گزارشگران سبز خبر اینجا سبز میشود
این بازبینی را بررسی کنید
0
به اين ترتيب باغ و حش تهران براي چند روز تعطيل شد و شيرهايي هم كه در اين باغ وحش روزگار مي گذراند به علت مبتلا شدن به بيماري مشمشه كشته شدند،بعد از اين ماجرا خبرهايي مبني بر مبتلا شدن ببرسيبري ماده هم به بيماري مشمشه به گوش رسيد، ولي سازمان محيط زيست ترجيح داد ببرماده را به قرنطينه منتقل كرده و مانع اطلاع رساني بيشتر دراين خصوص شود. از اين گذشته هرچند قرار بود ببرها و پلنگ هاي بيشتري باهم معاوضه شوند، ولي بعد از اين ماجرا تا كنون هيچ مبادله اي صورت نگرفته است.
پافشاری برای تبادل
اگر تا امروز خبرهاي مربوط به معاوضه پلنگ ايراني با ببرسيبري را پيگري كرده باشيد حتما شنيده يا خوانده ايد كه چند روز پيش معاون وزير محيط زيست روسيه از پشت سر گذاشتن بررسي هاي اوليه اين نقل و انتقال خبر داد و ياد آور شد كه فقط مراحل اداري اين كار انجام نشده است،نيكلاي پوپوف در مراسم امضاي پروتكل الحاقي به كنوانسيون درياي خزر به خبرنگاراني كه از او درباره تاريخ ورود ببرهاي سيبري به ايران مي پرسيدند،گفت: بيشتر كارهاي لازم از طرف روسيه انجام شده و كارشناسان روسي آزمايش هاي لازم را روي ببرهاي سيبري انجام داده اند.
با توجه به ناموفق بودن فاز اول اين طرح به نظر مي رسد در اين ميان آنچه كه براي سازمان محيط زيست مهم است از سرگيري دوباره اين نقل و انتقال است، چرا كه رئيس سازمان محيط زيست وعده داده تا تابستان 92 ببرهاي سيبري دوباره به ايران منتقل شوند،علاوه براين طرف روسي هم بي صبرانه منتظر پلنگ هاي ايراني است،هرچند كه برخي از كارشناسان محيط زيست در داخل كشور معتقدند روسيه براي ايران ببرهاي سيبري را از طبیعت زنده گيري نمي كند و ببرهايي را به ايران منتقل مي كند كه دست آموز هستند و در سيرك ها و باغ وحش ها زاد و ولد كرده اند،علاوه براين اين نقل و انتقال براي مسئولان محيط زيست آنقدر مهم است كه هر چند و قت يك بار خبرهايي در اين باره منتشر مي كنند.محمد جواد محمدي زاده، رئيس سازمان حفاظت محيط زيست در بار اينكه فاز اول اين طرح شكست خورده يا نه به خبرنگاران گفته بود: اين طرح شكست نخورده چون طرح مربوط به احياي زيستگاه ببر ايراني و ورود اين گربه سان از روسيه به ايران فقط اقدامی تحقيقاتي است.
او در ادامه درباره بيمار شدن ببرهاي سيبري اضافه کرد: اين ببرها بيمار نبودند و به علت بي مبالاتي باغ وحش تهران يكي از آنها تلف شد.به گفته محمد زاده با آماده شدن ميانكاله هيچ مانعي براي ورود دوباره ببرهاي سيبري به كشور وجود ندارد.
طرح نمایشی وغیر منطقی
اين درحالي است كه طرح تبادل پلنگ ايراني با ببر سيبري منتقدان زيادي داشته و دارد براي نمونه مدیر دیده بان محیط زیست و حیات وحش ایران معتقد است،ببر سیبری دست آموز در باغ وحش های سراسر دنیا وجود دارد و بدون تبادل پلنگ ایرانی با اين گربه سان هم می توان ببرسيبري به ایران آورد. او تاكيد مي كند:پلنگ ايراني گونه کمیابی است و خروج حتی یک قلاده پلنگ از طبیعت کشور لطمه جبران ناپذیری بر آینده این گربه سان ارزشمند خواهد زد.از طرف ديگر سخنگوی فراکسیون محیط زیست مجلس مي گويد خروج گونه های جانوری و گیاهی ارزشمند از کشور بدون مصوبه مجلس شورای اسلامی غیر قانونی است و سازمان محیط زیست باید پیش از ورود ببرها به ایران تمهیدات و مقدمات لازم را فراهم كند.به همين علت به نظر مي رسد هيچ تضمیني وجود ندارد كه ببرهايي كه قرار است در آينده به ايران وارد شوند سرنوشت مشابهي پيدا نكنند.
به گفته كارشناسان محیط زیست طرح نقل و انتقال ببر و پلنگ كاري نمايشي و غير منطقی است و در شرايطي كه ما قادر به حفاظت از گونه جانوري علف خوار كشور نيستيم،چگونه مي توانيم نسل گربه سان بزرگي مانند ببرمازندران را احيا كنيم.جالب است بدانید که آخرين گزارش درباره ديدن شدن ببر در طبيعت ايران به سال 1329 بر مي گردد و اين گربه سان زيبا به علت تغيير در زيستگاه و از بين رفتن طعمه هايش منقرض شد.
تبادل شیر با آهو
درباره پروژه تبادل شیر با آهوی ایرانی هم که مدتی قبل از سوی رئیس سازمان محیط زیست مطرح شد کارشناسان محیط زیست نظر مشترکی دارند و معتقدند عملی شدن این طرح نیاز به تحقیقات و بررسی های عمیقی دارد که در حال حاضر از توان کارشناسان داخلی خارج است.ناصر کرمی،کارشناس محیط زیست دراین باره می گوید:چندین سال قبل هم قرار شد کارشناسان ایرانی شیر ایرانی را احیا کنند برای اینکار 200 هزار هکتار زمین را در دشت ارژن قرق کرده و روستایی ها را تمام و کمال راضی کردند تا این محدوده را ترک کنند در مرحله بعد حدود 20 نفر کارشناس ایرانی را برای 2 سال به هندوستان را فرستادند تا شیرهایی که قرار است به ایران وارد شود را رفتار شناسی کنند در فاز دیگری از این پروژه کارشناسان زیستگاهی که برای احیای شیرها در نظر گرفته شده بود را بررسی کردند تا از شرایط محیطی، گیاهی یا تعداد طعمه هایی که در زیستگاه وجود داشت مطمئن شوند.اما متاسفانه این طرح به سرانجام نرسید.
با این حال مسئولان محیط زیست برای احیای ببر مازنداران زیستگاه میانکاله را با وسعتی حدود 2 هکتار در نظر گرفته اند که برای ورود دو ببر اول هم آماده نشده بود،کرمی اضافه می کند: ببرها در باغ و حش ارم به بیماری مشمشه مبتلا شدند،حتی برای این ببرها خوراک هم پیش بینی نشده بود ، چون به آنها گوشت الاغ می دادند.
این درحالی است که گونه های جانوری مهم دیگری در کشور در خطر انقراض دارند مانند گورخر ایرانی و یوز، یوزپلنگ مهم ترین گونه جانوری کشور است و در راس هرم جانوری ما قرار دارد اما این گربه سان زیبا درست در لبه انقراض گرفته و برای نجات آن فرصت اندکی باقی مانده است.کرمی ادامه می دهد: بهتر است هزینه ای که برای احیای ببر در نظر گرفته شده به حمایت از یوزپلنگ اختصاص پیدا کند چون اگر شرایط تغییر نکند تا ده سال دیگر یوز منقرض می شود،اما انگار حفظ یوز از نظر تبلیغاتی در برابر احیای ببر مازندران برای مسئولان چنگی به دل نمی زند.
هرچند که یوز در مقابل ببر گربه سانی است که می تواند زودتر با تغییر شرایط کنار بیاید ولی ما برای حمایت از یوز موفق عمل نکرده ایم، علاوه بر این زیستگاه یوز در مناطق کویری است ولی شیر نیاز به علفزار دارد ما در کویر نتوانستیم برای یوز منطقه مناسبی را قرق کنیم پس چطور می توانیم برای شیر یا ببر منطقه ویژه ای را در نظر بگیریم.
پلنگ و راس هرم
بهروز ده زاد ،عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی تهران درباره عملی بودن طرح احیای ببرمازندران می گوید: بر اساس اصول ساده طبیعت این کار شدنی نیست هر موجود برای یک محدوده خاص تکامل پیدا کرده سیبری کجا ایران کجا ،مگر اینکه بخواهند بصورت گلخانه ای اینکار را انجام بدهند که آنهم فایده ای ندارد.
به گفته این کارشناس محیط زیست پشت این طرح باید مطلالعات عمیق و گسترده ای باشد،او ادامه می دهد:من گروهی را در ایران نمی شناسم که بتوانند چنین مطلالعاتی انجام بدهند از این گذشته مسئولان محیط زیست اطلاع رسانی نمی کنند که این تصمیم رابا توجه به چه دلایلی گرفته اند،متاسفانه آنها در شرایط بسته کار کرده و تصمیمات غلطی می گیرند، این کار حساس است و کار هر شخصی نیست.
مسئولان در حالی قصد دارند پلنگ ایرانی را با ببر سیبری معاوضه کنند که پلنگ ایرانی تنها بازمانده پلنگ آسیایی است شاید به همین علت روس ها برای این تبادل پافشاری می کنند.
ده زاد ادامه می دهد: از این گذشته گربه سانی مانند پلنگ در راس هرم جانوران قرار دارد این هرم از باکترها، گیاهان و جانورانی مانند علف خواران و جوندگان شروع می شود تا به نوک هرم می رسد که گوشت خوارانی مانند ببر،یوز،شیر و گرگ وجود دارد.
جانورانی که در نوک هرم قرار دارند در محیط زیست نقش مهمی ایفا می کنند چرا که این گوشت خواران با شکار موجودات بیمار جانوران ضعیف را حذف می کنند تا تکامل ادامه پیدا کند،عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی ادامه می دهد:کنترل جانورانی که در راس هرم قرار دارند به ما نشان می دهد آلودگی محیط زیست چقدر است چون همه چیز در نهایت در بدن این جانداران جمع می شود.
برای نمونه کارشناسان با آزمایش خون این گوشت خوران می توانند میزان سرب و فلزات سنگین موجود در محیط زیست را مشخص کنند. در واقع گوشت خوارانی که در راس هرم قرار دارند یک شاخص خوب برای کنترل سلامت محیط زیست هستند.
ده زاد درباره علت انقراض ببر مازندران می گوید:دو مسائله مهم وجود دارد یکی از بین رفتن زیستگاه های این جانوران است و دیگری شکار غیر قانونی از وقتی تفنگ به دست شکارچیان افتادگونه های جانوری زیادی منقرض شدند.
ده زاده یکی دیگر از مشکلات را ساختار نامناسب سازمان محیط زیست می داند،او اضافه می کند: این سازمان با این ساختار در هیچ کجای دنیا نمی تواند کاری را به نتیجه برساند برای نمونه کشور پهناور امریکا که در زمینه محیط زیست بسیار موفق عمل کرده سازمان کوچکی دارد که شاید در کل حدود 200 نفرکار شناس و پرسنل داشته باشد.
به گفته ده زاد در سازمان محیط زیست کشورمان حدود 40 تا 50 هزار نفر مشغول هستند،او توضیح می دهد کار این افراد باید بیشتر نظارت باشد آنها خودشان نمی توانند کاری را به درستی انجام دهند ازاین گذشته اجازه دخالت به دیگران هم نمی دهند،این ساختار باید تغییر کرده و کارشناسان خبره بکارگرفته شوند.
به اعتقاد این کارشناس محیط زیست نگاه دولت هم در خصوص محیط زیست باید تغییر کرده و محیط زیست به عنوان مسئله ای فرعی معرفی نشود.
ده زاد می گوید اگر ما گونه های در خطر انقراض کشور ندیده بگیریم و به سراغ طرح هایی مانند تبادل ببر با پلنگ برویم در واقع به محیط زیست کشور خیانت کرده ایم،او ادامه می دهد: این کار مانند این است که پدری خانواده خود را رها کند و به دوستانش برسد. الان محیط بان ما که جانشان را کف دست گرفته اند حداقل حقوق را گرفته و وضعیت نامناسبی دارند به همین علت شکارچی ها می توانند برخی از آنها با پول تطمیع کرده به شکار بروند.
عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی به تاسیس کارخانه و معدن در مناطق حفاظت شده اشاره کرده و می گوید: این تصمیم ها محیط زیست ما را تهدید می کنند، پارک دریایی عسلویه از بین رفته آنجا هتل ساخته اند یادر پارک ملی بمو دانشگاه آزاد تاسیس کرده اند نتیجه این کار ها برای کشور فاجعه آمیز است،ما باید جلوی این اتفاقات ناگوار را بگیریم و اگر بودجه ای هست از آن برای نجات جان جانوران در خطر انقراض استفاده کنیم.
ببرسیبری کجا ببر مازندران کجا
جالب اینجا است که مسئولان محیط زیست قصد دارند با وارد کردن ببرسیبری به کشور نسل ببر مازندران را احیا کنند،اما همانطور که از اسم این گربه سانان هم مشخص است این دوگونه تفاوت زیادی باهم دارند،ناصر کرمی،کارشناس محیط زیست دراین باره به جام جم می گوید: اینها می خواهند ببر مازندان را احیا کنند اما دیگر ببر مازندرانی وجود ندارد که احیا شود مسئولان محیط زیست می خواهندببر سیبری را بیاورند در شرایط پارک وحش نگهداری کنند به همین علت اگر اینها 4 ببر سیبری بیاورند و در خوش بینانه ترین حالت این ببرها زاد و ولد کنند تا ده سال دیگر ما20ببر سیبری خواهیم داشت، این چه ربطی به ببر مازندران دارد.
این در حالی است که به اعتقاد کارشناسان محیط زیست قبل از هر چیز باید زمینه های لازم برای عملی کردن چنین پروژه ای وجود داشته باشد،کرمی ادامه می دهد: گربه سانان مخصوصا ببر به قلمرو وسیعی نیاز دارد که قرق باشد، ببر قلمرو اختصاصی می خواهد که انسان در آن پا نگذارد، در چنین قلمرویی این گربه سان بزرگ جفت گیری می کند جالب اینجاست که این گوشت خواران وقتی بخواهند بمیرندهم به جایی می روندکه دور از دسترس انسان باشد گربه سانان در محلی جفت گیری و زاد و ولد می کنند که انسان به آن دسترسی نداشته باشد.
به گفته کرمی در منطقه البرز اما محدوده ای وجود ندارد که پای انسان به آنجا باز نشده باشد حتی در خط خط راس های این منطقه انبوه زباله ای وجود دارد که انسان تولید کرده است،او اضافه می کند: وقتی اوضاع راس الخط ها به این شکل است وضعیت دامنه ها اسف بار تر است.
به این ترتیب به فرض محال اگر ببرهای سیبری به ایران بیایند اگر از گرسنگی و نبود طعمه تلف نشوند دسته کم آگاهانه از زاد و ولد خود داری می کنند چون به اعتقاد کارشناسان این گربه سانان اگر شرایط را مناسب نبینند جفت گیری وزاد و ولد نمی کنند .
کرمی می گوید:انی طرح از نظر علمی و فنی ناممکن است چرا که شاخص هایی باید فراهم بشود که با توجه به شرایط محیط زیست ما نشدنی است برای نمونه ما در این طرح به 100 هزار هکتار زیستگاه قرق شده نیاز داریم تا گربه سان بزرگی را معرفی مجدد کنیماز این گذشت برای عملی شدن این طرح باید کار را حداقل با 40 قلاده ببر شروع کرد تا بتوان جانوری را دوباره معرفی مجدد کرد.
