد، اما برخی رستوران‌داران نیز به این آتش می‌دمند زیرا می‌خواهند مشتری بیشتری برای خود دست و پا کنند به همین دلیل با دادن مواد مخدر رایگان رانندگان را تشویق می‌کنند تا جلوی رستوران آنها توقف کنند.

«تو راهی یا بیداری» از اسم رمزهایی است که برخی صاحبان رستوران‌های بین شهری یا مغازه‌های سوغاتی فروشی متخلف به کار می‌برند.این اسم رمز برای بسیاری از رانندگان برون‌شهری آشناست، اما رانندگان متخلفی که به نظر می‌رسد تعدادشان نیز کم نیست علاقه بیشتری به شنیدن آن دارند، زیرا محمدحسین حمیدی، رئیس پلیس راه راهور ناجا در گفت‌وگو با جام‌جم از این می‌گوید که فقط در ماه‌های تیر و مرداد گذشته پلیس راهور با 4000 راننده حمل و نقل عمومی به‌دلیل اعتیاد و تخلفات حادثه‌ساز برخورد کرده است.

به همین‌ دلیل اگر فرض کنیم در شهریور نیز که سفرهای بین شهری به اوج خود رسید پلیس مانند سایر ماه‌ها با رانندگان برخورد کرده باشد می‌توان گفت در تابستان گذشته دست حدود 6000 راننده حمل و نقل عمومی به دلیل اعتیاد و تخلفات حادثه‌ساز رو شده است.

نگران‌کننده‌تر این‌که حمیدی می‌گوید این آمار نسبت به مدت مشابه سال گذشته افزایش پیدا کرده، هرچند او به میزان دقیق این افزایش اشاره نکرده و بخشی از این افزایش را پای حضور بیشتر پلیس در جاده‌ها می‌گذارد، اما هستند کارشناسانی که می‌گویند پلیس راهور باید حضور بیشتری در جاده‌های کشور داشته باشد.

بنابراین به نظر می‌رسد اگر تجهیزات پلیس بهبود پیدا کرده و ماموران بتوانند آزمایش‌های بیشتری از رانندگان بگیرند به‌احتمال زیاد آمار شناسایی رانندگان معتاد حمل و نقل عمومی افزایش خواهد یافت.

سنتی و صنعتی

رئیس پلیس راه راهور ناجا می‌گوید چناچه تست اعتیاد راننده‌ای مثبت باشد علاوه بر جریمه مجوز فعالیت او دست‌کم شش ماه لغو خواهد شد و برای شروع به کار مجدد باید دوباره تست اعتیاد بدهد.

او درباره این‌که رانندگان متخلف بیشتر چه موادمخدری مصرف می‌کنند، می‌افزاید: مواد مخدر سنتی، داروهای خواب‌آور و دارو‌های ترک اعتیاد از موادی است که رانندگان متخلف استفاده می‌کنند.

هر چند پلیس راهور تاکید می‌کند که دور زدن تست اعتیاد ممکن نیست، اما برخی رانندگان از این می‌گویند که برخی رانندگان که گرفتار اعتیاد هستند ترفند‌های خاصی برای منفی نشان دادن تست اعتیادشان دارند، ترفندهایی مانند خوردن کاربن یا عوض کردن نمونه‌های آزمایشگاهی یا جعل گواهی سلامت.

محمد، راننده دیگری است که در گفت‌وگو با جام‌جم تائید می‌کند که برخی رستوران داران برای کسب سود بیشتر به رانندگان مواد مخدر رایگان می‌دهند، البته او می‌گوید این روزها تعداد رستوران‌هایی که محل مصرف در اختیار رانندگان می‌گذارند، بیشتر است.

آن‌طور که او می‌گوید: فقط رستوران‌داران بین شهری نیستند که چنین تخلفاتی انجام می‌دهند، زیرا برخی از مغازه‌های سوغات فروشی کنار جاده‌ها نیز مرتکب چنین قانون‌شکنی‌هایی می‌شوند.

راننده‌های نامرئی

رانندگان اتوبوس مشکل کم ندارند، پای درد دل آنها که بنشینید خواهید شنید که چند سازمان و نهاد از آنها پول می‌گیرند، اما خدمات مناسبی ارائه نمی‌کنند یا این‌که حقوق رانندگان اتوبوس مدت‌هاست ثابت مانده و حاصل تلاش آنها به کام مالکان اتوبوس و شرکت‌های حمل‌ونقل است خیلی‌هایشان هم از برخورد نامناسب پلیس و جریمه‌های غیر منصفانه گله می‌کنند.

در این بین سودجویی برخی مالکان اتوبوس زمینه را برای بروز حوادث مرگبار فراهم می‌کند. برای نمونه برخی از آنها برای این‌که دستمزد کمتری به رانندگان پرداخت کنند، ترجیح می‌دهند از رانندگانی که سلامت آنها تائید نشده، استفاده کنند.

یکی از رانندگان در این‌باره این‌طور توضیح می‌دهد: معمولا از راننده‌هایی که دفترچه یا گواهی سلامت ندارند در مسیرهایی خاص که احتمال حضور پلیس کم است استفاده می‌شود. برای این‌کار آنها را در بین راه سوار می‌کنند.

انکار و حاشا

اگر از رانندگان اتوبوس سوال‌هایی درباره اعتیاد رانندگان بپرسید یا این‌که از آنها بخواهید درباره رستوران‌داران بین‌راهی که مواد مخدر رایگان در اختیار رانندگان می‌گذارند حرف بزنند آنها نظرات متفاوتی دارند و در واقع می‌توان آنها را به سه گروه تقسیم کرد.

مشاهدات میدانی خبرنگار جام‌جم از چند پایانه مسافربری تهران از این حکایت دارد که برخی رانندگان این مساله را تائید می‌کنند، عده‌ای می‌گویند این تخلف در گذشته اتفاق می‌افتاد و این روزها کمتر شده و دسته سوم به کلی ماجرا را انکار کرده و می‌گویند برخی با ادعای شیوع اعتیاد در بین رانندگان برای آنها حاشیه‌سازی می‌کنند.

امیر، راننده میانسالی است که اعتیاد رانندگان و تخلف برخی رستوران‌داران را رد می‌کند. او برای ادعایش دلیل می‌آورد که دیگر مانند گذشته نیست که مسافران در رستوران‌های بین راهی غذا بخورند پس دلیلی ندارد صاحبان رستوران‌ها دست به چنین تخلفاتی بزنند.

اما راننده دیگری مانند اکبر معتقد است از زمانی که برخی توقفگاه‌های مجهز و بزرگ فعالیت‌شان را شروع کرده‌اند رستوران‌های کوچک برای رقابت با آنها سعی می‌کنند با رانندگان رابطه بهتری برقرار کنند. به همین دلیل علاوه بر غذا، سیگار و چای، خدمات دیگری نیز برایشان در نظر می‌گیرند.

داستان اعتیاد برخی رانندگان حمل‌ونقل عمومی زخم کهنه‌ای است که تاکنون مرهم مناسبی برای آن ارائه نشده، به همین دلیل این مساله به مرگ سالانه حدود 20 هزار نفر در جاده‌های کشور دامن زده و شهروندان را نسبت به استفاده از حمل‌ونقل عمومی دلسرد می‌کند به همین دلیل مسئولان باید با شناسایی و برطرف کردن مشکلات رانندگان حمل و نقل عمومی جاده‌ای که جمعیت فعال‌شان حدود 500 هزار نفر برآورد می‌شود برای بهبود سیستم حمل‌ونقل عمومی برون‌شهری کشور تلاش کنند.

مهدی آیینی 

روز ملی هوای پاک خاکستری بود

AZAD8301دیروز، روز ملی هوای پاک بود؛ روزی که برخلاف نامش خاکستری و غبار آلود بود و آسمان در خیلی از کلانشهرها مانند پایتخت به سیاهی می‌زد.در روزی که گذشت باز آب از آب تکان نخورد و آنها که باید، از خواب بیدار نشدند تا دست کم قدمی برای بهبود وضع آلودگی هوا بردارند. شرایطی که مدت‌هاست به دو دست تیره و پر زور تبدیل شده که گلوی شهروندان را می‌فشارد؛ دست‌هایی که هر سال جان دوباره‌ای می‌گیرند. به همین خاطر براحتی می‌توان پیش‌بینی کرد، روز ملی هوای پاک در سال‌های پیش‌رو نیز از مقام سوگواره‌ای برای آسمان آبی فراتر نخواهد رفت.

اما دیروز باز این شهروندان بودند که کم نگذاشتند. خیلی‌ها برای به دست آوردن آسمان آبی، پاشنه کفش‌هایشان را ور کشیدند، بند کتانی‌هایشان را محکم‌تر از روزهای دیگر بستند تا به جای استفاده از خودروی شخصی، مسیرشان را پیاده طی کنند یا رنج استفاده از اتوبوس و مترو را تاب بیاورند.

اما در بین شهروندانی که برای پس گرفتن آسمان آبی‌شان تلاش می‌کردند چهره‌هایی آشنا از هنرمند گرفته تا سیاستمدار حضور داشتند. برای نمونه دیروز رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست با تاکسی به پارک پردیسان رفت یا رئیس سازمان انرژی اتمی و وزیر فرهنگ و ارشاد نیز سوار قطار مترو شدند.

چند سالی است که برخی مسئولان دست به چنین اقداماتی نمادین می‌زنند تلاش‌هایی که هنوز راهگشا نبوده و دست‌کم گرهی از بار مشکلات شهروندان در استفاده از حمل و نقل عمومی کشور نیز باز نکرده، چون مسئولان هنوز مشکلات شهروندان را با گوشت و پوست خود حس نکرده‌اند.

شاید هم در چنین روزهایی برای مسئولان قطار یا واگن‌هایی در نظر گرفته می‌شود که در آنها خبری از تاخیر یا ازدحام جمعیت نیست، شاید مسئولان از این اقدام فقط به گرفتن چند عکس یادگاری و تظاهر به علاقه‌مند بودن به محیط‌زیست بسنده می‌کنند؛ زیرا اگر غیر از این بود دست‌کم مسئولان می‌توانستند از تجربیات خود درباره سیل جمعیت و معطل شدن مردم در ایستگاه‌های مترو حرف بزنند.

شاید هم بهتر بودخانم ابتکار دیروز با تاکسی فرسوده به محل کارش می‌رفت تا لزوم از رده خارج کردن تاکسی‌های فرسوده دوباره مطرح می‌شد و به این شکل مشکلات مردم در حوزه حمل و نقل عمومی که نقش تعیین‌کننده‌ای در کاهش آلودگی هوا دارد، جدی‌تر دنبال شود.

مهدی آیینی

حقوق مسافر زیر چرخ خودرو

«20 هزار نفر در سال» این میانگین آمار کشته‌شدگان حوادث ترافیکی کشور در چند سال اخیر است، آماری که آنقدر تکرار شده که دیگر تعجب‌برانگیز نیست، اما تلخی‌اش هر روز بیشتر می‌شود، تا جایی که به نظر می‌رسد نام مسافر با تصادف و حادثه در کشورمان گره خورده و دل‌نگران بودن برای مسافران بخشی از زندگی شهروندان به حساب می‌آید، اما با پیشرفت علم و فناوری باید تاکید کرد چنین دل‌نگرانی‌هایی در دنیای کنونی جایی ندارد، به همین خاطر در روز ملی حمل و نقل (26 آذر) مشکلات حمل و نقل جاده‌ای را که بیشتر شهروندان درگیر آن هستند، با کارشناسان این حوزه در میان گذاشته و راهکارهای آنها را برای حل مشکلات این حوزه مرور کردیم.

حمل و نقل یکی از ارکان اصلی گردشگری است که در کنار اسکان و خوراک مسافران قرار می‌گیرد، افزون بر‌این حمل و نقل را نشانه توسعه اقتصادی هر کشوری نیز می‌دانند، زیرا اگر کشوری بخواهد کالایی تولید کرده یا خدماتی ارائه بدهد، به حمل و نقل مطلوب نیاز دارد و در غیر این صورت گستره فعالیت‌اش محدود‌می‌شود.

در کشورمان شرایط برای توسعه حمل و نقل دریایی، هوایی، ریلی و جاده‌ای وجود دارد، اما در هیچ کدام از این موارد موفقیت چشمگیری به دست نیامده، برای نمونه قرار گرفتن دریای خزر در شمال و خلیج فارس و دریای عمان در جنوب کشور امکان حمل و نقل دریایی مطلوبی ایجاد کرده، اما هنوز نتوانسته‌ایم از این پتانسیل به درستی استفاده کنیم، از نظر حمل و نقل هوایی نیز بهترین مسیرها به خاطر امنیت در آسمان کشورمان قرار دارد به همین خاطر با لغو تحریم‌ها تردد هواپیماهای خارجی در آسمان کشورمان بیشتر می‌شود، اما به دلیل محدودیت‌هایی که در این بخش وجود دارد شهروندان به آسانی نمی‌توانند برای رفع نیاز‌های خود از آن بهره ببرند. حمل و نقل ریلی نیز در دنیا به عنوان حمل نقل پاک و ایمن شناخته می‌شود، اما در کشورمان نیمی از استان‌ها به آن دسترسی ندارند.

جاده، سهم 90 درصد سفرها

در دسترس نبودن امکانات حمل و نقل هوایی، ریلی و دریایی سبب شده بین ‌90 تا 92 درصد نیازهای شهروندان در بخش بار و مسافر از سوی حمل و نقل جاده‌ای پوشش داده شود، اما برخلاف این فراگیری استانداردها در این حوزه نیز مناسب نیست.

دکتر ناصر رضایی، عضو هیات علمی پژوهشکده گردشگری در گفت‌وگو با جام‌جم اظهار می‌کند: در مجموع در حمل و نقل جاده‌ای از مزیت‌های مناسبی برخوردار هستیم، اما کیفیت استفاده از این امکانات با استانداردهای جهانی فاصله زیادی دارد. برای نمونه پیمانکارانی که جاده، خطوط راه‌آهن یا بنادر را می‌سازند استاندارد‌های لازم را رعایت نمی‌کنند یا وسایل نقلیه‌ای نیز که در اختیار شهروندان قرار می‌گیرد با استاندارد‌های لازم فاصله دارد.

در این بین باید یادآور شد چون حمل و نقل ریلی در کشورمان فراگیر نشده همه بار بر دوش حمل و نقل زمینی است که به وسیله خودرو انجام می‌شود. کاستی در این حوزه در نحوه سیاستگذاری در بحث حمل و نقل و ساختار آن دیده می‌شود.

مسافر حق ندارد

یکی از مشکلات اصلی شهروندان در حمل و نقل جاده‌ای تامین نشدن امنیت آنهاست به همین خاطر خیلی اتفاق می‌افتد که داستان غم‌انگیز مرگ دست جمعی مسافران در جاده‌های کشور در صفحات روزنامه‌ها روایت شده و عکس اتوبوس‌های واژگون شده یا شعله‌ور در شبکه‌های اجتماعی دست به دست شود. دلیل بروز بیشتر این مشکلات این است که ما در دنیای مدرن زندگی می‌کنیم، اما سعی داریم با قوانین سنتی آن را مدیریت کنیم، این در حالی است که قوانین و رویکردهای گذشته نمی‌تواند پاسخگوی نیازهای کنونی جامعه باشد. برای نمونه کم پیش نیامده که درج هویت مسافران جدی گرفته نمی‌شود و زمانی که اتوبوس دچار حادثه شده مسئولان برای شناسایی هویت جانباختگان از اقوام آنها کمک گرفته یا ناچار به انجام آزمایش دی‌ان‌‌ای روی می‌آورند.

به همین خاطر برای شهروندان امنیت مسافران همیشه با اما و اگر همراه است و اغلب آنها هنگام بدرقه کردن مسافر خود از وقوع فاجعه‌ای تلخ ترس دارند.

این در حالی است که باید به مدیران این حوزه یادآور شد که کنترل حمل و نقل جاده‌ای دیگر به شکل سنتی میسر نیست و این مهم را می‌توان از حوادثی که تا به حال در جاده‌ ‌های کشور رخ داده نتیجه گرفت، بنابراین باید هر چه زودتر به بازنگری و به روز شدن قوانین و رویکرد‌ها پرداخت و برای عملکرد مناسب از فناوری بهره گرفت.

خودرو؛ ارابه مرگ

هرچند نقش خطای انسانی را در وقوع تصادفات نمی‌توان نادیده گرفت، اما نباید از جولان خودروهای بی‌کیفیت و جاده‌های غیراستاندارد نیز غافل شد.

هادی هاشمی، کارشناس ترافیک و رئیس پلیس پیشین راهور پایتخت نیز در گفت‌وگو با جام‌جم تصریح می‌کند: تحت لیسانس کشورهای مختلف و به نام آنها اتوبوس ساخته می‌شود، به این شکل که موتور و شاسی را وارد کشور کرده و برای آن اتاق ساخته و سیستم سیم کشی یا تبدیل برقشان را درست می‌کنیم، اما استانداردها را به درستی رعایت نمی‌کنیم، به همین دلیل در تصادفات بارها شاهد بودم که در بدنه خودرو به جای استفاده از آهن‌آلات صنعتی از آهن‌آلات ساختمانی استفاده شده به همین خاطر مسافران آسیب‌پذیر‌تر می‌شوند.

این در حالی است که امروز تمام خودروسازهای دنیا به مدد کیفیت و نوآوری محصولات خود را می‌فروشند، اما در کشورمان خودروسازها به کمک رانتی که دولت ایجاد می‌کند محصولات خود را می‌فروشند.

حادثه در نبود نظارت

سازمان حمل و نقل پایانه‌ها، شرکت‌های مسافربری، پلیس و دیگر نهاد‌های مسئول باید عملکردها در حوزه حمل و نقل جاده‌ای را به درستی ‌تحت‌نظر داشته باشند تا خطرات کمتری جان مسافران را تهدید کند.

برای نمونه تمام تجهیزاتی که داخل اتوبوس استفاده می‌شود باید نسوز باشد البته این به این معنا نیست که آتش نگیرد، در واقع منظور این است که هنگام آتش‌سوزی این تجهیزات باید بدون شعله و دود و با پیشرفت هر دقیقه یک متر بسوزند، اما حریق اتوبوس‌ها ثابت کرده چنین نکاتی رعایت نمی‌شود، زیرا بییشتر اتوبوس‌ها در زمان حادثه به یکباره شعله‌ور می‌شود.

در نبود نظارت، آموزش و اطلاع‌رسانی مناسب برخی رانندگان به اشتباه و ناخواسته دست به کارهایی می‌زنند که جان مسافران را تهدید می‌کند. به عنوان مثال برخی رانندگان برای این که خودروی خود را زیبا کنند در راهروی اتوبوس فرش پهن کرده و از پرده و روکش‌های صندلی نامناسب استفاده می‌کنند، اما این موارد ایمنی مسافران را به خطر می‌اندازد، چون هنگام آتش‌سوزی به شعله‌ور شدن آتش و ایجاد دود و مرگ مسافران دامن می‌زند. این در حالی است که برخی رانندگان با برداشتن چکش‌هایی که برای شکستن شیشه‌های اتوبوس در مواقع ضروری در نظر گرفته شده شانس نجات را از مسافران می‌گیرند.

علاوه براین بسیاری از مالکان اتوبوس‌ها برای جبران هزینه‌های خود اقدام به حمل بارهای تجاری می‌کنند، اما این تخلف آنها جان مسافران را به خطر می‌اندازد، زیرا مرکز ثقل وزنی اتوبوس را بهم زده و سبب کاهش فرمان‌پذیری خودرو می‌شود در نتیجه اتوبوس هنگام عبور از پیچ واژگون شده یا از جاده خارج می‌شود.

به این موارد باید اضافه کرد که برخی رانندگان نیز با مسدود کردن در میانی و عقب اتوبوس جان مسافران را به بازی می‌گیرند، زیرا برخی از آنها از چنین جان‌پناه‌هایی به عنوان انباری استفاده کرده و باعث می‌شوند در مواقع ضروری مسافران نتوانند از این درها استفاده کرده و به موقع اتوبوس را ترک کنند.

جاده‌های قاتل

آنچه بستر را برای آسیب دیدن مسافران فراهم می‌کند، ایمن نبودن راه‌ها در کنار خودرو‌های غیراستاندارد است، هرچند در سال‌های اخیر برای بهبود وضع جاده‌های کشور تلاش‌هایی صورت می‌گیرد، اما روند فعالیت آنها آنقدر کند است که ساخت برخی از آنها سال‌هاست به سرانجام نرسیده، علاوه براین کم نیستند مسافرانی که تاکنون در اثر ریزش کوه یا بهمن جان خود را از دست می‌دهند.

رئیس پلیس پیشین راهور پایتخت در این باره یاد آور می‌شود:هنوز خبر ریزش کوه یا بهمن در برخی جاده‌ها منتشر می‌شود و این یعنی جاده‌ها ایمن نیستند، چون برخلاف پیشرفت علم و مشخص شدن نقاط بهمن خیز هنوز نتوانسته‌ایم دیواره کوه‌ها را تثبیت و از سقوط بهمن جلوگیری کنیم.

باید یادآور شد در کشورهای پیشرفته 6 درصد ارزش راه را سالانه برای نگهداری آن تخصیص می‌دهند در کشورهای در حال توسعه این سهم به 4 درصد و در کمتر توسعه یافته به 2 درصد می‌رسد.

هاشمی در این باره توضیح می‌دهد: در کشورمان یک درصد ارزش راه را برای نگهداری آن نظر می‌گیرند، اما نیم درصد آن نیز محقق نمی‌شود. برای نمونه در دولت قبل کل اعتبار ایمنی راه‌ها هشت میلیارد تومان بود، اما آن موقع فقط برای خط‌کشی راه‌های شریانی کشور به 120 میلیارد تومان اعتبار نیاز بود. از این رویکرد می‌توان فهمید که چقدر ایمنی مسافران در کشور جدی گرفته می‌شود.

بالا